Các nhà khảo cổ Mexico đã phát hiện ra một hệ thống kênh đào bên dưới kim tự tháp chứa di hài của một thủ lĩnh Maya. Qua đó cho thấy, đường hầm dẫn nước này có thể tượng trưng cho một con đường dẫn tới âm phủ.
Hệ thống dẫn nước này được tìm thấy bên dưới đền Inscriptions, nơi có ngôi mộ của Pakal "The Great" ở Palenque, thành phố Maya cổ đại ở bang Chiapas. "Sự hiện diện của các kênh đào này rất quan trọng và ý nghĩa", Arnoldo Gonzalez, Giám đốc Sở Khảo cổ ở Palenque, nói.
Ngôi đền Inscriptions, bên dưới có hệ thống kênh đào ngầm.
Dòng chữ khắc trên ngôi mộ viết rằng, để được chấp nhận ở cõi âm, người chết phải được ngập trong nước của một vị thần có tên là Chaac.
Hệ thống kênh đào ngầm có các mức độ khác nhau và đi theo những hướng khác nhau và chúng được xây trước kim tự tháp.
Khi được tìm thấy, các nhà khảo cổ vẫn thấy nước chảy qua kênh đào chính, qua đó họ cho rằng đây là một nguồn của một dòng suối tự nhiên. Tuy nhiên, các nhà khảo cổ không thể xác định được chiều dài của đường hầm và nơi khởi nguồn của nó.
Đường ngầm bên dưới ngôi đền Inscriptions, được cho là đường dẫn tới cõi âm.
Gonzalez không loại trừ khả năng các kênh đào là một phần của hệ thống thủy lợi hoặc cung cấp nước.
"Chúng tôi phải xem xét rằng các cư dân Palenque cổ xưa đã thiết kế hệ thống nước này để tái tạo một cách ẩn dụ con đường dẫn tới cõi âm", Gonzalez nói.
Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra hệ thống kênh đào ngầm này nhờ sử dụng thiết bị phát hiện tầu ngầm. Ban đầu, họ chỉ nghĩ có một đường nứt, các camera gắn trên những vật truyền nhỏ cho thấy rõ hệ thống này, được xây dựng bằng những tảng đá lớn.