Hố đen giúp tạo sao mới nhanh gấp 500 lần dải Ngân Hà

  •  
  • 1.012

Hố đen siêu khối lượng nằm giữa cụm thiên hà Phoenix tạo điều kiện cho lượng khí nóng khổng lồ xung quanh nguội đi, thúc đẩy sao mới ra đời.

Nhờ dữ liệu do đài thiên văn tia X Chandra và kính viễn vọng không gian Hubble của NASA thu thập, các nhà khoa học phát hiện hố đen đặc biệt nằm ở trung tâm Phoenix, cụm thiên hà cách Trái Đất khoảng 5,8 triệu năm ánh sáng. Thay vì cản trở, hố đen siêu khối lượng này dường như còn hỗ trợ quá trình tạo ra sao mới, Futurism hôm 19/11 đưa tin.

Hố đen ở trung tâm cụm thiên hà Phoenix có thể tạo điều kiện cho sao mới chào đời. (
Hố đen ở trung tâm cụm thiên hà Phoenix có thể tạo điều kiện cho sao mới chào đời. (Ảnh: NASA).

Hố đen của cụm Phoenix có vẻ yếu hơn nhiều so với hố đen ở các cụm thiên hà khác. Xung quanh nó là khí nóng dồi dào với khối lượng gấp hàng nghìn tỷ lần Mặt Trời đang nguội đi, cho phép hàng loạt sao mới chào đời. Thông thường, hố đen ngăn cản khí nguội đi bằng cách liên tục phun ra những luồng hạt năng lượng cao.

"Bạn hãy hình dung mình bật điều hòa trong phòng vào ngày trời nóng, nhưng sau đó thắp cả lò sưởi. Căn phòng sẽ không thể mát mẻ hoàn toàn nếu bạn không tắt lò sưởi đi. Tương tự, khi hố đen ngừng làm nóng cụm thiên hà, khí mới có thể nguội", Brian McNamara, đồng tác giả nghiên cứu, chuyên gia tại Đại học Waterloo, giải thích.

Nhóm nghiên cứu nhận thấy khí nóng nguội đi với tốc độ tương đương hố đen ngừng phun năng lượng. Điều này nghĩa là một lượng lớn sao có thể hình thành ở những nơi khí nóng đã nguội. Thực tế, cụm thiên hà Phoenix đang tạo sao mới với tốc độ nhanh gấp 500 lần dải Ngân Hà.

Tuy nhiên, tình huống này không kéo dài vĩnh viễn. "Kết quả nghiên cứu cho thấy hố đen tạm thời hỗ trợ tạo ra sao. Nhưng khi mạnh lên, ảnh hưởng của nó sẽ bắt đầu giống với hố đen ở các cụm thiên hà khác, nghĩa là kìm hãm quá trình này", Mark Voit, đồng tác giả nghiên cứu, chuyên gia tại Đại học Bang Michigan, cho biết.

Nghiên cứu mới có thể giúp giới khoa học hiểu thêm về vòng đời của cụm thiên hà và quá trình hố đen siêu khối lượng ở trung tâm các cụm can thiệp hay hỗ trợ sao hình thành.

Cập nhật: 22/11/2019 Theo VnExpress
  • 1.012