Sỏi thận là một quá trình tích tụ các chất cặn bã lâu ngày, bệnh thường phát triển âm thầm cho đến khi có các biểu hiện rõ rệt trên cơ thể.
Bệnh sỏi thận gây đau và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cơ thể cũng như các cơ quan khác trong cơ thể, đồng thời cũng ảnh hưởng đến chất lượng sống của bệnh nhân.
Bệnh sỏi thận có thể hoàn toàn có thể phòng ngừa do chế độ ăn uống và luyện tập. Tuy nhiên do đặc điểm bệnh phát triển âm thầm, khi mới xuất hiện thường là không có các biểu hiện rõ rệt dễ nhận biết.
Sỏi thận.
Hiện nay, giới y khoa có rất nhiều phương pháp trị sỏi thận nhưng tán sỏi thận qua da, tán sỏi thận ngoài cơ thể được xem là giải pháp tiên tiến, hiện đại và hiệu quả nhất hiện nay bởi máy hoạt động theo nguyên lý dùng sóng chấn động ở bên ngoài cơ thể, tập trung vào viên sỏi với một áp lực lớn khiến viên sỏi vỡ và sau đó theo nước tiểu ra ngoài.
Vậy phương pháp tán sỏi thận qua da, ngoài cơ thể được áp dụng như thế nào? Người bệnh có thể gặp phải những tai biến, biến chứng nào khi tán sỏi thận qua da? Chúng ta cùng tìm hiểu ngay qua bài viết sau đây.
Tán sỏi thận qua da, ngoài cơ thể như thế nào?
Tán sỏi thận qua da là giải pháp tiên tiến hiện đại nhất hiện nay.
Phương pháp điều trị tán sỏi thận qua da, ngoài cơ thể được thực hiện nếu kích thước sỏi lớn, có hình dạng bất thường hoặc là bị mắc kẹt trong niệu quản và không thể được thông qua trong khi đi tiểu. Tán sỏi thận là một thủ thuật không xâm lấn mà sử dụng sóng xung kích để phá vỡ sỏi hình thành trong niệu quản, sỏi trong thận và sỏi trong bàng quang. Có nhiều cách lựa chọn để tán sỏi như: Laser tán sỏi, tán sỏi qua da, nội soi tán sỏi…
Tán sỏi được thực hiện nếu kích thước sỏi lớn, có hình dạng bất thường hoặc là bị mắc kẹt trong niệu quản và không thể được thông qua trong khi đi tiểu. Chỉ định tán sỏi dựa vào việc xem xét kích thước, vị trí, hình dạng và số lượng sõi trong các cơ quan tiết niệu. Trước khi tán sỏi thận, kiểm tra toàn diện và xét nghiệm sẽ được thực hiện để xác định số lượng, vị trí và kích thước của sỏi.
Tán sỏi thận qua da, ngoài cơ thể
Bạn sẽ được hướng dẫn không ăn hoặc uống bất cứ điều gì ít nhất 12 giờ trước khi tán sỏi. Mặc quần áo thoải mái để bạn có thể thay đổi dễ dàng thành một chiếc áo choàng phẫu thuật để phẫu thuật. Thời gian tán sỏi có thể mất khoảng một giờ. Bạn được giảm đau với thuốc an thần để giảm thiểu đau đớn và khó chịu . Có thể có cảm giác khó chịu hoặc đau nhẹ trong khi tiến hành.
Có hai kỹ thuật được sử dụng rộng rãi ở hầu hết các cơ sở y tế. Một là bạn sẽ nằm trên một tấm nệm mềm thông qua đó các sóng xung kích sẽ đi qua. Sử dụng khoảng từ 2000 đến 8000 sóng xung kích là cần thiết để phá sỏi.
Phương pháp thứ hai là bạn sẽ được yêu cầu nằm trong một bồn tắm đặc biệt chứa đầy nước ấm , sỏi sẽ được định vị bằng cách chụp X-quang hoặc siêu âm và sóng xung kích sẽ được chuyển trực tiếp từ máy tán sỏi gọi là Lithotripter. Những sóng xung kích sẽ đi qua da của bạn và hoàn toàn vô hại.
Trước khi tiến hành tán sỏi thận, bác sĩ sẽ kiểm tra phim đánh giá mức độ sỏi.
