Nhà vật lý đoạt giải Nobel Peter Higgs, nổi tiếng với dự đoán về sự tồn tại của hạt Higgs boson, qua đời sau một trận ốm.
Peter Higgs, nhà vật lý lý thuyết dự đoán sự tồn tại của hạt Higgs boson, qua đời ở tuổi 94. Đại học Edinburgh xác nhận nhà vật lý đoạt giải Nobel mất hôm 8/4 sau một trận ốm. Higgs là giáo sư danh dự tại trường đại học, nơi ông bắt đầu làm việc vào năm 1960 cho tới khi nghỉ hưu năm 1996, theo Live Science.
Peter Higgs đứng trước ảnh chụp Máy gia tốc hạt lớn tại Bảo tàng Khoa học ở London, Anh, năm 2013. (Ảnh: Peter Macdiarmid).
Higgs nổi tiếng với nghiên cứu tiên phong dự đoán khối lượng của các hạt hạ nguyên tử. Ông được trao giải Nobel Vật lý năm 2013 cùng với nhà vật lý người Bỉ François Englert cho nghiên cứu vào thập niên 1960 dự đoán sự tồn tại của một hạt cung cấp khối lượng cho hạt khác khi tương tác với chúng. Hạt này được đặt tên là hạt Higgs boson. Sau 50 năm tìm kiếm, cuối cùng hạt Higgs boson được phát hiện vào năm 2012 nhờ sử dụng Máy gia tốc hạt lớn đặt ở biên giới giữa Pháp và Thụy Sĩ.
Higgs sinh tại thành phố Newcastle, Anh vào ngày 29/5/1929. Ông lấy bằng tiến sĩ tại Đại học King's College London năm 1954. Một vấn đề vật lý rối rắm thời đó là những hạt cơ bản như electron và quark thu được khối lượng bằng cách nào. Trong một bài báo năm 1964, Higgs cho rằng những hạt này thu được khối lượng thông qua tương tác với một trường, gọi là trường Higgs và trường Higgs đó đến từ hạt có thể phát hiện được là Higgs boson.
Tuy nhiên, việc phát hiện hạt Higgs boson là một thách thức lớn bởi chúng rất hiếm và phân rã trong chưa đến một giây. Giới nghiên cứu phải mất nhiều thập kỷ nỗ lực mới dò ra hạt Higgs boson và chứng minh giả thuyết của Higgs. Hạt Higgs boson có khối lượng lớn gấp 130 lần proton, nhưng không mang điện tích và spin (mômen động lượng). Không có nó, những hạt khác sẽ không có khối lượng.
Hạt Higgs boson là miếng ghép còn thiếu cuối cùng của mô hình chuẩn, được mệnh danh là "hạt của Chúa" bởi nó giúp các nhà khoa học giải thích mọi điều về hạt hạ nguyên tử và lực tự nhiên.