Những phụ nữ đã trải qua thời kỳ mãn kinh tự nhiên có nguy cơ cao phát triển bệnh ung thư, đặc biệt những người sử dụng liệu pháp hormon kết hợp để điều trị triệu chứng mãn kinh dễ mắc ung thư tử cung và ung thư vú.
Mãn kinh xảy ra khi buồng trứng của người phụ nữ dừng rụng trứng. Trong thời kỳ mãn kinh tự nhiên, cơ thể phụ nữ ít sản sinh ra các hormone estrogen và progesterone, gây ra tình trạng kinh nguyệt không đều và cuối cùng dừng lại.
Giai đoạn mãn kinh thường bắt đầu ở độ tuổi từ 40 - 50 tuổi. Tuy nhiên, ở nhiều người, mãn kinh có thể bắt đầu sớm hơn nếu như họ từng điều trị ung thư như phẫu thuật, hóa trị liệu, hoặc hormon làm cho buồng trứng ngừng hoạt động sớm, gọi là mãn kinh sớm. Đây là một trong những tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư.
Các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh bao gồm các cơn nóng bừng, đổ mồ hôi đêm, khô âm đạo, giao hợp đau, giảm ham muốn tình dục, loãng xương, kiểm soát bàng quang khó khăn, thay đổi tâm trạng và mất ngủ.
Mãn kinh và nguy cơ ung thư
Đa số các bệnh ung thư thường xảy ra trong độ tuổi từ 40 tuổi trở lên - độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh. Đây là kết quả của quá trình lão hóa của cơ thể, dễ dẫn tới sự sai sót trong DNA của tế bào, làm tăng nguy cơ ung thư.
Đặc biệt, phụ nữ sau tuổi mãn kinh có nguy cơ cao mắc các bệnh ung thư, chẳng hạn như bệnh ung thư buồng trứng, ung thư vú và ung thư tử cung.
Nguy cơ lớn nếu một người phụ nữ có kinh nguyệt trước tuổi 12. Nguyên nhân là do, nếu bắt đầu kinh nguyệt sớm thì phụ nữ sẽ có thời gian rụng trứng dài hơn, tiếp xúc với estrogen nhiều hơn, do đó làm tăng nguy cơ mắc ung thư tử cung và ung thư vú. Rụng trứng nhiều hơn bình thường tăng nguy cơ mắc ung thư buồng trứng.
Theo các nhà nghiên cứu, sử dụng liệu pháp hormone thay thế để giảm các triệu chứng của mãn kinh có thể làm tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư.
Ngoài ra, liệu pháp hormon kết hợp (còn gọi là liệu pháp hormone sau mãn kinh hoặc liệu pháp thay thế hormone) giúp giảm các triệu chứng mãn kinh như nóng ran và loãng xương được cho là làm tăng nguy cơ mắc ung thư.
Liệu pháp hormone là sự kết hợp estrogen và progestin (một dạng progesterone). Các nghiên cứu đã cho thấy rằng, những phụ nữ dùng liệu pháp hormon kết hợp để làm giảm các triệu chứng mãn kinh có nguy cơ cao bị ung thư vú, đau tim, đột quỵ và các cục máu đông. Vì những rủi ro này, các bác sĩ thường không khuyến khích sử dụng cho phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ có tiền sử ung thư vú hoặc những người có nguy cơ cao bị ung thư vú. Hoặc trong một số trường hợp, bác sĩ sẽ kê liều thấp trong một thời gian ngắn.
Ngoài ra, nghiên cứu đã chỉ ra rằng những phụ nữ được điều trị hormone kết hợp mặc dù không tăng nguy cơ phát triển ung thư phổi, nhưng nếu mắc bệnh thì họ có nguy cơ cao tử vong do ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC). Nghiên cứu cũng cho thấy, nguy cơ tử vong do ung thư phổi cao hơn những phụ nữ có hút thuốc và dùng liệu pháp hormone kết hợp.
Liệu pháp hormon chỉ chứa estrogen có thể được xem xét cho phụ nữ đã cắt bỏ tử cung, vì estrogen mà không có progesterone cân bằng có thể thúc đẩy tăng trưởng nội mạc tử cung, làm tăng nguy cơ ung thư tử cung.
Các lợi ích cũng như rủi ro của liệu pháp hormon kết hợp vẫn còn đang gây ra nhiều tranh cãi và các nghiên cứu vẫn đang được thực hiện để tìm hiểu kỹ hơn. Nếu bạn đang xem xét về phương pháp này, hãy nói chuyện với bác sĩ về triệu chứng mình đang gặp phải, lịch sử y tế để được bác sĩ tư vấn các lựa chọn và phân tích những lợi ích cũng như rủi ro.
Tầm soát phát hiện sớm mầm mống ung thư
Phụ nữ trong độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh nên tầm soát ung thư để bảo vệ sức khỏe.
Theo các bác sĩ, phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh và mãn kinh nên có chế độ ăn uống lành mạnh, thường xuyên tập thể dục, thận trong khi dùng liệu pháp hormone. Đặc biệt, phụ nữ từ 40 tuổi trở lên nên thăm khám tầm soát ung thư định kỳ, đặc biệt là các bệnh ung thư như: ung thư vú, cổ tử cung, buồng trứng, đại trực tràng, phổi,...
Tầm soát ung thư có thể giúp phát hiện ra mầm mống ung thư từ rất sớm, trước khi triệu chứng xuất hiện, tăng cơ hội chữa khỏi bệnh cũng như sống lâu dài.