Mưa “máu”, tuyết rơi giữa sa mạc hay vòi rồng lửa… là những tình trạng thời tiết cực đoan từng đe đọa sự sống của con người.
Những ngày qua, người dân Sài Gòn liên tục được trải nghiệm cảm giác mùa đông của miền Bắc. Cụ thể, nhiệt độ ngoài trời ở mức thấp nhất trong 8 năm qua do không khí lạnh làm hầu hết mọi người đều phải mặc áo ấm, đeo khẩu trang khi ra đường.
Hiện tượng thời tiết kì lạ này khiến rất nhiều bạn trẻ cảm thấy thích thú. Tuy nhiên, không ít người lo ngại rằng đây là biểu hiện của biến đổi khí hậu tác động đang càng ngày càng nghiêm trọng.
Không chỉ có Sài Gòn mà trên thế giới, chúng ta cũng đã phải chứng kiến rất nhiều những hiện tượng thời tiết kì lạ tương tự.
Mưa “máu” là một trong những hiện tượng thời tiết được ghi nhận khá sớm trong lịch sử từ thời La Mã cổ đại. Hiện tượng này xảy ra khi gió mạnh cuốn cát đỏ từ sa mạc lên bầu khí quyển. Sau đó, cát đỏ làm nước mưa rơi xuống có màu kì lạ và cư dân cổ xưa gọi đó là mưa “máu”. Chúng có bản chất giống như mưa cá, mưa ếch… mà nhiều người vẫn biết tới.
Mưa “máu” được ghi nhận nhiều nhất là xảy ra tại khu vực châu Âu khi những cơn bão và gió mạnh mang cát từ sa mạc Sahara tới đây.
Một con đường tại thị trấn Spearfish
Nhiệt độ “nhảy nhót” ám chỉ tình trạng thời tiết thay đổi đột ngột trong thời gian rất ngắn. Lịch sử thế giới từng chứng kiến nhiều lần hiện tượng này xảy ra khi nhiệt độ ngoài trời tăng giảm bất thường cả chục độ C trong vòng vài phút.
Điển hình là ngày 22/01/1943, người dân tại thị trấn Spearfish, Nam Dakota đã trải nghiệm cảm giác thay đổi 27 độ C trong 2 phút (từ -20 độ C tới 7 độ C).
Tới năm 1966, cư dân tại Pincher Creek, Alberta cũng trải qua tình trạng tương tự khi trong 4 phút, nhiệt độ ngoài trời tăng 21 độ C. Cả hai địa danh này đều năm ở Bắc Mỹ và chịu ảnh hưởng nặng của gió phơn.
Do tác động của biến đổi khí hậu, hiện tượng siêu nắng nóng diễn ra với tần suất ngày một gia tăng và nghiêm trọng. Tại thị trấn Marble Bar, Australia, từ ngày 31/10/1923 tới 07/04/1924, người dân phải làm bạn với Mặt trời nóng bỏng trong vòng 160 ngày liên tiếp. Người ta ước tính, nhiệt độ trung bình trong quãng thời gian đó lên tới hơn 37,8 độ C.
Mới đây nhất vào năm 2003, một đợt nắng nóng kỉ lục cũng đã "quét" qua châu Âu (đặc biệt là Pháp) và gây ra tới gần 70.000 ca tử vong vì sốc và đột quỵ nhiệt.
Bên cạnh những đợt nắng nóng khủng khiếp, không thể không kể tới những siêu mùa đông khi nhiệt độ xuống ở kỷ lục. Liên tiếp trong hai năm 2013 và 2014, do ảnh hưởng của lốc xoáy vùng cực mà nước Mỹ phải hứng chịu hiện tượng này hoành hành.
Nhiệt độ nước Mỹ khi ấy có thời điểm xuống tới mức -50 độ C. Mới đây nhất, cả nước Mỹ gần như tê liệt khi chìm trong những trận tuyết rơi cao tới 2m vào tháng 12/2014.
Tuyết rơi giữa sa mạc cũng là một hiện tượng thời tiết cực lạ lẫm từng xảy ra. Trung bình cứ 7 năm/lần, tuyết lại rơi trên đỉnh Tibesti thuộc sa mạc Sahara. Đặc biệt, tháng 2/1979, các khu vực có địa hình thấp ở Sahara cũng đã chứng kiến những trận mưa tuyết bất thường.
Từ đó cho tới nay, hiện tượng tương tự đã lặp lại khá nhiều. Điển hình là việc tuyết rơi đột ngột giữa mùa hè tại sa mạc Acatama, Chile năm 2011 hay tuyết rơi lần đầu tiên ở Ai Cập sau khoảng một thế kỷ vào năm 2013.
Nếu tới vùng sông Catalumbo tại Venezuela, bạn có cơ hội được chứng kiến hiện tượng liên hoàn sét. Khi không khí nóng ẩm từ sông Catalumbo bốc hơi và gặp phải không khí lạnh phía trên, những trận sét lớn sẽ xảy ra đầy ngoạn mục.
Cộng thêm nồng độ khí methane (CH4) tại đây khá cao đã làm tăng tính dẫn điện của các đám mây. Hệ quả các tia sét xuất hiện rất nhiều cùng một lúc, tạo thành liên hoàn sét.
Vòi rồng lửa là hiện tượng hiếm xảy ra khi có sự kết hợp của gió xoáy và nhiệt độ ngoài trời cao hoặc có chứa các khí dễ cháy. So với vòi rồng thường, sức công phá của hiện tượng này còn đáng sợ hơn nhiều.
Năm 1923, một vòi rồng lửa đã giết chết 38.000 người Nhật ở Tokyo trong vòng vỏn vẹn 15 phút đồng hồ. Tới năm 2003, người ta ghi nhận một vòi rồng lửa khác gây nên thảm họa cháy rừng lớn tại Canberra. Vòi rồng này có đường kính gần 500m, di chuyển với tốc độ 250km/h và nhiệt độ ở tâm có thể lên tới hơn 1.000oC.
Với sự nghiêm trọng ngày một gia tăng của tình trạng biến đổi khí hậu, các hiện tượng thời tiết cực đoan sẽ diễn ra ngày một nhiều và phức tạp. Đừng chờ đợi, hãy chung tay bảo vệ Trái đất và chống lại biến đổi khí hậu từ những hành động nhỏ nhất!