Đây là lần đầu tiên chuyện thằn lằn đen trắng phổ biến ở Nam Mỹ giao phối với xác chết của con cái được ghi nhận, hành vi thường chỉ gặp ở loài ếch.
Một con thằn lằn đen trắng đực đang giao phối với con cái đã chết ở Brazil. (Ảnh: National Geographic)
"Thật kỳ lạ", Ivan Sazima, một nhà động vật học thuộc Đại học Campinas, São Paulo, Brazil nhớ lại khi chứng kiến một con thằn lằn đực giao phối với xác chết của con cái hồi tháng 9/2013.
Sazima cho biết, hành vi này chỉ thường gặp ở loài ếch, hoặc những loài thằn lằn khác. Đây là lần đầu tiên ông bắt gặp ở thằn lằn Salvator Merianae - hay còn gọi là thằn lằn đen trắng, một loài phổ biến ở Nam Mỹ.
Sazima quan sát thấy con đực đưa lưỡi liếm con cái - hành vi tán tỉnh phổ biến, rồi cố gắng giao phối với con cái khoảng 5 phút. Sau đó, một đàn ngỗng xuất hiện, gây náo loạn khiến con đực bỏ chạy.
Chiều hôm sau, Sazima trở lại chỗ xác con cái. Cái xác bắt đầu trương lên và thối rữa. Tuy nhiên, mùi khó ngửi này không gây ảnh hưởng đến một con thằn lằn đực khác, đang cố gắng giao phối với xác con cái.
Nghiên cứu này được công bố hồi tháng 1 trên Herpetology Notes. Theo đó, trong gần một tiếng, con đực mới thể hiện sự ve vãn bằng cách nằm lên người con cái và cắn đầu nó, thực hiện hành vi giao phối, rồi sau đó bỏ đi.
Lý giải hành vi này, Sazima cho rằng con đực rất có thể đơn giản đã bị lừa và nghĩ rằng con cái còn sống. Trong trường hợp này, dù đã chết, con cái có nhiệt độ cơ thể gần bằng nhiệt độ môi trường xung quanh. Ngoài ra, pheromone hay mùi hương vẫn toát ra trên cơ thể con cái, rất có thể đã thu hút con đực tìm tới.