Cơ chế để mở những chiếc khoá cửa xe của bạn thực sự rất thú vị. Nó phải thực sự rất tin cậy vì một đời xe cần phải thực hiện hàng chục nghìn lần thao tác đóng mở cửa xe. Khi đọc những dòng dưới đây, bạn sẽ biết cái gì buộc cho khoá cửa xe phải đóng và mở.
Khoá cửa xe có thể bằng bàn phím, hệ thống khoá không chìa (keyless entry), hệ thống khoá cơ khí bình thường hoặc hệ thống kết hợp những phương pháp đó lại, và thậm chí những chiếc xe hiện nay có thể có bốn đến sáu cách khoá cửa. Với các hệ thống khóa hiện đại, bạn chỉ cần một thao tác bấm rất đơn giản để mở cửa nhưng những gì xảy ra trong cơ cấu thì khá phức tạp.
Những phương pháp khóa và mở khóa phổ biến. Hiện nay có 6 cách khóa và mở khóa phổ biến trên các dòng xe:
- Bằng chìa khoá
- Bằng cách ấn nút “unlock” trong xe
- Bằng khoá mã (khoá số) bên ngoài
- Bằng cách kéo chiếc núm phía trên, bên trong cửa xe
- Bằng điều khiển từ xa
- Bằng tín hiệu từ bảng điều khiển.
Một số loại xe có khoá cửa điện, công tắc “lock” và “unlock” thực chất là gửi tín hiệu điện tới cơ cấu chấp hành để mở khoá cửa. Thế nhưng, một số hệ thống có tính kết hợp tốt hơn nên có nhiều cách để khoá và mở cửa và khối điều khiển trung tâm sẽ quyết định khi nào sẽ mở cửa xe.
Khối điều khiển trung tâm là một máy tính trong xe của bạn. Nó bao quát đến cả những cái nhỏ nhất để làm cho chiếc xe của bạn thân thiện hơn; ví dụ, nó điều khiển những chiếc đèn trong xe sáng đến khi khởi động xe hoặc nó nhắc nhở bạn bằng tiếng “bip” khi để quên đèn pha sáng hoặc chìa khoá ở ổ khoá.
Trong trường hợp khoá cửa điện, khối điều khiển giám sát tất cả những nguồn tín hiệu “lock” và “unlock”. Nó sẽ giám sát tất cả những tác động đến mã số mở cửa và tự động mở khi mã số nhận được chính xác. Hệ thống cũng dò tìm tần số radio và tự động mở khi nó nhận được mã số chính xác từ bộ phát tín hiệu trên tay bạn và cũng nó kiểm tra các công tắc bên trong xe. Khi nhận được tín hiệu từ bất cứ nguồn nào, nó đều cung cấp nguồn điện để cho cơ cấu chấp hành đóng, mở cửa xe.
Kết cấu của hệ thống khóa cửa xe
Hình chiếc cửa xe bên trong lớp bọc
Trong chiếc xe này, cơ cấu dẫn động khoá cửa điện được lắp đặt phía dưới chốt cửa xe. Một thanh cứng nối cơ cấu với chốt cửa, và một thanh khác nối chốt cửa với một chiếc núm dựng nhô lên phía trên cánh cửa xe.
A: Thanh nối với chốt để mở cửa; B: Chốt; C: Cơ cấu chấp hành
Khi cơ cấu di chuyển chốt cửa lên, nó nối với tay nắm bên ngoài cửa để có thể mở bằng cơ khí hoàn toàn. Khi chốt cửa sập xuống, tay nắm cửa bên ngoài không được kết nối với hệ thống về mặt cơ khí nên không thể mở được cửa xe. Để mở khoá, khối điều khiển cung cấp nguồn điện cho cơ cấu khoá cửa trong một chốc lát.
Bên trong cơ cấu
Cơ cấu chấp hành của hệ thống khóa cửa xe
Hệ thống này khá đơn giản. Một mô tơ điện loại nhỏ làm quay một loạt các bánh răng trụ để giảm bớt tốc độ. Bánh răng cuối cùng dẫn động một thanh răng kết nối với thanh giằng cứng. Thanh răng chuyển đổi chuyển động quay của động cơ điện thành chuyển động thẳng để di chuyển chốt khoá.
Một điều thú vị khác về cơ cấu này là động cơ điện có thể quay các bánh răng và làm dịch chuyển chốt khoá. Nhưng, nếu bạn nhấc chốt cửa lên thì động cơ điện không thể quay được nữa. Điều này được thực hiện bởi một ly hợp tự động kiểu ly tâm kết nối các bánh răng với động cơ điện.
Khi động cơ điện quay các bánh răng, ly hợp sẽ kết nối chiếc bánh răng kim loại nhỏ với chiếc bánh răng nhựa lớn hơn, cho phép động cơ điện liên kết với chốt cửa. Nếu bạn nhấc chiếc chốt lên, tất cả các bánh răng vẫn quay, chỉ trừ chiếc chiếc bánh răng nhựa do ly hợp giữ chặt lấy nó.
Đôi khi bạn vô tình quên chìa khóa trong xe và khóa cửa sập lại, bạn cần biết một công cụ để mở khoá rất hữu hiệu, đó là một dải kim loại mỏng có moóc phẳng (có thể sử dụng chính chiếc moóc áo nhỏ bằng nhôm). Một chuyển động theo chiều dọc từ bất cứ tay mở cửa hoặc cơ cấu khoá điện tác động đến chốt khoá là tất cả những gì cần thiết để mở và đóng khoá. Việc mở khoá sẽ kết thúc khi dải kim loại chạm vào điểm mà tay mở cửa hoặc cơ cấu khoá điện kết nối vào. Đó là tất cả những gì là mấu chốt của hệ thống khoá cửa xe.
Quang Hùng (Biên dịch)