Nhiều người ghét những ngày ảm đạm trong mùa đông vì chúng gây nên hội chứng trầm cảm theo mùa. Tuy nhiên, việc mặt trời lơ lửng trên bầu trời trong nhiều ngày cũng có thể gây ra hậu quả đáng sợ hơn nhiều.
Cảnh mặt trời lặn lúc nửa đêm tại phía bắc đảo Greenland. Ảnh: theodora.com. |
Ở phía bắc hòn đảo lớn Greenland của Đan Mạch, hơn 80% vụ tự sát xảy ra vào mùa hè - giai đoạn mà mặt trời không bao giờ lặn. “Có quá nhiều ánh sáng và người dân ở đây không thể chịu đựng nổi tình trạng đó”, Karin Sparring Björkstén, một nhà khoa học của Viện Karolinska (Thụy Điển), phát biểu.
Björkstén và các cộng sự nghiên cứu hồ sơ về 1.351 vụ tự sát từ năm 1968 tới 2002 tại Greeland – hòn đảo mà phần lớn diện tích nằm gọn trong Bắc Băng Dương. Khi xem xét dữ liệu theo tháng, các chuyên gia nhận thấy những vụ tự tử xảy ra thường xuyên hơn vào mùa hè, đặc biệt là ở phía bắc – nơi mặt trời hiếm khi lặn trong mùa hè.
Trong số 33 trường hợp tự kết liễu cuộc đời tại Avannaa (nơi xa nhất về phía bắc của Greenland) có 27 người chết vào giai đoạn từ ngày 7/3 tới 8/10. Đó là khoảng thời gian mà mặt trời chiếu sáng cả ngày lẫn đêm. (Avannaa đã biến mất khỏi bản đồ từ đầu năm 2009 sau khi chính phủ Đan Mạch phân chia lại địa giới hành chính trên đảo Greenland).
80% người tự sát trên đảo Greenland là nam giới. 95% nạn nhân kết liễu cuộc đời bằng biện pháp bạo lực (như treo cổ, nhảy lầu, bắn súng). Không có bằng chứng nào cho thấy họ uống nhiều rượu hay bị trầm cảm. Nhà nghiên cứu Björkstén tin rằng sự tiếp xúc liên tục với nắng trong mùa hè khiến người ta rơi vào tình trạng thiếu ngủ.
“Người dân trên đảo Greenland sinh hoạt khác hẳn phần còn lại của thế giới trong mùa hè. Nông dân ra đồng ruộng vào nửa đêm, còn trẻ em chơi đùa vào những giờ trước bình minh. Chu kỳ sinh học thông thường của họ bị đảo lộn”, bà giải thích.
Các quốc gia khác không phải chịu cảnh mặt trời mọc 24/24 vào mùa hè như Greenland, song mọi người có thể rút ra nhiều điều từ nghiên cứu của Viện Karolinska. “Trong xã hội công nghiệp, con người có xu hướng không quan tâm tới giấc ngủ. Số giờ ngủ ngày càng giảm, trong khi thời gian làm việc tăng lên. Rõ ràng nhịp sống 24 giờ trong ngày không tốt cho chúng ta. Chi phí dành cho khám chữa bệnh sẽ giảm mạnh nếu con người chú ý nhiều hơn tới giấc ngủ”, Björkstén nói thêm.