Theo Business Insider, mỗi năm có từ 5 đến 10 phần trăm số người ở Hoa Kỳ bị nhiễm virus cúm. Trung bình 200.000 người trong số này sẽ phải nằm viện và khoảng 50.000 người đối mặt với nguy cơ tử vong.
Những người từ 65 tuổi đặc biệt nhạy cảm với cúm vì hệ thống miễn dịch của họ đã suy yếu theo tuổi tác. Ngoài ra, những người lớn tuổi thường có thời gian phục hồi sức khỏe lâu dài hơn sau khi khỏi cúm.
Chính xác thì điều gì đang xảy ra trong cơ thể của bạn mỗi khi bị nhiễm cúm?
Chúng ta đều biết các triệu chứng của nhiễm cúm bao gồm sốt, ho, đau họng, đau cơ, nhức đầu và mệt mỏi. Nhưng chính xác thì điều gì đang xảy ra trong cơ thể của bạn mỗi khi bị nhiễm cúm?
Một nhà khoa học chuyên nghiên cứu về miễn dịch học tại Trường Y thuộc Đại học Connecticut đã tập trung vào xem xét ảnh hưởng của cúm đến cơ thể và cách cơ thể chúng ta chống lại virus như thế nào.
Thật thú vị khi biết rằng nhiều cơ chế phòng vệ của cơ thể chống lại virus cũng gây ra các triệu chứng mà chúng ta có thể thấy mỗi khi nhiễm cúm.
Bệnh cúm hoạt động trong cơ thể của bạn như thế nào?
Virus cúm gây ra nhiễm trùng đường hô hấp, mũi, cổ họng và phổi.
Virus cúm gây ra nhiễm trùng đường hô hấp, mũi, cổ họng và phổi. Virus cúm thường được hít hoặc truyền qua cơ thể (thường qua ngón tay) rồi tới màng nhầy của miệng, mũi hoặc mắt. Sau đó nó di chuyển xuống đường hô hấp và liên kết với các tế bào biểu mô phổi qua các phân tử cụ thể trên bề mặt tế bào.
Quá trình này sẽ tạo ra cho phổi một số tổn thương. Hầu hết các triệu chứng của bệnh cúm là do phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với virus.
Phản ứng miễn dịch ban đầu được thực hiện bởi hệ thống miễn dịch bẩm sinh của cơ thể, chẳng hạn như đại thực bào và bạch cầu trung tính. Những tế bào này có các thụ thể giúp nhận biết được sự hiện diện của virus. Sau đó, chúng phát ra báo động bằng cách tạo ra những phân tử giống như hormone nhỏ gọi là cytokine và chemokine.
Cytokines điều hòa các thành phần khác của hệ miễn dịch để chống lại virus xâm nhập, trong khi các chemokine chỉ dẫn các thành phần này đến vị trí nhiễm trùng.
Phản ứng miễn dịch ban đầu được thực hiện bởi hệ thống miễn dịch bẩm sinh của cơ thể.
Một trong những loại tế bào được gọi vào hành động là lympho T, một loại bạch cầu chống lại nhiễm trùng. Khi các tế bào T đặc biệt nhận ra các protein virus cúm, chúng sẽ bắt đầu sinh sôi nảy nở trong các hạch bạch huyết xung quanh phổi và cổ họng. Chính điều này gây ra hiện tượng sưng và đau ở cổ họng.
Sau vài ngày, các tế bào T di chuyển đến phổi và bắt đầu giết các tế bào bị nhiễm virus. Quá trình này tạo ra rất nhiều tổn thương phổi tương tự như viêm phế quản và tình huống xấu nhất là nó làm cho bệnh nhân cảm thấy khó thở.
Ngoài ra, sự tích tụ chất nhầy trong phổi (kết quả của phản ứng miễn dịch) sẽ gây ra phản ứng ho (để làm sạch đường phổi). Thông thường, tổn thương này bị gây ra bởi tế bào T và nó có thể khỏi với những người có thể chất khỏe mạnh. Tuy nhiên, nhiều trường hợp tổn thương phổi nghiêm trọng dẫn đến tử vong.
Chức năng quan trọng nhất của tế bào T là làm sạch virus cúm ra khỏi phổi.
Chức năng quan trọng nhất của tế bào T là làm sạch virus cúm ra khỏi phổi. Khi chức năng này không còn mạnh mẽ nữa – có thể do tuổi tác hoặc do quá trình lâu dài sử dụng thuốc ức chế miễn dịch – thì sự thanh lọc virus ra khỏi phổi sẽ không còn hiệu quả nữa.
