Loại gia vị này có giá đắt thứ 3 trên thế giới chỉ sau nhụy hoa nghệ tây và vani.
Loại gia vị này chính là bạch đậu khấu (hay còn gọi là thảo quả xanh, Elettaria cardamomum).
Trên thực tế, chỉ 100 gram gia vị thảo quả xanh có giá khoảng 9 USD. Điều này có nghĩa là để có 1 kg phải trả khoảng 90 USD (khoảng 2,2 triệu đồng).
Theo các chuyên gia, bạch đậu khấu là cây thuộc họ gừng. Đây là loại gia vị quen thuộc ở Việt Nam và nhiều quốc gia châu Á. Ngoài ra, loại gia vị đắt thứ 3 trên thế giới cũng được ưa chuộng tại các nước Trung Đông và Ả Rập.
Tại Việt Nam, bạch đậu khấu mọc ở vùng núi cao và có khí hậu mát mẻ, chẳng hạn như Cao Bằng, Lào Cai... Thông thường, bạch đậu khấu cao khoảng 2 – 3 m và là loài cây sống lâu năm. Hoa của loài cây này màu trắng tím, thường mọc thành cụm ở gốc của thân mang lá.
Bạch đậu khấu là cây được trồng ở nhiều nơi trên thế giới. Tại Việt Nam, loại cây này được trồng nhiều ở Lào Cai, Cao Bằng... (Ảnh: Abplive)
Theo các chuyên gia, sau khi tiến hành gieo hạt, loại cây này phải mất tới 2 năm mới có quả. Hơn nữa, trong đợt đầu tiên, lượng quả thu hoạch được cũng rất ít. Loại quả này có chứa một số vitamin, khoáng chất và chất xơ, đồng thời chứa ít calo.
Quả bạch đậu khấu trông khá lạ vì có hình cầu và vỏ nhăn. Mặt ngoài của quả bạch đậu khấu có vân dọc. Trong loại quả này có chứa từ 20 – 30 hạt nhỏ với mùi thơm và vị cay.
Bạch đậu khấu có vị cay, thơm dịu nên thường được dùng làm nguyên liệu nấu ăn hoặc làm món tráng miệng. Được mệnh danh là "bà hoàng của gia vị" giúp món ăn thêm phần hấp dẫn, bạch đậu khấu còn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe của con người.
Quả bạch đậu khấu thường được bán với giá cao. (Ảnh: Ancient Guru).
Không chỉ quả mà ngay cả hoa của bạch đậu khấu cũng được dùng làm dược liệu. Trong đó, thời điểm thu hái quả bạch đậu khấu thích hợp nhất là vào mùa thu khi quả chín khoáng 70%. Loại quả này được thu hái tại những cây từ 3 năm tuổi trở lên.
Sau khi thu hái, người trồng tiến hành phơi khô trong bóng râm cho tới khi vỏ trắng và cất đi dùng dần. Khi cần dùng, người ta chỉ bóc vỏ lấy nhân và giã nát. Sở dĩ quả và bột bạch đậu khấu có giá cao vì chúng cần có thời gian, chăm sóc tỉ mỉ, đồng thời dễ bị côn trùng, nấm tấn công nên quá trình bảo quản khá tốn kém.
Bạch đậu khấu có nhiều công dụng trong ẩm thực và giúp cải thiện nhiều vấn đề sức khỏe. (Ảnh: Getty Images).
Lợi ích của bạch đầu khấu
Kháng khuẩn
Trong buổi phỏng vấn với Business Insider, Reda Elmardi, một chuyên gia dinh dưỡng người Mỹ, cho hay: “Bạch đậu khấu có chứa eugenol, hoạt chất tạo nên mùi cay nồng đặc trưng cho hạt và có tính kháng khuẩn mạnh”.
Một nghiên cứu được đăng tải trên Journal of Food Science and Technology vào năm 2017 cho thấy, bạch đậu khấu có tác dụng ức chế sự phát triển của salmonella, tụ cầu khuẩn, nấm candida.
Hạ đường huyết
Một nghiên cứu đăng tải trên Journal of the Science of Food and Agriculture vào năm 2019 đã tìm hiểu lợi ích của bạch đậu khấu trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh tiểu đường. Theo đó, các nhà khoa học phát hiện, việc sử dụng bạch đậu khấu có thể giảm đường huyết ở những người mắc bệnh tiểu đường loại 2.
Một nghiên cứu khác cho thấy, bạch đậu khấu có tác dụng giảm chỉ số viêm nhiễm ở những người đang bị tiền tiểu đường.
Bảo vệ sức khỏe răng miệng
Bạch đậu khấu không chỉ có tác dụng làm thơm hơi thở mà còn có nhiều lợi ích khác đối với sức khỏe răng miệng.
Một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2020 phát hiện, chiết xuất từ quả và hạt bạch đậu khấu có thể ức chế sự phát triển của vi khuẩn gây viêm nướu. Một nghiên cứu khác cho thấy, loại gia vị này có tác dụng diệt Streptococcus mutans, một vi khuẩn gây sâu răng.
Bạch đậu khấu là loại gia vị quen thuộc ở Việt Nam. (Ảnh: Insider).
Cải thiện sức khỏe gan
Một nghiên cứu đăng tải trên Nutrition & Metabolism vào năm 2018 cho thấy, bạch đậu khấu có tác dụng giảm viêm nhiễm tại gan ở những bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu. Nghiên cứu này cũng nhấn mạnh, bạch đậu khấu cũng có tác động tích cực đến sức khỏe tổng thể của gan ở những người không mắc bệnh gan.
Medical News Today trích dẫn một nghiên cứu khác trên động vật cho thấy, bạch đậu khấu có tác dụng bảo vệ gan khỏi một số loại tổn thương.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Việc tiêu thụ thường xuyên bạch đậu khấu đã được chứng minh có tác dụng giảm nồng độ chất béo trung tính triglyceride trong máu. Khi nồng độ triglyceride trong máu cao có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch cũng như các tai biến nguy hiểm như đau tim, đột quỵ.
Ngoài ra, bạch đậu khấu còn được chứng minh có tác dụng giảm huyết áp và tăng khả năng chống oxy hóa. Đây là những yếu tố có lợi trong việc bảo vệ sức khỏe của trái tim.
Bạch đậu khấu tốt cho gan (Ảnh minh họa).
Chống ung thư
Theo Medical News Today, bạch đậu khấu chứa các chất hóa học thực vật có đặc tính chống ung thư. Một nghiên cứu được đăng tải trên Journal of Medicinal Food vào năm 2012 đã chỉ ra bạch đậu khấu có thể giảm kích thước của khối ung thư da. Một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm được đăng tải trên Journal of Ethnopharmacology vào năm 2022 cho thấy, bạch đậu khấu có thể ngăn chặn sự phát triển và tiêu diệt tế bào ung thư phổi.
Các nhà nghiên cứu cũng chỉ ra tiềm năng của bạch đấu khấu trong việc tạo ra những sản phẩm hỗ trợ sức khỏe, vì nó là một "siêu thực phẩm". Tuy nhiên, nghiên cứu cũng khuyến cáo người trưởng thành chỉ nên dùng khoảng 77 gram, tương đương từ 8 – 10 quả bạch đậu khấu mỗi ngày.