Phi hành gia chia sẻ kinh nghiệm "cách ly" trên vũ trụ

Scott Kelly từng dành gần một năm để làm nhiệm vụ trên Trạm Vũ trụ Quốc tế. Nói về cách ly xã hội, có lẽ hiếm ai sở hữu kinh nghiệm như phi hành gia này.

Lược dịch bài viết của phi hành gia Scott Kelly, người từng làm việc trên Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) trong khoảng thời gian gần một năm.

Bị mắc kẹt ở nhà chắc chắn là việc rất khó khăn. Khi tôi sống trên ISS gần một năm, mọi chuyện không hề dễ dàng. Tôi đi ngủ ở nơi làm việc, và thức dậy vẫn ở nơi làm việc. Bay trên không gian có lẽ là nghề duy nhất trên đời mà bạn không thể bỏ việc.

Phi hành gia Scott Kelly từng làm việc gần một năm trên Trạm Vũ trụ Quốc tế. (Ảnh: NASA).

Tuy vậy, tôi cũng học hỏi được nhiều điều từ thời gian ở ISS. Đây có thể là những kinh nghiệm hữu ích cho mọi người, khi chúng ta đang "tự khóa mình" trong nhà để giảm sự lây lan của virus corona.

Tuân theo một thời gian biểu cụ thể

Trên trạm vũ trụ, thời gian biểu của tôi được sắp xếp rất chi tiết và sít sao, từ lúc tôi thức dậy tới khi ngủ lại. Có lúc công việc của tôi là ra ngoài không gian trong khoảng 8 giờ, cũng có lúc chỉ là những việc mất vài phút như kiểm tra các cây trồng trên vũ trụ.

Bạn sẽ nhận ra rằng việc có một kế hoạch và làm theo nó sẽ giúp cho bản thân cùng gia đình điều chỉnh sự khác biệt giữa môi trường làm việc và ở nhà. Khi quay lại Trái Đất, tôi cảm thấy rất nhớ thời gian biểu và khó sống khi không có một lịch trình cụ thể.

Tuy nhiên, đừng quá ép buộc bản thân. Khi sống và làm việc ở cùng một không gian trong nhiều ngày, công việc có thể chiếm toàn bộ thời gian của bạn. Hồi còn ở trên vũ trụ, tôi tự cho phép bản thân buông thả một chút, vì tôi biết mình còn phải gắn bó rất lâu với cuộc sống này, giống như mọi người hiện nay.

Scott Kelly "selfie" với Trái đất từ phòng quan sát toàn cảnh trên ISS. (Ảnh: NASA).

Thỉnh thoảng hãy tìm thú vui. Tôi từng hẹn mấy phi hành gia khác cùng ngồi xem hết bộ "Game of Thrones" và ăn đồ ăn vặt.

Đừng quên dành thời gian đi ngủ đều đặn và đúng giờ. Các nhà khoa học của NASA nghiên cứu rất kỹ giấc ngủ của các phi hành gia trên không gian, và họ nhận ra rằng chất lượng giấc ngủ ảnh hưởng lớn tới khả năng nhận thức, cảm xúc cũng như các mối quan hệ.

Đây là những yếu tố quan trọng đối với nhiệm vụ không gian, cũng như khoảng thời gian làm việc tại nhà.

Hãy tận hưởng thiên nhiên

Một trong những thứ tôi thèm muốn nhất khi sống trên không gian là ra ngoài và tận hưởng thiên nhiên. Sau khi ở trong một không gian chật hẹp nhiều tháng liền, tôi thực sự thèm được nhìn thấy cỏ xanh, ngửi mùi đất hay cảm giác nắng tràn ngập trên làn da.

Đó là lý do cây hoa tôi trồng thử nghiệm trở thành một phần quan trọng của quãng thời gian trên không gian.

Đối với các phi hành gia, ra khỏi tàu vũ trụ cần lên kế hoạch rất kỹ lưỡng và trước nhiều ngày. Tôi thực sự vui khi trong hoàn cảnh hiện tại vẫn có thể ra ngoài đi bộ một chút mà không cần mặc bộ đồ phi hành gia. Các nghiên cứu cho thấy dành thời gian ngoài thiên nhiên giúp ích cho cả sức khỏe lẫn tinh thần.

