Xưởng chế tạo garum, loại nước mắm nổi tiếng người La Mã mang theo trong mọi cuộc chinh phạt, nằm cách xa thành phố cổ do gây mùi khó chịu.
Tàn tích xưởng nước mắm 2.000 năm tuổi của người La Mã. (Ảnh: BBC).
Các chuyên gia tại Cơ quan Cổ vật Israel tìm thấy xưởng nước mắm nhỏ của người La Mã trong quá trình khảo sát địa điểm xây công viên thể thao ở ngoại ô thành phố Ashkelon, BBC hôm 17/12 đưa tin. Cuộc khai quật được các nhà chức trách địa phương tài trợ. Học sinh và thanh niên trong vùng cũng đến trợ giúp. Ngoài các bể cá, nhóm nghiên cứu còn tìm thấy nhiều chum, vại khổng lồ dùng để đựng chất lỏng.
Hầu hết các xưởng nước mắm mà giới khảo cổ phát hiện nằm ở bán đảo Iberia và miền nam Italy. Xưởng nước mắm ở ngoại ô Ashkelon là một trong số ít những xưởng ở phía đông Địa Trung Hải, dù người La Mã sinh sống tại đây trong thời gian dài và nước mắm rất quan trọng với họ. Người La Mã cho garum vào phần lớn món ăn để mang lại vị mặn thơm ngon.
"Chúng tôi đã tìm được thứ vô cùng đặc biệt. Quá trình sản xuất nước mắm tạo ra mùi khó chịu đến mức xưởng phải nằm cách xa khu dân cư. Trong trường hợp này, nó cách thành phố Ashkelon cổ đại khoảng 2km", tiến sĩ Tali Erickson-Gini tại Cơ quan Cổ vật Israel cho biết.
Xưởng nước mắm dần bị bỏ hoang sau khi người La Mã rời đi, nhưng những người đến sau lại thấy địa điểm này phù hợp để trồng nho. Vào thế kỷ 5, một tu viện Đông La Mã đã sản xuất rượu tại đây. Đến nay, dấu tích của ba máy ép nho vẫn còn sót lại. Cơ quan Cổ vật Israel sẽ mở cửa địa điểm này để người dân tham quan miễn phí chiều ngày 22/12.