Bí ẩn ngôi mộ không đầu của người Maya cổ đại

Các nhà khảo cổ Mexico đã phát hiện bên dưới di chỉ bích họa Bonampak nổi tiếng có một ngôi mộ một người đàn ông Maya không đầu đầy bí ẩn.

Di chỉ Bonampak. Ảnh: Wikipedia.

Ngôi mộ được phát hiện ngay bên dưới một ngôi miếu ở Bonampak thuộc bang Chiapas, Mexico. Ngôi miếu này có ba gian phòng lớn với rất nhiều bích họa Maya bên trong vì vậy mà gọi là phòng tranh. Ngôi mộ này được phát hiện ngay bên dưới bức bích họa thể hiện một cực hình.

Theo suy đoán của các nhà khoa học, người đàn ông không đầu này có thể là một dũng sỹ bị bắt làm tù binh vì vậy mà trở thành vật tế thần. Anh ta cũng có thể là một trong những người chịu cực hình được thể hiện trong bức bích họa. Anh ta cũng có thể là một thủ hạ thân thuộc của người lãnh đạo thành phố này.

Emiliano Gallaga Murrieta, thuộc Sở nghiên cứu lịch sử và nhân loại học Mexico nói: “Bất kể anh ta là ai phần mộ này cũng nói cho chúng ta biết rằng, người được mai táng ở đây phải là một người rất đặc biệt”.

Phát hiện bất ngờ sau động đất

Vào thời điểm ra đời của những bức bích họa, tức là vào khoảng những năm 790 TCN, Bonampak đã là một thành phố có hàng ngàn cư dân. Đến thời điểm hiện tại, di chỉ quan trọng nhất của Bonampak là một thành cổ đã nằm sâu trong khu rừng nhiệt đới thuộc bang Chiapas đã được khai quật. Trên con đường dẫn đến tòa thành cổ này, có một ngôi đền thờ của người Maya nổi tiếng, cũng chính là nơi người ta phát hiện ra ngôi mộ bí ẩn này.

Ngôi đền này có ba gian bích họa. Những bức bích họa ở gian thứ nhất giới thiệu một người thừa kế trẻ tuổi. Gian thứ hai có nội dung có nội dung là một cuộc hành hình đối với một người dũng sỹ bị bắt làm tù binh. Trong đó bao gồm các ngón tay bị chặt, các móng tay bị rút và một thi thể bị cụt đầu. Ngôi mộ bí ẩn của người đàn ông không đầu nói trên được phát hiện ở gian thứ hai này. Ngoài ra, nội dung các bức tranh của gian thứ ba chủ yếu giới thiệu một nghi thức lấy máu quan trọng của người Maya.

Ngôi mộ với người đàn ông không đầu bí ẩn. Ảnh: National Geographic.

Di chỉ bích họa Bonampak được người ta phát hiện vào năm 1946. Phát hiện đã làm phá sản không ít các quan điểm trước đây về nên văn minh bí ẩn này. Trước đây người ta luôn nhận định rằng, đế quốc Maya cổ đại là do những mục sư hoặc các nhà thiên văn lương thiện và ôn hòa cai trị. Sự phát hiện của phần mộ của người đàn ông không đầu này một lần nữa đã chứng thực sự tàn khốc của những người thống trị đế quốc Maya.

Trong khoảng thời gian 2005-2007, ở Mexico đã xảy ra khá một loạt các cơn động đất. Sau động đất, các nhà khảo cổ đã cố gắng để khôi phục lại di chỉ Bonampak đã bị tàn phá. Trong một lần dò tìm bằng rada gần đây nhất, các nhà khảo cổ đã phát hiện dưới bức bích họa có nội dung cực hình là một huyệt mộ.

Các nhà khảo cổ đã công bố phát hiện quan trọng này vào hồi tháng 1 vừa qua. Gallaga cho rằng, trong đền thờ Maya hoặc bên dưới Kim tự tháp có người chết được mai táng là chuyện hoàn toàn bình thường. Ông nói: “Vấn đề bây giờ là chúng ta sẽ phát hiện được những gì từ phần mộ này. Ở đó có những vật tế gì và người được chôn trong mộ rốt cuộc là ai?”

Bí ẩn về chiếc đầu còn thiếu

Bộ hài cốt không đầu được tìm thấy trong mộ đã làm đau đầu các nhà khảo cổ. Tông tích chiếc đầu của người được chôn trở thành một câu đố chưa có lời giải. Theo như lời của Gallaga, ngôi mộ này khá sơ sài, độ lớn chỉ đủ để chứa một thi hài và bên trên chỉ phủ bằng một tấm thạch cao màu trắng phẳng.

Thông qua việc phân tích sơ bộ với bộ hài cốt, các nhà khoa học cho rằng người đàn ông này vào khoảng 35-42 tuổi đồng thời mặc bệnh viêm khớp. Gallaga cũng cho rằng, người đàn ông này rất có thể bị chặt đầu. Đây là một hình phạt rất thường thấy trong chiến tranh của người Maya cổ đại.

