Chó không chỉ là loài vật gần gũi con người nhất mà chúng còn là bạn đồng hành của chúng ta trong quá trình tiến hóa.
Không ai biết chính xác thời điểm loài người bắt đầu thuần hóa chó sói. Các nhà khoa học từng tìm thấy một hộp sọ chó ở dãy núi Siberia của Nga. Niên đại của hộp sọ cho thấy con người bắt đầu thuần hóa sói xám từ 33.000 năm trước. Song một số nghiên cứu lại chứng minh những con chó tại Trung Quốc được thuần hóa chỉ khoảng từ 16.000 năm trước.
Một số nghiên cứu trước đây chứng minh rằng chó hoang ở phía nam Trung Quốc là những con chó nhà đầu tiên.
Ảnh minh họa: demotix.com.
Để tìm hiểu quá trình thuần hóa chó hoang ở phía nam Trung Quốc, Guo-dong Wang, một nhà nghiên cứu di truyền của Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cùng các đồng nghiệp phân tích DNA của 4 con sói xám, ba con chó bản địa tại Trung Quốc, một con chó chăn cừu Đức, một con chó Malinois của Bỉ và một con chó ngao Tây Tạng.
Kết quả phân tích DNA cho thấy sói xám tách khỏi chó bản địa Trung Quốc từ khoảng 32.000 năm trước, Livescience đưa tin.
“Có thể chó bản địa Trung Quốc là mắt xích còn thiếu trong quá trình thuần hóa chó hoang thành chó nhà”, nhóm nghiên cứu nhận định.
Nhóm nghiên cứu so sánh những gene điều khiển hoạt động tiêu hóa và sự trao đổi chất. Họ phát hiện những đột biến trong các gene của cả hai loài. Chẳng hạn, đột biến đều xảy ra trong gene điều khiển quá trình vận chuyển của cholesterol.
Họ cũng nhận thấy hiện tượng “tiến hóa song song” trong nhiều quá trình trong não người và chó. Chẳng hạn, gene điều khiển hoạt động xử lý serotonin – một hóa chất trong não – của hai loài đều thay đổi. Ở người, những biến thể khác nhau của gene này tác động tới mức độ giận dữ.
Phát hiện cho thấy quá trình thuần hóa chó sói đã diễn ra sớm hơn nhiều so với những giả thuyết mà giới khoa học từng đưa ra. Nó cũng cho thấy chó và người cùng tiến hóa từ hàng vạn năm trước trong môi trường giống nhau.
“Quá trình thuần hóa chó sói diễn ra trong bối cảnh mật độ dân số tăng và không gian sống trở nên chật hẹp hơn. Những yếu tố môi trường bất lợi đó có thể trở thành áp lực tiến hóa đối với cả hai loài”, nhóm nghiên cứu lập luận.