Phát hiện "xác" tiểu hành tinh suýt gây ra tận thế dưới vịnh Mexico

Bên dưới hố va chạm ở vịnh Mexico, lớp trầm tích chứa bụi tiểu hành tinh Chicxulub huyền thoại đã đưa ra đáp án cuối cùng cho cuôc tranh cãi lâu đời về đại tuyệt chủng 66 triệu năm về trước.

Nghiên cứu đẫn đầu bởi Đại học Texas ở Austin (Mỹ) cho thấy sự sống Trái đất thời kỳ đó không bị hủy hoại bởi núi lửa, sóng thần hay một thảm họa toàn cầu nào khác như giả thuyết lâu đời từ năm 1980, mà chỉ riêng cú va chạm của tiểu hành tinh khổng lồ và lượng bụi mà nó bắn ra đã đủ để đưa toàn bộ hành tinh vào bóng tối.

Theo bài công bố trên Science Advances, các nhà khoa học đã thu thập hơn 910 mét lõi đá từ miệng hố va chạm bị chôn vùi dưới đáy vịnh Mexico và tìm thấy iridium, một nguyên tố hiếm gặp trong vỏ Trái đất nhưng chính là dấu hiệu của vật chất tiểu hành tinh. Lượng iridium tăng đột biến trong lớp địa chất tìm thấy trên khắp thế giới có niên đại tương đồng với niên đại của lớp trầm tích chứa iridium trong miệng hố va chạm này: chỉ 2 thập kỷ sau va chạm.

Hố va chạm Chicxulub (dấu tròn) nằm chủ yếu dưới đáy vịnh Mexico, một phần xâm lấn vào thềm lục địa ở bán đảo Yucatan (Mexico) - (Ảnh: ĐẠI HỌC TEXAS).

Theo giáo sư Sean Gulicj từ Trường Khoa học địa chất UT Jackson, tất cả những gì còn lại trong trầm tích chỉ là bụi tiểu hành tinh bởi lẽ bản thân tiểu hành tinh rộng 7 dặm đã vỡ nát ngay khi va chạm. Trước đây, giả thuyết về tiểu hành tinh Chicxulub mới chỉ là "giả thuyết" cũng vì lý do đó: chúng ta chỉ có một chiếc hố, không có bất cứ gì còn lại của tiểu hành tinh đó.

Tờ Astrobiology cho biết những hạt bụi này là bằng chứng đầu tiên cho thấy Chicxulub không phải huyền thoại. Nó cũng hé lộ sự thật về đại tuyệt chủng mà 75% sinh vật Trái đất, trong đó có khủng long, đã biến mất: Tiểu hành tinh Chicxulub vỡ nát, biến thành hàng tấn bụi khổng lồ bay vào khí quyển, che mất ánh sáng Mặt trời trong nhiều năm ròng khiến nhiều sinh vật mất hẳn nguồn sống.

May mắn cho Trái đất, đó chưa phải tận thế thực sự. 25% sinh vật, hầu hết cỡ nhỏ, đã sống sót qua giai đoạn khó khăn, chờ vài thập kỷ cho bụi tiểu hành tinh lắng đọng hẳn, Mặt trời trở lại, để tiếp tục tiến hóa thành những loài mới bao phủ địa cầu.

Theo Phys.org, nhóm nghiên cứu quốc tế này đã thực hiện phân tích iridium từ nhiều phòng thứ nghiệm độc lập ở Áo, Bỉ, Nhật và Mỹ để đưa đến kết quả trên. Ngoài nguyên tố này, một số nguyên tố khác liên quan đến tiểu hành tinh cũng được tìm thấy ở miệng hố. Một số phép đo khác từ lớp địa chất ở 52 địa điểm trên khắp thế giới cũng đã đem về các thành phần có niên đại và nồng độ tương tự. Vụ va chạm cũng thổi lưu huỳnh vào khí quyển, tạo nên hiện tượng nguội lạnh toàn cầu và mưa axit chết chóc.

• Mực nước sông Dương Tử giảm dần trong 40 năm, chuyện gì đang xảy ra?
• Cá nước ngọt suy giảm nghiêm trọng trên toàn cầu, 1/3 nguy cơ tuyệt chủng
• Phát hiện đột phá: Xương lợn có thể hấp thụ phóng xạ hạt nhân