Bạn nên dành lịch để ra ngoài một chút mỗi ngày, tất nhiên là cần tuân thủ quy định tránh xa người khác trên 2m.

Hãy tìm một thú vui

Khi bị mắc kẹt trong một không gian nhỏ hẹp, bạn cần một thứ gì đó ngoài công việc. Nhiều người ngạc nhiên khi biết tôi mang nhiều cuốn sách lên không gian. Sự yên lặng của một cuốn sách cực kỳ quý giá, nếu so với những thông báo hiện lên liên tục.

Bạn có thể ủng hộ các tiệm sách trong thời gian này, cùng lúc đó giảm thời gian dành cho các thiết bị điện tử.

Dù là ở trên không gian hay ở nhà thì việc tìm một thú vui cũng rất quan trọng. (Ảnh: NASA).

Bạn cũng có thể học một nhạc cụ nào đó, tập vẽ hay tự chế ra một món đồ. Đó là những cách mà phi hành gia tiêu khiển trên không gian.

Ghi chép lại trải nghiệm

NASA đã nghiên cứu các tác động của việc sống cô đơn trong nhiều thập kỷ, và một trong những khám phá của họ là giá trị của một cuốn sổ tay. Trong suốt nhiệm vụ của mình, tôi dành thời gian để ghi lại các trải nghiệm hàng ngày.

Nếu bạn thấy chỉ chép lại mọi việc mình làm quá nhàm chán, hãy thử mô tả trải nghiệm của bạn bằng tất cả giác quan, hoặc viết về những ký ức ấn tượng nhất trong ngày. Tôi từng viết được một cuốn sách từ trải nghiệm của mình, và bạn cũng có thể ghi chép những gì mình cảm nhận để sau này có thể nhìn lại khoảng thời gian thật đặc biệt.

Đừng quên trò chuyện với những người khác

Dù có rất nhiều việc trên ISS, tôi không bao giờ bỏ qua cơ hội gọi về cho gia đình, bạn bè. Theo nhiều nghiên cứu, việc sống cô độc không chỉ ảnh hưởng tới tinh thần mà còn cả thể chất của con người, đặc biệt là hệ miễn dịch.

Với những công nghệ hiện nay, bạn dễ dàng kết nối với mọi người, do vậy hãy dành thời gian nói chuyện với người thân, bạn bè của mình.

Hãy nghe lời các chuyên gia

Trong những tình huống khó khăn, bạn nên nghe theo chuyên gia. Ở thời điểm như hiện nay, chúng ta cần tiếp nhận kiến thức từ những người hiểu biết nhất.

Mạng xã hội có thể lan truyền những tin tức gây hại không kém gì việc bắt tay người khác và truyền viurs, vì vậy hãy tiếp nhận thông tin từ những nguồn đáng tin cậy nhất như WHO hay Trung tâm nghiên cứu Đại học John Hopkins.

Tất cả con người đều có sự liên kết

Nhìn từ không trung, Trái Đất không có một đường biên giới nào. Sự lây lan của virus corona cho thấy sợi dây liên kết của chúng ta đáng quý hơn mọi sự phân cách.

Cách ly xã hội là phương pháp hiệu quả nhất để ngăn virus lây lan rộng. (Ảnh: Getty).

Một trong những ảnh hưởng khi nhìn về Trái Đất từ không gian, đối với tôi, là gợi lên sự đồng cảm. Dù chúng ta có cảm thấy tuyệt vọng khi ở nhà, vẫn có những cách để giúp đỡ người khác như dành thời gian hoặc tiền bạc cho các hoạt động từ thiện.

Tôi đã thấy nhân loại chung tay vượt qua nhiều thử thách khó khăn, và tôi biết rằng chúng ta cũng sẽ vượt qua thử thách này khi đồng lòng.

Và đừng quên rửa tay thường xuyên nhé.

• Chiều cao của phi hành gia tăng 5cm sau 1 năm sống trên vũ trụ
• Nghiên cứu của NASA về những biến đổi khi sống ngoài vũ trụ