Một cảnh quan cổ xưa ẩn dưới lớp băng ở khu vực phía đông của châu Nam Cực trong ít nhất 14 triệu năm đã được tiết lộ với sự trợ giúp của dữ liệu vệ tinh và máy bay được trang bị radar xuyên băng.
Các nhà khoa học đã sử dụng kỹ thuật viễn thám để lập bản đồ vùng đất rộng 32.000km2. Theo một nghiên cứu được công bố hôm 23-10 trên tạp chí Nature Communications, họ đã phát hiện ra một cảnh quan được hình thành bởi các con sông trước khi hình thành lục địa của dải băng Đông Nam Cực. Nơi này từng giống với những ngọn đồi và thung lũng ở Bắc Wales ngày nay.
Các nhà nghiên cứu bắt đầu lập biểu đồ về lịch sử của dải băng và cách nó phát triển theo thời gian, đồng thời hiểu được vùng đất trông như thế nào trước khi nó bị ẩn bên dưới các lớp băng giá, tác giả chính của nghiên cứu Stewart Jamieson, giáo sư khoa địa lý của Đại học Durham giải thích.
Jamieson cho biết trong một tuyên bố: “Vùng đất bên dưới dải băng Đông Nam Cực thậm chí còn ít được biết đến hơn bề mặt sao Hỏa. Và nó có thể cho biết cách châu lục này phản ứng với sự thay đổi khí hậu trong quá khứ, hiện tại và tương lai” - ông nói thêm.
Phác họa cảnh quan dưới đáy khu vực dải băng Đông Nam Cực.
Bản chất được bảo tồn tốt của cảnh quan làm cho nó trở nên đặc biệt. Jamieson cho biết rất hiếm khi tìm thấy những cảnh quan tương đối nguyên vẹn bên dưới một tảng băng lục địa - thông thường là sự chuyển động của băng khi nó dao động về kích thước và sự di chuyển sẽ làm xói mòn và "nghiền nát" cảnh quan di tích.
Hiểu được lý do tại sao cảnh quan cổ xưa cụ thể này vẫn tồn tại mà hầu như không bị tổn hại có thể giúp các nhà khoa học dự đoán tốt hơn động lực trong tương lai của dải băng Đông Nam Cực, nơi có mực nước biển dâng cao tương đương khoảng 60 mét, khi hành tinh trở nên ấm hơn.
Bề mặt khu vực dải băng Đông Nam Cực.
Dải băng ở Đông Nam Cực được hình thành lần đầu tiên vào khoảng 34 triệu năm trước, nhưng sau đó nó đã có sự thay đổi về kích thước, đôi khi để lộ ra vùng đất bên dưới. Jamieson cho biết sự tồn tại của cảnh quan ngụ ý rằng nhiệt độ ở đáy tảng băng cực kỳ lạnh và ổn định trên những khối địa hình cổ xưa này, bất chấp một số giai đoạn nóng lên của khí hậu xen kẽ.