Bão từ có thể gây nhiễu loạn thông tin từ vệ tinh

Hằng năm có nhiều trận bão từ ảnh hưởng tới Trái Đất. Tùy theo cường độ, bão từ sẽ ảnh hưởng tới viễn thông, thông tin vệ tinh (làm mất tín hiệu đường truyền, gây nhiễu loạn thông tin) và những người bị bệnh tim mạch.

Biểu đồ ảnh hưởng của bão từ cho thấy tác hại năm 2013 yếu hơn 2001. Nguồn: Interrnet

Các nhà khoa học khuyến cáo, người dân không nên quá hoang mang trước thông tin sẽ có trận bão từ cường độ mạnh, làm thay đổi cuộc sống vào năm 2013, bởi trận bão từ này sẽ yếu hơn năm 2001.

Dự báo trước 30 phút

Vừa qua, các nhà khoa học thuộc Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) cảnh báo, một trận bão từ có khả năng ảnh hưởng đến trái đất. Điều này đã gây nên lo ngại cho nhiều người.

Theo Tiến sĩ Lê Huy Minh, Phó Viện trưởng phụ trách (Viện Vật lý Địa cầu – Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) lý giải, trên bề mặt mặt trời thường xuất hiện các vết đen, làm bùng nổ các chùm plasma. Khi các chùm plasma được giải phóng và tới trái đất sẽ tác động vào từ quyển của trái đất, gây ra bão từ.

Bão từ không phải là hiện tượng hiếm gặp mà nó xuất hiện hàng năm. Thường thì khoảng 11 năm sẽ xảy ra một trận bão từ mạnh. Về số lượng, thống kê của Viện Vật lý Địa cầu cho thấy, năm 1989 xảy ra nhiều trận bão từ nhất với 44 trận. Năm 2000 có 40 trận bão từ và 2007, 2008 có khoảng 10 trận/năm.

Ông Minh cho hay, năm 2001, bão từ đã ở mức cực đại và theo chu kỳ thì năm 2013 sẽ là đợt cao điểm tiếp theo chứ không phải năm nay. Và, trận bão từ năm 2013 sẽ yếu hơn năm 2001.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hà Duyên Châu, nghiên cứu viên cao cấp của Viện Vật lý Địa cầu cho hay, vệ tinh của NASA đã ghi nhận được một vụ bùng nổ sắc cầu rất lớn trên bề mặt Mặt Trời. Tuy nhiên, phải mất từ 20-30 tiếng nữa, các chùm plasma mới có thể đi được từ Mặt Trời tới Trái Đất.

Song, không phải cứ tiếp cận Trái Đất, các chùm plasma này sẽ gây ra bão từ mà nhiều chùm plasma cần có những điều kiện đặc biệt mới tạo ra bão từ.

Khi bão từ xảy ra, 100% Trái Đất sẽ bị ảnh hưởng. Ông Châu cho hay, ở thời điểm này chưa xác định được thời gian, quy mô của trận bão từ nói trên bởi vệ tinh của NASA chỉ có thể dự báo bão từ trước 30 phút.

Người mắc bệnh tim mạch cần thận trọng

Bão từ khi “đổ bộ” vào Trái Đất, tùy theo mức độ sẽ gây ra một số thiệt hại nhất định. Ông Nguyễn Đức Phường, một thành viên của Hội Thiên văn - Vũ trụ Việt Nam cho biết, dưới tác động trực tiếp của bão từ, những người mắc bệnh tim mạch sẽ bị ảnh hưởng với cảm giác mệt mỏi.

Theo Phó Giáo sư Hà Duyên Châu, bão từ có cường độ nhỏ dưới 200 nT (nano Tesla) thường không gây ảnh hưởng xấu… Tuy nhiên, nếu bão từ có cường độ mạnh có thể tác động tới sức khỏe, đặc biệt là những người bị mắc bệnh tim mạch, thần kinh.

Đồng tình, Tiến sĩ Lê Huy Minh cho hay, các nhà khoa học trên thế giới từng có thống kê, khi có bão từ, những người bị mắc bệnh tim mạch thường nhập viện nhiều hơn. Tuy nhiên, cơ chế tác động của bão từ đến bệnh nhân như thế nào thì chưa có nghiên cứu nào tìm ra.

Trong trường hợp này, nếu để tránh bão từ, các bệnh nhân nói trên phải được ở trong lồng làm bằng sắt (lồng Farraday). Ở Việt Nam, vấn đề này là rất khó nên “tốt hơn hết, những ngày có bão từ, bệnh nhân tim mạch nên ở nhà và có người theo dõi chặt chẽ để có những biện pháp kịp thời”, ông Minh khuyến cáo.

Ngoài ra, bão từ mạnh cũng có khả năng ảnh hưởng tới đường dây tải điện và các ống dẫn dầu khí. Năm 1989, trận bão từ đã làm tê liệt một hệ thống truyền tải điện ở Canada, gây thiệt hại hàng tỷ USD.

Một trong những thiệt hại dễ nhận thấy nhất mà bão từ gây ra đó là việc tác động đến vệ tinh, làm mất tín hiệu đường truyền, nhiễu loạn thông tin.

Khi được hỏi về việc liệu vệ tinh có bị hỏng, ông Minh cho rằng, khi thiết kế vệ tinh, các nhà khoa học đã có tính toán khiến bão từ không làm hỏng được. Song, vấn đề trục trặc thì có thể xảy ra.