Mùa cao điểm thủy đậu có thể khan hiếm vắc xin, việc tranh thủ chủng ngừa sớm, đủ liều, trước hoặc sau đợt dịch giúp phòng bệnh hiệu quả.
Thủy đậu là bệnh dễ thành dịch do lây qua đường hô hấp, thường bùng phát vào mùa đông xuân khi thời tiết ấm. Theo Cục Y tế Dự phòng, số ca bệnh thủy đậu có xu hướng tăng mạnh qua các năm. Từ đầu năm 2018 đến nay, các bệnh viện đã tiếp nhận hàng nghìn trẻ đến thăm khám và chữa trị. Riêng năm 2017, cả nước ghi nhận gần 40.000 ca, tăng gần 50% so với năm 2016.
Thời điểm bùng phát, phụ huynh thấy trẻ hoặc bạn bè cùng lớp mắc bệnh nên cho con nghỉ học và đi chích vắc xin ngừa thủy đậu. Tuy nhiên, virus Varicella-Zoster gây bệnh có thể lây nhiễm từ giai đoạn ủ bệnh trước đó 10-14 ngày, nghĩa là khi chưa phát hiện ra ca bệnh nào trong lớp.
Số bệnh nhân bắt đầu tăng từ tháng 1, đạt đỉnh vào tháng 3 với khoảng 8.000 ca năm 2017. Tháng 5 là cuối mùa cao điểm thủy đậu, song bệnh có thể xảy ra vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Trung bình mỗi tháng còn lại, có dưới 3.000 trường hợp mắc bệnh thủy đậu.
Phần lớn người bị thủy đậu thường tự khỏi và không để lại sẹo, nhưng đôi khi vẫn xảy ra các biến chứng. Bệnh có thể gây những hậu quả dây chuyền như chuỗi domino: viêm phổi, nhiễm trùng da, nhiễm trùng máu, viêm não, thậm chí tử vong.
Bệnh thủy đậu hoàn toàn có thể xảy ra lần hai với người có hệ miễn dịch yếu.
Không ít người nghĩ rằng, thủy đậu chỉ xảy ra một lần trong đời, song bệnh hoàn toàn có thể xảy ra lần hai với người có hệ miễn dịch yếu. Nhiều trường hợp khỏi bệnh thủy đậu khi còn nhỏ, nhưng virus vẫn có thể tồn tại trong các hạch cảm giác của cơ thể, sau đó gây bệnh Zona (giời leo).
Virus gây bệnh có thể phát tác lúc cơ thể suy yếu miễn dịch, hoặc khi thời tiết chuyển mùa để phát tán qua không khí.
Năm ngoái, chị Thu Hương (31 tuổi, TP HCM) cố đợi đến tháng 6, qua mùa cao điểm các bệnh truyền nhiễm mới cho bé con 2 tuổi đi gửi lớp mầm non đầu tiên. Thế nhưng, đi học được một tuần bé đã ốm sốt, đến tuần thứ hai thì mang bệnh thủy đậu về nhà. Trẻ dưới 5 tuổi hệ miễn dịch chưa hoàn thiện có thể nhiễm virus Varicella-Zoster quanh năm.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo tiêm vắc xin là cách phòng bệnh hiệu quả. Hơn 90% người đã tiêm phòng sẽ tránh được hoàn toàn căn bệnh này. Khoảng 5-10% còn lại có thể bị thủy đậu sau khi tiêm chủng song thường nhẹ, với rất ít nốt đậu (dưới 50 nốt), thường không gặp biến chứng.
Tiêm vắc xin là cách phòng thủy đậu hiệu quả. (Ảnh: Ctidoma).
Việc tiêm chủng ngừa phòng bệnh cho trẻ trước hoặc sau mùa dịch cũng đóng một phần quan trọng, giúp cha mẹ tránh được tình trạng khan hiếm vắc xin, chen chúc tại các trung tâm tiêm chủng. Điều này cũng giúp trẻ có kháng thể thích nghi trong cơ thể, chuẩn bị sẵn sàng cho đợt dịch thủy đậu có thể xảy đến.
Trẻ 1-12 tuổi cần được tiêm một liều vắc xin để ngừa thủy đậu. Từ 13 tuổi trở lên, mỗi người cần được tiêm hai liều, cách nhau ít nhất 6 tuần để hiệu quả phòng bệnh tốt nhất. Phụ nữ có kế hoạch sinh con nên tiêm vắc xin ngừa thủy đậu trước khi mang thai 3 tháng.