Tán sỏi thận nội soi
Đèn nội soi được sử dụng để có thể tiếp cận gần với viên sỏi bên trong đường tiết niệu và sóng laser được áp dụng để phá mảnh sỏi thành các hạt nhỏ. Intracorporeal Shock Wave tán sỏi (ICSWL) hoặc Laser tán sỏi thường được thực hiện khi Extracorporeal Shock Wave tán sỏi (ECSWL) kỹ thuật không thành công.
Các hạt vụn sỏi như hạt cát được bắt trong một giỏ (dụng cụ nội soi) và được kéo ra hoặc hạt vở được thông qua tự nhiên khi đi tiểu. Đôi khi stent được chèn vào trong niệu quản để bảo vệ niệu quản và tạo điều kiện cho việc thông qua các mảnh sỏi và các mảnh vỡ đào thải qua nước tiểu, trong vài ngày kế tiếp sau tiến trình.
Biến chứng khi tán sỏi thận ngoài cơ thể
Theo các bác sĩ chuyên khoa, tỉ lệ tai biến, biến chứng sau tán sỏi thận thấp, biến chứng thường nhẹ và đa số có thể điều trị nội khoa cho kết quả tốt. Các tai biến, biến chứng thường gặp là đau sau tán sỏi. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tai biến khi tán sỏi: do máy tán sỏi, kỹ thuật tán sỏi và trình độ, kinh nghiệm chuyên môn của bác sĩ thực hiện kỹ thuật này.
Nếu bác sĩ có tay nghề giỏi, nhiều kinh nghiệm, được đào tạo bài bản thì khi bắn sỏi sẽ biết tập trung chùm tia laser vào mục tiêu viên sỏi thận và bắn trúng đích, theo dõi thật kỹ bệnh nhân trong lúc tán sỏi để biết cường độ tia đã thích hợp chưa để điều chỉnh tăng, giảm cho phù hợp và hiệu quả.
Thường bệnh nhân bị đau tại vị trí da tiếp xúc với bầu nước của máy tán sỏi và đau tạng (gan, thận, tụy, lách) do căng bao thận và tổ chức quanh thận. Bệnh nhân cũng có thể bị đốm xuất huyết hay vết bầm da tại vị trí da tiếp xúc với bầu nước của máy tán sỏi.
Ngoài ra, tiểu máu (nhiều hoặc ít), tổn thương đụng giập thận sau tán sỏi cũng là biến chứng thường gặp ở hầu hết bệnh nhân được tán sỏi.
Bệnh nhân còn có thể bị một số tai biến, biến chứng ít gặp hơn như máu tụ dưới bao thận; chuỗi sỏi vụn bị kẹt ở niệu quản do sỏi vỡ vụn thoát xuống niệu quản nhiều và nhanh; nhiễm trùng niệu diễn tiến do bệnh nhân đã bị nhiễm trùng niệu mà không được điều trị tích cực trước tán sỏi hoặc do vi khuẩn được phóng thích vào nước tiểu khi sỏi vỡ vụn…
Đặc biệt, bệnh nhân cũng có thể gặp các tai biến, biến chứng hiếm gặp hơn như vỡ thận, vỡ gan, vỡ lách; ho ra máu, tràn máu màng phổi; viêm tụy gây tăng Amylase trong máu và nước tiểu; viêm gan gây tăng SGOT, SGPT trong máu; xuất huyết ruột non, đau do co thắt ruột.
Y-bác sĩ chuẩn bị tán sỏi thận cho một bệnh nhân.
Theo các bác sĩ chuyên tán sỏi thận qua da, ngoài cơ thể điều bệnh nhân cần đặc biệt lưu ý là nếu biến chứng nặng (tỉ lệ 0,5-1%) có thể gây tử vong cho bệnh nhân bị nhiễm trùng niệu nặng chưa được điều trị tới nơi tới chốn mà tán sỏi. Trường hợp này sẽ đưa tới nhiễm trùng huyết hoặc sốc nhiễm trùng, khiến bệnh nhân có thể tử vong.
Riêng biến chứng vỡ thận dưới bao hoặc ngoài bao (tỉ lệ 1-2%) tuy nặng nhưng có thể điều trị bảo tồn giữ lại được quả thận hoặc có thể phải mổ cắt bỏ quả thận để cầm máu.