Một nhóm các nhà khoa học đa ngành ở Phần Lan và Thụy Điển đã phát hiện ra rằng ánh mắt nhìn chằm chằm một cách kỳ lạ ở những người đang trong tình trạng bị thôi miên có thể là câu trả lời giúp chấm dứt cuộc tranh luận kéo dài về sự tồn tại của trạng thái này.
>>> Giải mã bí ẩn thuật thôi miên
Một trong những đặc điểm được biết đến phổ biến nhất ở người bị thôi miên là đôi mắt mở rộng với cái nhìn đờ đẫn.
Thế nhưng, dấu hiệu này đã không được coi trọng và chưa bao giờ được nghiên cứu một cách chi tiết. Nguyên nhân có thể là do trên thực tế, nó chỉ xuất hiện ở một số người khi bị thôi miên.
Đôi mắt trong trạng thái bình thường (ảnh trên) và khi
bị thôi miên (ảnh dưới). (Ảnh: Viện Hàn lâm Phần Lan)
Nghiên cứu được thực hiện trên nhóm tình nguyện viên cho thấy sự thay đổi giữa trạng thái thôi miên và trạng thái bình thường chỉ diễn ra trong vòng vài giây.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng hệ thống phương pháp giúp theo dõi độ phân giải của mắt và thực hiện một số hành động làm cho mắt vận động, tạo ra những phản ứng vô thức từ mắt.
Họ nhận thấy rằng cách nhìn chằm chằm và đờ đẫn là những thay đổi có thể đo lường được một cách khách quan trong quá trình diễn ra phản xạ vô thức của mắt – dấu hiệu mà những người nếu không bị thôi miên thì không tài nào bắt chước được.
Theo đó, sự thôi miên có thể không còn được coi là hình ảnh tinh thần diễn ra trong một trạng thái hoàn toàn bình thường của ý thức nữa.
Mặt khác, kết quả cũng có ý nghĩa nhất định đối với lĩnh vực khoa học thần kinh liên quan đến tâm lý và nhận thức. Nó cung cấp những bằng chứng đầu tiên về sự tồn tại của một trạng thái ý thức con người mà trước đây không được khoa học xác nhận.
Thôi miên có một lịch sử lâu đời, được biết đến từ những năm 1700 trở lại đây và là đề tài gây ra rất nhiều cuộc tranh cãi trong các lĩnh vực tâm thần học, tâm lý học và thần kinh học.
Hơn 100 năm qua, các nhà nghiên cứu vẫn chưa chấm dứt việc tranh luận xung quanh vấn đề có hay không sự tồn tại của một trạng thái thôi miên đặc biệt, hay nó chỉ đơn giản là việc sử dụng những thủ thuật liên quan đến nhận thức và hình ảnh tinh thần trong một trạng thái bình thường.
Cho đến nay, những bằng chứng cho thấy sự tồn tại của thôi miên vẫn không hoàn toàn thuyết phục, và do đó, trạng thái này chỉ được coi là chuyện hoang đường trong tâm lý học.
Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí PLoS ONE.