Hình khắc thuyền khoảng 10.000 năm tuổi bị xói mòn một phần qua thời gian và chỉ nhìn thấy rõ trong một số điều kiện thời tiết nhất định.
Tác phẩm trên vách đá ở Valle, vịnh Efjorden, hạt Nordland, nhiều khả năng là hình minh họa kích thước thật của một con thuyền làm từ da hải cẩu, Smithsonian hôm 28/4 đưa tin. Tác giả nghiên cứu Jan Magne Gjerde, chuyên gia tại Viện Nghiên cứu Di sản Văn hóa Na Uy, ước tính hình khắc có niên đại 10.000 - 11.000 năm dựa vào chiều cao của bờ biển xung quanh. Vào thời Đồ Đá, bờ biển tại đây cao hơn so với ngày nay.
Thuyền da hải cẩu khắc trên vách đá ở Valle. (Ảnh: Jan Magne Gjerde/Oxford Journal of Archaeology).
Theo ước tính này, tác phẩm tại Valle là một trong những hình minh họa thuyền cổ xưa nhất thế giới. Hình minh họa thuyền cổ xưa nhất Bắc Âu có niên đại 7.000 - 7.500 năm.
Hình khắc thuyền da hải cẩu gồm đường viền màu trắng khắc vào mặt đá, chiều dài ban đầu nhiều khả năng là 4,3 m. Một phần bức tranh đã xói mòn qua thời gian và giờ chỉ có thể nhìn rõ trong một số điều kiện thời tiết nhất định. Do đó, Gjerde cho rằng có thể nơi đây còn những hình khắc khác chưa được khám phá.
Nhà địa chất học Ingvar Lindahl lần đầu phát hiện tác phẩm vào năm 2017. Trước đó, các chuyên gia cũng từng tìm thấy những hình khắc động vật kích thước thật gồm hải cẩu và tuần lộc cùng niên đại với chiếc thuyền.
Theo Gjerde, có thể người đi thuyền ngoài biển nhìn thấy được những tác phẩm lớn từ cách xa khoảng nửa km, nghĩa là chúng đóng vai trò như biển chỉ dẫn. Hình khắc đá nổi bật, dễ nhìn, là phương tiện giao tiếp quan trọng của những cư dân đầu tiên tới đây vào thời Đồ Đá. Gjerde cũng cho rằng hình khắc có thể phản ánh tầm quan trọng của thuyền da đối với họ. Thuyền da hải cẩu đủ nhẹ để di chuyển nhanh khi chở nhiều người và hàng hóa.
"Phương tiện như vậy rất lý tưởng để tới định cư tại vùng biển bắc Na Uy vào đầu thời kỳ Đồ Đá giữa", nhóm nghiên cứu viết. Nghiên cứu mới xuất bản trên tạp chí Oxford Journal of Archaeology.
Dấu vết cổ xưa nhất của thuyền Hjortspring ở bán đảo Scandinavi là những mảnh gỗ tồn tại từ năm 350 - 300 trước Công nguyên. Giới nghiên cứu vẫn đang tranh luận xem trước thời kỳ này, con người sử dụng thuyền da hay thuyền độc mộc.
Theo Gjerde, ưu điểm của thuyền da nhẹ có thể thấy ở một loại phương tiện khác ra đời muộn hơn. Đó là thuyền da umiak của người Inuit. "Thuyền umiak của người Inuit ở tây nam Alaska linh hoạt đến mức được những người săn cá voi thế kỷ 19 sử dụng thay vì thuyền săn cá voi New Bedford", Gjerde cho biết.