Từ lâu, mối liên quan giữa bệnh thần kinh và tâm lý với khả năng sáng tạo đã làm nhiều người chú ý. Lịch sử nghệ thuật đã cho thấy những thí dụ rất rõ ràng và không thiếu những dẫn chứng.
Các nhà nghiên cứu Viện y học Karolínska, Thụy Điển vừa công bố trên Tạp chí Journal of Psychiatric Research một công trình trong đó khẳng định rằng luôn luôn tồn tại một mối liên quan giữa khả năng sáng tạo và sự lệch lạc về những chuẩn mực tâm lý.
Họ đã phân tích trạng thái của 1,2 triệu người không chỉ là những bệnh nhân đang điều trị bệnh tâm thần tại những cơ sở chữa bệnh mà cả những người ngoại trú và gia đình của họ, kể cả anh chị em họ xa của họ. Những số liệu thu được sẽ mang so sánh với nhóm đối chứng.
Khả năng sáng tạo thường có những mối liên quan tới bệnh thần kinh hay rối nhiễu tâm lý.
Kết quả cho thấy rằng một số bệnh tâm lý cũng như các rối nhiễu lưỡng cực (dipolar perturbatio) rất phổ biến trong các gia đình có những người nổi tiếng trong lĩnh vực nghệ thuật và khoa học kỹ thuật.
Ngoài ra các chuyên gia còn nhận thấy những thiên tài bẩm sinh thường có khuynh hướng tự sát và khoảng 50% đã tự sát thành công. Các nhà khoa học cũng phát hiện nhiều anh chị em ruột của những bệnh nhân tâm thần, rối nhiễu lưỡng cực, tự kỷ… nằm trong số những người mà cuộc sống liên quan đến nghệ thuật.
Tác giả của nghiên cứu là bác sĩ Simon Kyaga cho rằng cần xem xét vần đề rối nhiễu tâm lý bằng con mắt khác và “trong một thế giới khác” thì mới có thể rút ra những điều bổ ích. Ví dụ một người tự kỷ hoặc người mắc chứng thao cuồng được quan tâm một cách đúng mức rất có thể họ là những thiên tài. Ở những người tinh thần phân liệt (điên) biết đâu cũng có thể như vậy.
Ông Kyaga bình luận: "Các hiện tượng nào đó liên quan đến bệnh nhân đều có ích. Chúng mở ra những con đường để tìm ra cách tiếp cận mới trong việc chữa bệnh. Trong các trường hợp này, bác sĩ cần phải xem xét lại những quan điểm của mình trong khi tiếp cận với những hội chứng có tên chung là “rối nhiễu tâm lý”.
Giám đốc Trung tâm thông tin về sức khoẻ tinh thần Beth Murphy nói: “Điều quan trọng là chúng ta không lãng mạn hoá những người có vấn đề về sức khoẻ tâm lý, bị ám ảnh rằng mình là có những hai thiên tài đang tranh giành trong đầu”. Chúng ta biết rằng cứ 4 người thì 1 người bị chẩn đoán là có vấn đề về sức khoẻ tinh thần ở mọi tầng lớp, mọi nghề nghiệp. Nhiệm vụ chính của chúng ta là sàng lọc thông tin và ủng hộ những người cần phải ủng hộ.