Điều này sẽ dẫn đến nhiễm trùng kéo dài và tổn thương phổi sẽ ngày càng quan trọng hơn. Nó có thể dẫn đến các biến chứng, bao gồm cả viêm phổi thứ phát và đây thường là nguyên nhân gây tử vong của những người bị nhiễm cúm.
Tại sao bạn đau đầu khi bị cúm?
Thông thường, virus cúm hầu như chỉ có mặt trong phổi. Một số triệu chứng toàn thân khi mắc cúm là sốt, nhức đầu, mệt mỏi và đau cơ.
Để chống lại cúm hiệu quả, các cytokines và chemokines do các tế bào miễn dịch bẩm sinh trong phổi tạo ra xâm nhập cả vào máu và chúng góp phần tạo ra các triệu chứng toàn thân như đã nêu ở trên. Khi điều này xảy ra, một loạt các quá trình sinh học phức tạp được thực hiện trong cơ thể người bệnh.
Một số triệu chứng toàn thân khi mắc cúm là sốt, nhức đầu, mệt mỏi và đau cơ.
Một trong những điều đó là interleukin-1, một loại viêm cytokine, được kích hoạt. Interleukin-1 rất quan trọng cho sự phát triển phản ứng của tế bào T để chống lại virus. Ngoài ra, Interleukin-1 còn ảnh hưởng đến một phần của não trong vùng dưới đồi – vùng não này có tác dụng điều hòa nhiệt độ của cơ thể - gây ra những cơn sốt và nhức đầu.
"Tumor necrosis factor alpha", cytokine quan trọng khác chống lại nhiễm cúm cũng được kích hoạt khi cơ thể mắc bệnh này. Cytokine này có tác dụng kháng virus trực tiếp trong phổi nhưng đồng thời nó cũng gây ra sốt, thèm ăn, mệt mỏi và suy yếu cơ thể khi bị cúm hoặc các loại nhiễm trùng khác.
Tại sao các cơ của bạn cũng bị đau?
Nghiên cứu của nhà khoa học trên đã tìm ra một cách ảnh hưởng khác của bệnh cúm đến cơ thể của chúng ta.
Đau cơ là một trong số những triệu chứng nổi bật nhất khi bạn bị nhiễm cúm. Nghiên cứu trên mô hình động vật cho thấy nhiễm cúm làm tăng biểu hiện của các gen có tác dụng làm suy yếu cơ đồng thời làm giảm tính năng của các gen tạo cơ trong các bó cơ quang xương bàn chân.
Về mặt chức năng, nhiễm cúm cũng ảnh hưởng đến sự đi lại bình thường của đôi chân. Ở những bệnh nhân trẻ, những biểu hiện này chỉ thoáng qua và trở lại bình thường sau khi vi khuẩn đã bị cơ thể thải loại.
Bị đau và tổn thương cơ là một hệ quả không mong đợi khi cơ thể diễn ra phản ứng miễn dịch với virus cúm.
Ngược lại, những ảnh hưởng này có thể tồn tại lâu hơn đáng kể ở người cao tuổi. Chính điều này khiến người lớn tuổi đi lại khó khăn và dễ bị ngã khi mắc cúm. Nó cũng có thể dẫn đến tàn tật vĩnh viễn khiến bàn chân người bị cúm mất tính linh hoạt sau khi khỏi bệnh, nhiều trường hợp phải dùng đến các công cụ hỗ trợ như gậy để di chuyển.
Các nhà nghiên cứu nghĩ rằng việc bị đau và tổn thương cơ là một hệ quả không mong đợi khi cơ thể diễn ra phản ứng miễn dịch với virus cúm. Các nhà khoa học đang cố gắng tìm biện pháp để ngăn chặn hiện tượng này ở con người.
Tóm lại, khi thấy khó chịu vì nhiễm cúm, bạn hãy yên tâm rằng đó là vì cơ thể bạn đang chiến đấu hết sức. Nó đang chống lại sự lây lan của virus trong phổi của bạn và giết chết các tế bào bị nhiễm bệnh, tất nhiên bạn cũng nên bảo vệ và hỗ trợ cơ thể của mình bằng cách phòng tránh các nguy cơ cảm cúm, cũng như đi khám bệnh và dùng thuốc đúng chỉ định khi bị bệnh.