Hạn hán trên diện rộng do hiện tượng El Nino

Theo Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng - Khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Môi trường), tình hình biến đổi khí hậu ở Việt Nam diễn ra theo chiều hướng tần suất và cường độ các hiện tượng bão, mưa lớn, nhiệt độ cao, hạn hán ngày càng tăng.

Ngay từ những ngày đầu năm, thời tiết đã trở nên oi bức, nắng nóng bất thường. Nhiều chuyên gia dự báo về thời tiết nhận định: Năm 2007, khí hậu Việt Nam sẽ hanh khô, ít mưa, nguy cơ hạn hán xảy ra trên diện rộng. Các nhà khoa học nhận định, tình trạng khô hạn dự kiến sẽ còn kéo dài ít nhất đến tháng 5 năm nay.

Các tỉnh Tây Nguyên, Nam Trung Bộ và Nam Bộ nằm gần vĩ độ thấp sẽ là những vùng chịu ảnh hưởng nhiều nhất của hiện tượng này. Nguy cơ hạn hán xảy ra tại những khu vực này ở mức rất cao. Tuy vậy, năng lực ứng phó với thiên tai, đặc biệt là ứng phó với hạn hán của Việt Nam còn rất hạn chế.

Một cảnh khô hạn ở đồng bằng sông Cửu Long  (Ảnh: HTV)

Ông Nguyễn Đình Ninh - Phó Cục trưởng Cục Thuỷ lợi thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, hầu hết năm nào Việt Nam cũng xảy ra hạn hán. Theo thống kê trong vòng 46 năm qua (từ năm 1960 đến năm 2006), Việt Nam có tới 34 năm có hạn hán (chiếm 74%), trong đó có 11 năm hạn vụ đông xuân, 11 năm hạn vụ mùa và 12 năm hạn vụ hè thu. Ông Ninh cũng cảnh báo, đặc biệt trong những năm gần đây tình hình hạn hán ngày càng khốc liệt.

Theo ông Ninh, nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên chủ yếu là do sự biến động của thời tiết, khí hậu ngày càng phức tạp và cực đoan; sự phát triển của kinh tế, xã hội và môi trường dân đến nhu cầu nước tăng nhanh. Đồng thời, việc điều tiết các công trình thuỷ lợicủa Việt Nam hiện còn nhiều hạn chế mặc dù đã có sự gia tăng đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Thắng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khí tượng - Khí hậu (Viện Khoa học Khí tượng thủy văn và Môi trường) cho biết, hiện tượng El Nino được các nhà khoa học dự báo sẽ yếu đi, song hiện nay vẫn ảnh hưởng đến thời tiết nước ta, làm cho mùa khô 2006 - 2007 trở nên gay gắt và khô hạn hơn so với các năm trước. Trong những tháng 3, 4, 5, nền nhiệt độ tiếp tục cao hơn trung bình nhiều năm từ 0 - 1,5 độ C.

Còn TS Nguyễn Viết Thi - Trưởng phòng Dự báo khí tượng thủy văn I (Trung tâm Dự báo Thuỷ văn Trung ương) - cho biết, trong những tháng đầu năm 2007, lượng mưa trên cả nước thấp đã khiến các con sông đều cạn kiệt. Tính từ tháng 1đến tháng 3/2007, mức nước ở các con sông Bắc Bộ so với hằng năm hao hụt nghiêm trọng, từ 10-26%, mức thấp kỷ lục so với hàng trăm năm qua.

Trung tâm dự báo KTTV TƯ khuyến cáo, hiện tượng El Nino đã suy giảm mạnh, nhưng tác động của hiện tượng này đối với khí hậu toàn cầu và khu vực đã biểu hiện tương đối rõ rệt. Đó là sự thiếu hụt đáng kể của lượng mưa ở phía Tây Thái Bình Dương, trong đó có cả Việt Nam.

Nếu hiện tượng này duy trì và kéo dài đến tháng 4 và tháng 5/2007 thì khả năng gió mùa hè sẽ đến muộn, dẫn đến tình trạng thiếu hụt về lượng mưa vào cuối mùa khô, đầu mùa mưa. Theo dự báo, nước trên sông sẽ tiếp tục cạn.

Theo TS Nguyễn Viết Thi, có ba nguyên nhân gây ra tình trạng sông cạn kiệt. Thứ nhất, do 2006 không có nhiều lũ lớn, tổng lượng nước thấp hơn trung bình nhiều năm. Thứ hai, do nền nhiệt độ năm 2007 cao đã làm bốc thoát hơi nước trên hệ thống các con sông. Thứ ba, hiện nay lượng nước bị sử dụng nhiều (đặc biệt là nguồn nước ngầm), nên khi không có mưa, mức nước ngầm thấp không cung cấp đủ cho các con sông.

2007 sẽ là năm nóng ấm kỷ lục Theo nhận định của Giáo sư Phil Jones - GĐ khoa nghiên cứu khí hậu tại trường ĐH East Anglia (Anh), năm 2007 sẽ là năm khí hậu toàn cầu nóng ấm kỷ lục, dẫn tới những hậu quả nặng nề đối với hành tinh chúng ta. Sự ấm lên của Trái Đất đã gây hạn hán ở khu vực sừng châu Phi, làm tan băng ở Bắc cực, dẫn tới hiện tượng El Nino tăng lên. Xu hướng này đang làm nhiệt độ toàn cầu tăng khoảng 1 đến 2 phần mười độ C mỗi thập niên. Tất cả những yếu tố trên kết hợp lại sẽ làm cho khí hậu toàn cầu trong năm 2007 ấm hơn năm 1998 - năm nóng kỷ lục.