Theo CNN, mới đây, các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Quốc gia San Marcos (Peru) đã tìm thấy một xác ướp được bảo quản khá tốt dưới lòng đất ở giữa quảng trường thị trấn tại địa điểm khảo cổ Cajamarquilla, cách thành phố Lima khoảng 25km.
Thông thường, đa số các xác ướp đều được tìm thấy ở tư thế nằm thẳng nhưng điều khiến các nhà khảo cổ sững sỡ là xác ướp này bị trói bằng dây thừng và đôi tay thì che mặt.
Theo phỏng đoán ban đầu của các nhà nghiên cứu, đây có thể là phong tục tang lễ của người miền Nam Peru xưa kia. Xác ướp này được ước tính ít nhất 800 năm tuổi và số tuổi này có nghĩa là nó có từ thời tiền Tây Ban Nha, và thậm chí có trước nền văn minh Inca, những người đã thành lập nên thành cổ Machu Picchu nổi tiếng nhất Peru vào thế kỷ 15.
Nhóm khảo cổ đã tìm thấy xác ướp bên trong một cấu trúc ngầm ở ngoại ô thành phố Lima. Bên trong lăng mộ này còn có những món đồ cúng, gồm đồ gốm sứ, dấu vết thực vật và các công cụ bằng đá.
Xác ướp rất có thể là một thanh niên từ 25 đến 30 tuổi.
Theo ông Pieter Van Dalen Luna, một trong những nhà khảo cổ học tham gia cuộc khai quật, cho biết: “Việc phát hiện ra xác ướp kỳ lạ này đã làm sáng tỏ những mối quan hệ và tương tác của con người trong thời kỳ tiền Tây Ban Nha".
Ông Pieter nói với CNN rằng xác ướp rất có thể là một thanh niên từ 25 đến 30 tuổi từ vùng núi di chuyển đến Cajamarquilla, trước đây là một trung tâm thương mại sầm uất vào thời kỳ tiền Colombia. "Việc xử lý bằng phương pháp carbon phóng xạ sẽ giúp xác định niên đại của xác ướp chính xác hơn", ông nói.
Công việc khai quật bắt đầu vào giữa tháng 10 với sự tham gia góp sức của một nhóm 40 người do Van Dalen Luna và nhà khảo cổ học Yomira Huamán Santillán dẫn đầu, và phát hiện này gây bất ngờ vì họ vốn dĩ không có ý định tìm kiếm xác ướp.
Thành cổ Machu Picchu ở Peru.
"Toàn đội thực sự rất vui vì chúng tôi không nghĩ điều này sẽ xảy ra", ông Huamán nói với CNN. "Chúng tôi không hề nghĩ rằng mình có một khám phá quan trọng như vậy".
Một điểm bất ngờ khác là các nhà khảo cổ còn tìm thấy xác một số loài nhuyễn thể biển bên ngoài ngôi mộ của xác ướp. Theo ông Van Dalen Luna, đây là điều vô cùng bất thường vì Cajamarquilla cách bờ biển tới 25km. Nhuyễn thể biển không thể bò đi xa như vậy được.
Van Dalen Luna cho biết: “Sau khi xác ướp được đặt trong lăng mộ, có những sự kiện và hoạt động liên tục xảy ra. Điều đó có nghĩa là, con cháu của họ tiếp tục quay trở lại trong nhiều năm, đặt thức ăn và lễ vật ở đó, bao gồm cả động vật thân mềm".
Xương của loài lạc đà không bướu cũng được tìm thấy bên ngoài lăng mộ, và Van Dalen Luna cho biết đây là món ăn thường được người dân thời đó ăn và vì vậy những miếng thịt lạc đà sẽ được dâng cho những người đã khuất.
Đặc điểm nơi phát hiện ra xác ướp khiến các nhà nghiên cứu kết luận rằng đây không phải là một công dân bình thường, mà có thể là một người quan trọng trong xã hội đương đại.
“Việc tìm thấy một xác ướp với những đặc điểm này ở giữa quảng trường cho thấy rõ đây là một người có địa vị cao”, ông Van Dalen Luna nói và cho biết thêm rằng đó có thể là một thương nhân giàu có.
Xác ướp có 3 ngón tay, 3 ngón chân kỳ lạ và được phủ lớp bột trắng từng được phát hiện ở Peru.
Nhóm nghiên cứu hiện sẽ thực hiện các phân tích chuyên biệt hơn bao gồm xác định niên đại bằng carbon cho phép họ thu hẹp khoảng thời gian mà người này từng sống và biết thêm chi tiết về danh tính.