Trải qua hàng ngàn năm thuần hóa, các loại rau quả đã được "cải tổ" để phù hợp với hệ tiêu hóa con người.
Bạn có hay, hầu hết những thực phẩm bạn mua ở chợ, siêu thị hay nuôi trồng ngày nay đều đã được con người thuần hóa từ hàng ngàn năm qua.
Trong suốt 1 quãng đường dài đấy, với kỹ thuật chọn giống, con người đã tạo ra các loại cây trồng khác xa với tổ tiên của chúng.
Đây được cho là bước ngoặt lớn trong sự tiến hóa của con người cũng như về văn hóa nhân loại. Bạn có tò mò những loại quả thường ngày thời chưa được thuần hóa chúng ra sao không, cùng check ngay nhé!
1. Dưa hấu
Loài dưa hấu tổ tiên trước đây có vị đắng, ruột màu trắng, xanh nhạt, xốp, cứng và có các vách ngăn.
Sau nhiều quá trình chọn lọc giống, dưa hấu có vị đắng, màu xanh nhạt và cứng này đã chuyển dần thành màu đỏ và nhiều thịt hơn nhờ gen mang màu đỏ được ghép với gen xác định lượng đường.
So với tổ tiên của nó, loài dưa hiện đại đã tăng từ 50 mm đường kính lên 660 mm đường kính.
2. Chuối
Chuối có lẽ là ví dụ điển hình và là tác phẩm xuất sắc của thuần hóa. Chuối xa xưa có nhiều hạt cứng với đường kính lên tới 6mm.
Trong khi đó, chuối ở thời nay dễ cầm nắm bằng tay, có thể bóc vỏ. So với tổ tiên, chúng có hạt nhỏ hơn nhiều, thơm ngon, nhiều dinh dưỡng.
3. Cà rốt
Cà rốt hoang dã có lẽ được khởi nguồn từ Ba Tư - là loại củ màu trắng hoặc màu tím, có nhiều rễ nhỏ, cứng và đắng hơn so với loại cà rốt mà chúng ta ăn hiện nay.
Trải qua vài thế kỷ thuần hóa, người nông dân đã tạo ra được 1 giống cà rốt có rễ nhỏ, thân màu cam, mùi nồng và ăn được.
4. Cà tím
Cà tím nguyên thủy là một loại cây quả dại màu trắng ngà, xanh, tím vàng, có gai ở cuống hoa.. Chúng thường mọc dọc 2 bên đường và là "khắc tinh" với vật nuôi.
Quá trình chọn giống đã loại bỏ phần gai, cho chúng ta ngày nay quả cà lớn hơn, thuôn dài, và có màu tím.
5. Ngô
Nếu quay lại 9.000 năm trước đây, đố bạn biết đâu là tổ tiên của loài ngô đấy bởi chúng chẳng có chút đặc điểm nào giống ngô hiện đại cả.
Tổ tiên của loài ngô có tên Teosinte, dài có khoảng 2,5cm, gần như không thể ăn được. Hạt nó cực kỳ cứng đến nỗi mà người ta phải dùng đá đập nhiều lần thì mới lấy được phần thịt hạch mềm bên trong.
Chỉ khi được thuần hóa sau đó bởi bàn tay của người châu Âu, ngô mới có màu vàng cổ điển, và rồi những giống ngô nhiều màu lấp lánh cũng lần lượt ra đời.
6. Cà chua
So với cà chua chưa được thuần hóa, cà chua ngày nay có sự thay đổi về kích thước, màu sắc rõ rệt.
Bằng chứng di truyền cho thấy cà chua được tiến hóa từ loài cây nhỏ quả màu xanh, tím phổ biến ở vùng cao nguyên Peru. Chúng được thuần hóa đầu tiên từ loại trái cây màu vàng, tương tự như cà chua anh đào, được trồng bởi người Aztec. Được biết, dù ở thời nào thì cà chua là nguồn cung cấp vitamin A và vitamin C cực tốt cho sức khỏe.
7. Dâu tây
Dâu tây hoang dã quả nhỏ nhưng thơm ngon với mùi hương rất tinh tế. Tuy nhiên, sau bao năm tu luyện thuần hóa, dù vẫn có mùi thơm đặc trưng nhưng chúng đã mất dần hương vị, và không còn tuyệt thơm như những người bà con trước đó.
8. Khoai tây
Loài khoai tây hoang dã mọc trên khắp châu Mỹ và được thuần hóa tại nhiều nơi từ Khoa Kỳ cho tới miền Nam Chile.
Người ta từng cho rằng khoai tây được thuần hóa độc lập tại nhiều địa điểm nhưng thử nghiệm di truyền học trên giống cây trồng và khoai tây hoang dã chứng tỏ có một nguồn gốc duy nhất của khoai tây ở khu vực miền nam Peru và cực Tây Bắc Bolivia ngày nay.
Tổ tiên của khoai tây có màu tím, vàng, củ nhỏ, không tròn đều mà xiên xẹo, to nhỏ khác nhau. Sau khi được thuần hóa, khoai tây căng tròn đều, màu vàng nâu trông đẹp mắt.