Bí mật sau xác ướp trẻ em cổ đại ở Chile

  •   2,52
  • 2.038

Sống tại một sa mạc cằn cỗi ở phía Bắc bờ biển Thái Bình Dương của Chile hơn 7.000 năm trước, bộ lạc Chinchorro đã bắt đầu ướp xác trẻ em một cách đầy bí ẩn - loại bỏ nội tạng, rửa sạch xương, nhồi đắp và khâu da, đội tóc giả và mặt nạ lên cho xác ướp.

Xác ướp Chinchorro là những xác người được bảo quản nhân tạo cổ xưa nhất, có từ hàng nghìn năm trước khi xác ướp Ai Cập ra đời, và nhiệm vụ của các nhà khảo cổ là tìm hiểu vì sao xã hội sơ khai này đã hình thành một thủ tục phức tạp như vậy.

Nhà khảo cổ Bernardo Arriaza tại Đại học Tarapaca ở Chile đã đưa ra một giả thuyết táo bạo vào đầu năm nay.

"Tôi đã đọc một tờ báo Chile nói về sự ô nhiễm thạch tín và chì, trong đó có viết thạch tín có thể gây sảy thai. Tôi đã nhảy bật dậy và thốt lên: Đúng rồi", Arriaza nói.

Arriaza cho biết hàm lượng thạch tín cao có trong nước sinh hoạt tại khu vực, tồn tại đến tận hôm nay, đã dẫn đến tỷ lệ sinh non, chết non, sảy thai cao ở những người Chinchorro. "Chúng tôi đã biết rằng Camarones, khu vực nơi các xác ướp được tìm thấy, có rất nhiều thạch tín và những xác ướp đầu tiên đều là trẻ em".

Ông cho rằng người Chinchorro ban đầu bảo quản xác trẻ em để bày tỏ sự thương tiếc của cá nhân và cộng đồng, sau đó tiến đến ướp xác cả người lớn và thủ tục ngày càng trở nên tinh xảo.

Đến những năm 1960, các nhà khảo cổ đã khai quật được hơn 100 thi thể nhẹ bỗng, tinh tế và được bảo quản một cách chủ ý. Chúng được nhồi bằng cây cỏ và trang trí bằng đất sét. Họ cũng tìm thấy những lưỡi câu, giỏ, vỏ sò được dùng làm nệm, vẫn còn vết sơn đỏ đen để trang trí cho xác ướp.

Người Chinchorro là những người săn bắt hái lượm, sống ở cửa sông, bắt cá bằng lưới, giáo, lưỡi câu và dựng những túp lều di động bằng da và xương sư tử biển.

Cuộc sống nguyên thuỷ của họ không có vật nuôi, đồ gốm, nền nông nghiệp và luyện kim, hoàn toàn đối lập với thuật ướp xác tinh xảo mà họ tạo ra hàng nghìn năm, trước khi nền văn minh Inca thống trị và phát huy thủ tục ướp xác.

"Nghi lễ ma chay phức tạp này thường gắn liền với các xã hội tiên tiến hơn, nhưng đây họ chỉ là những người săn bắt hái lượm có tổ chức xã hội chính trị đơn giản", nhà khảo cổ Vivien Standen tại Đại học Tarapaca nhận định.

Thủ tục này kéo dài hơn 3.000 năm và trải qua các giai đoạn khác nhau khi xã hội Chinchorro biến mất vào năm 2.000 trước Công nguyên.

Những xác ướp cổ nhất trong giống như bức tượng phủ lớp đất sét đen. Hàng nghìn năm sau, việc xử lý da và xương trở nên kỹ thuật hơn và người Chinchorro bắt đầu trang trí cho xác ướp bằng sơn đỏ trên những chiếc mặt nạ mở rộng miệng.

Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục phân tích những mũi giáo bằng thạch anh gắn trong xương một số xác ướp và dấu tích của những cú đánh vào bên trái khuôn mặt. Giả thuyết cho rằng có hoạt động bạo lực diễn ra trong nghi lễ ma chay.

M.T.

Theo VnExpress
  • 2,52
  • 2.038