Những bức bích họa nổi tiếng trong ngôi đền thờ tại di chỉ Bonampak. Ảnh: Internet.

Ở bên trên của huyệt mộ, các nhà khảo cổ cũng tìm thấy một số hoa tai bằng ngọc. Chúng rất có thể được lấy xuống từ thi thể của người đàn ông trong mộ. Đây được xem làm manh mối giúp các nhà khảo cổ xác định tông tích của chiếc đầu còn thiếu. Chiếc đầu của người đàn ông rất có thể bị chôn ở một nơi khác.

Gallaga cũng loại trừ ý kiến cho rằng chiếc đầu đã bị những người đào trộm mộ lấy đi. Theo quan điểm của Gallaga, những hoa tai bằng ngọc cho tới dây chuyền, vòng tay vẫn còn trong mộ. Những người đào trộm mộ hoàn toàn có thể lấy chúng đi. Ngoài ra, trên thi thể người đàn ông này vẫn còn mang những vật trang sức thuộc loại vỏ sò. Những vỏ sò này có màu tím ánh vàng. Cho đến trước khi những người Tây Ban Nha đến nơi đây, chúng thuộc vào những vật trang sức cao cấp.

Gallaga cho rằng, một nguyên nhân khác để loại trừ khả năng đầu của thi thể bị trộm là “những chứng cứ đều thể hiện ngôi mộ này là một sự kiện bí mật. Những người cai trị ở Bonampak đã bí mật đóng ngôi mộ này đồng thời xây hẳn một tòa miếu lên trên nó. Vì thế, cho đến đến trước khi những người Tây Ban Nha đến đây, không có bất cứ người nào mở ngôi mộ này”.

Trong huyệt mộ, bên cạnh hài cốt người đàn ông còn có hai miếng đồ gốm. Một là một chậu hoa bằng thạch cao tuyết hoa và một con dao bằng đá. Trong đó, ở đáy chiếc chậu hoa còn có một lỗ nhỏ. Các nhà khoa học cho rằng, con dao đá và chậu hoa có lỗ thể hiện, chúng là những vật tế của người Maya. Mặc dù hoàn toàn không nhất định là một vật tế trong nghi thức chặt đầu.

Dòng dõi Maya hay kẻ địch?

Cho đến thời điểm hiện tại, các nhà khoa học đang sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng cacbon phóng xạ để tiến hành phân tích các tiêu bản từ hài cốt người đàn ông nhằm xác định niên đại mà anh ta sinh sống. Đồng thời, các nhà khoa học còn tiến hành kiểm tra AND với hài cốt này để xác định mối quan hệ giữa anh ta và những người Maya ở Bonampak.

Hình ảnh cuộc hành hình trên những bức bích họa trong gian đền thứ 2. Ảnh: Internet.

Những hiện vật trong huyệt mộ thể hiện rõ người đàn ông được chôn trong mộ là một nhân vật quan trọng. Tuy nhiên, anh ta rốt cuộc là ai? Anh ta thuộc về nơi nào? Gallaga cho rằng, “căn cứ trên những vật phẩm được tùy táng trong mộ, chúng tôi cho rằng anh ta là một dũng sỹ cao cấp đến từ phe đối lập. Tuy nhiên, sau khi anh ta bị bắt thì anh ta bị đem làm vật tế ở đền thần”.

"Vấn đề là, bộ hài cốt này lại hoàn toàn không có chút quan hệ nào với thi thể đã được tìm thấy ở đền thờ thần Quetzalcóatl ở Teotihuacán”, một thành phố của người Maya cổ đại thuộc thành phố Mexico ngày nay. Thi thể được phát hiện gần đền thờ thần Quetzalcóatl được cho là một tù binh chiến tranh được sử dụng làm vật tế.

Các nhà khảo cổ cho rằng, người đàn ông này cũng có thể là một người họ hàng của người cai trị thành phố Bonampak vào khoảng thế kỷ thứ 8, Chaan Muan 2. Những bức bích họa Bonampak được hình thành dưới thời Chaan Muan 2. Như thế, những đồ trang sức bằng vỏ sò mà người đàn ông này đeo sẽ phù hợp với hình ảnh quý tộc trên những bức bích họa ở gian thứ nhất.

Tuy nhiên, cho dù là người đàn ông này có là người Bonampak thì cũng không loại trừ trường hợp anh ta trở thành vật tế thần. Gallaga cho rằng, anh ta cũng có thể chết trong một trận chiến hoặc chết vì nguyên nhân tự nhiên. Các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu về nguyên nhân cái chết của người đàn ông này. “Bất kể giả thiết nào là chính xác thì ngôi mộ này vẫn là một bằng chứng hiện thực cho hình ảnh được vẽ trên bích họa”.