Vụ nổ bí ẩn mạnh gấp 100 tỷ lần Mặt trời

Một nhóm nhà thiên văn học phát hiện ánh sáng từ vụ nổ lặp lại nhiều lần với năng lượng gấp 100 tỷ lần Mặt trời.

Các nhà thiên văn học vô cùng bất ngờ khi quan sát hành vi khác thường của Quỷ Tasmania hay AT2022tsd, hiện tượng quang học nhanh tắt với ánh sáng màu xanh chói lọi (LFBOT) cách Trái đất khoảng một tỷ năm ánh sáng, theo nghiên cứu công bố hôm 15/11 trên tạp chí Nature. Nó không chỉ thách thức bản chất ngắn ngủi của LFBOT khi phát nổ lặp lại suốt nhiều tháng, mà còn phát ra năng lượng mạnh gấp cả trăm tỷ lần những ngôi sao như Mặt trời.

Mô phỏng vụ nổ AT2022tsd trong vũ trụ. (Ảnh: Robert L. Hurt/Caltech/IPAC/Đại học Cornell).

"Thay vì mờ dần, AT2022tsd lóe sáng lần nữa một cách chớp nhoáng, liên tục lặp lại", trưởng nhóm nghiên cứu Anna Ho, trợ lý giáo sư ở Đại học Cornell, cho biết. "LFBOT vốn là sự kiện kỳ dị lạ lùng, nhưng AT2022tsd thậm chí còn kỳ lạ hơn".

Được nhận dạng lần đầu năm 2018, LFBOT là các sự kiện được đánh dấu bởi vụ nổ dữ dội cực sáng, mạnh hơn cả siêu tân tinh, trước khi vụt tắt nhanh chóng. Tuy nhiên, Quỷ Tasmania thể hiện ít nhất 14 chớp sáng, kéo dài vài phút mỗi lần, trong thời gian 120 ngày từ vụ nổ ban đầu. Nhiều chớp sáng sau đó còn sáng hơn những lần trước.

Sự kiện diễn ra hồi tháng 9/2022 được phát hiện trên phần mềm do Ho thiết kế và nhận dạng sau đó bởi 15 kính viễn vọng trên toàn cầu. Sự kiện chưa từng thấy này nhanh chóng thu hút sự chú ý của hơn 70 nhà thiên văn học khắp thế giới nhằm giải mã hiện tượng khó hiểu.

Cho tới nay, giả thuyết hàng đầu là Quỷ Tasmania gây ra bởi vụ nổ siêu tân tinh thất bại (ngôi sao sụp đổ thành hố đen hoặc sao neutron trước khi phát nổ). Để điều này xảy ra, ngôi sao lớn gấp khoảng 20 lần khối lượng Mặt trời cần đốt hết nhiên liệu và sụp đổ. Các khả năng khác bao gồm hố đen khối lượng trung bình "nuốt chửng" sao, và kết quả dữ dội khi những thiên thể tương tác với sao Wolf-Rayet.

Dù hành vi hỗn loạn của Quỷ Tasmania vẫn là một câu đố, các nhà thiên văn học cho rằng nó có thể góp phần giúp chúng ta hiểu rõ ngôi sao chết như thế nào và có gì còn sót lại. Ho và cộng sự đang lên kế hoạch xem xét quá trình dẫn tới chùm sáng cực mạnh. Những LFBOT từng được xác định trước đây bao gồm Koala, Camel và Finch, nhưng không có vật thể nào giống Quỷ Tasmania.

• "Tác giả" của tượng Nhân sư 4.500 tuổi không phải con người?
• Sao Diêm Vương "đáng sợ" đến mức nào?
• Hồ nước sa mạc Mỹ chứa cá trâu hơn 100 năm tuổi