Con thuyền đưa pharaoh Ai Cập sang thế giới bên kia

Các pharaoh Ai Cập tin rằng chiếc thuyền Abydos đại diện cho chu kỳ tái tạo sự sống sẽ giúp họ luân hồi sau khi chết.

Tháng 10/2000, các nhà khảo cổ thuộc trường Đại học Pennsylvania và Đại học Yale, Mỹ, tìm thấy một thân thuyền 5.000 năm tuổi ở Abydos, Ai Cập. Đây là một sự kiện quan trọng vì rất ít tàu thuyền thuộc nền văn minh Ai Cập cổ đại có thể tồn tại tới thời điểm này. Tính đến nay, các nhà khảo cổ tìm thấy 14 chiếc thuyền trong khu vực.

Hai mẫu thuyền từ lăng mộ Tutankhamun tại triển lãm Paris năm 2012 và Berlin năm 2013. (Ảnh: Wikimedia).

Những chiếc thuyền đầu tiên được tìm thấy vào năm 1991. Chúng nằm gần khu lăng mộ của pharaoh Khasekhemwy, vị hoàng đế trị vì cuối triều đại thứ II. Tuy nhiên, những chiếc thuyền này không được khai quật ngay lúc đó vì vấn đề bảo tồn. Các nhà khảo cổ khẳng định rằng chúng tồn tại từ trước khi khu lăng mộ được xây dựng và nhiều khả năng thuộc về pharaoh đầu tiên.

Thuyền Abydos dài khoảng 18 - 24m, rộng 2-3m và sâu 60cm, có thể chứa 30 người. Các học giả cho rằng thuyền Abydos không chỉ là mô hình mà chúng có thể được sử dụng trong thực tế. Thuyền Abydos thường được sử dụng trong lễ an táng, và các nhà khảo cổ đã tìm thấy 35 mô hình thuyền trong lăng mộ pharaoh Tutankhamun.

Thuyền Abydos là chiếc thuyền đầu tiên được đóng từ các tấm ván lại với nhau chứ không phải được gọt đẽo từ thân cây nguyên khối. Nó khác hoàn toàn với những tấm bè hoặc thuyền độc mộc mà họ tạo ra trước đó, chứng tỏ đây là một bước phát triển quan trọng trong lịch sử chế tạo thuyền của Ai Cập cổ đại.

Thần Ra trên thuyền mặt trời. (Ảnh: Wikimedia).

Do tính chất phức tạp trong quá trình sản xuất, thuyền Abydos được coi như biểu tượng cho sự giàu có và quyền lực của pharaoh. Nó giúp các học giả hiểu thêm về sự phồn thịnh cũng như công nghệ của các triều đại sớm nhất trong lịch sử Ai Cập.

Ngoài những công dụng thực tế, thuyền Abydos còn mang ý nghĩa biểu tượng quan trọng. Trong tín ngưỡng của người Ai Cập cổ đại, thần Mặt trời Ra thường đi qua bầu trời vào ban ngày và đi xuống suối vàng vào ban đêm trên một chiếc thuyền. Hành trình hàng ngày của thần Ra đại diện cho chu kỳ tái tạo sự sống. Bằng việc chôn thuyền Abydos gần lăng mộ, các pharaoh hy vọng họ có thể được luân hồi tái sinh ở thế giới bên kia. Con thuyền Khufu nổi tiếng trong khu lăng mộ Khufu, Giza, cũng mang ý nghĩa biểu tượng này. Theo các nhà nghiên cứu, thuyền Abydos có thể là phiên bản gốc của thuyền Khufu.