Những sự thật gây sốc về bộ não con người

Não là cơ quan phức tạp và bí ẩn nhất trong cơ thể con người. Các nhà khoa học đã có nhiều nghiên cứu về chúng nhưng bộ não vẫn còn nhiều điều bí ẩn với chúng ta. Nhưng từ xưa đã có rất nhiều những thông tin, giả thiết sai lầm về cơ quan này.

1. Não có màu xám

Bạn có thể đã nhìn thấy những bộ não có màu trắng, xám hoặc màu vàng và nghĩ rằng não có màu đó. Thực tế não có màu trắng, đen và đỏ. Tuy nhiên, truyền thuyết này cũng có phần đúng vì trên não cũng có những phần có màu xám. Đó thường là những nơi có chứa nhiều loại tế bào, như tế bào thần kinh.

2. Nghe nhạc Mozart khiến não thông minh hơn

Đã từ lâu nhiều người mặc định rằng nghe nhạc Mozart có thể giúp phát triển khả năng nhận thức của trẻ. Nhưng theo một nghiên cứu mới đây do các nhà khoa học thuộc trường đại học California tiến hành, nhạc Mozart không thực sự khiến chúng ta thông minh hơn. Thực tế nó chỉ giúp chúng ta nâng cao khả năng thực hiện một số công việc có tính tạm thời và có liên quan đến không gian.

3. Khi học thêm điều gì mới, bạn có thêm nếp nhăn mới trên não

Khi ở những tuần đầu của thai kỳ, não của chúng ta hầu như không có nếp nhăn. Cùng với sự phát triển của thai, não dần hoàn thiện. Đến tuần thứ 40, não gần như đã định hình. Vì thế não không thể có thêm những nếp nhăn mới khi chúng ta học hỏi thêm những điều mới.

4. Bạn có thể học được từ thông điệp tiềm thức

Thông điệp tiềm thức là từ mà nhà nghiên cứu thị trường James Vicary, người Mỹ đưa ra năm 1957. Nó được gán liền với những hình ảnh hoặc âm thanh, có tác dụng đi sâu vào nhận thức và ảnh hưởng đến hành vi của chúng ta. Tuy nhiên, những thử nghiệm được tiến hành sau này đã khẳng định rằng thông điệp tiềm thức không có bất kỳ tác dụng nào đến chúng ta.

5. Não loài người là bộ não lớn nhất

Loài người đúng là loài vật thông minh nhất trên thế giới, nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc não người lớn nhất trên thế giới. Não của người trưởng thành chỉ nặng khoảng 1,361kg, trong khi não của loài cá nhà táng nặng những 7,8kg. Tuy thực sự cá nhà táng thông minh hơn các động vật có vú khác nhưng nếu so với chúng ta thì đó là một sự so sánh khập khiễng. Sự thông minh phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chứ không phụ thuộc vào trọng lượng của bộ não.

6. Bộ não vẫn hoạt động sau khi bị chặt xuống

Nhiều người cho rằng sau khi bị chặt xuống, não vẫn có thể hoạt động được một thời gian ngắn (mấy chục giây). Tuy nhiên, thực tế là ngay sau khi bị cắt rời khỏi trái tim, não rơi ngay vào trạng thái hôn mê và bắt đầu bị chết. Những cử động mí mắt mà nhiều người lầm tưởng là biểu hiện của việc não vẫn hoạt động thực tế là những phản xạ của cơ.

7. Những tổn thương não là vĩnh cửu

Nhiều người cho rằng những tổn thương mà não chịu đựng sẽ là vĩnh cửu. Điều này không hoàn toàn đúng. Bởi có một số tổn thương não có thể được phục hồi một phần sau chấn thương. Khi các dây thần kinh bị tổn thương hoặc bị chết đi, chúng không thể lớn trở lại, nhưng mối liên hệ giữa các dây thần kinh thì có thể phục hồi để tạo ra những mối liên hệ mới giữa các dây thần kinh.

8. Sử dụng thuốc phiện, não bạn sẽ có lỗ

Nhiều người tin rằng nếu sử dụng chất gây nghiện, trí nhớ của bạn sẽ bị giảm bớt. Nếu sử dụng những loại thuốc gây nghiện nặng hơn như cocaine hay ecstasy, bạn có thể bị vài lỗ thủng trên não. Điều này hoàn toàn không đúng. Bạn chỉ nhận được lỗ hổng trên não nếu như bị tổn thương về mặt vật lý.

9. Cồn giết chết các tế bào não

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng chất cồn có ảnh hưởng trực tiếp đến não bạn. Nhưng để giết chết các tế bào não thì không. Chất cồn có thể khiến các thông điệp không được truyền đi giữa các tế bào thần kinh. Tuy không bị chết nhưng các tế bào đã phải thay đổi cách thức chúng liên kết với nhau.

10. Tốc độ lan truyền xung thần kinh siêu tốc

Các xung thần kinh đến và đi từ não lan truyền với tốc độ 270 km/h, tương đương với tốc độ của một siêu xe đua công suất lớn. Đã bao giờ bạn thắc mắc rằng làm thế nào cơ thể phản ứng ngay lập tức với những tác động xung quanh hoặc tại sao khi chân vấp vào một vật thì cảm giác đau xuất hiện ngay lập tức? Đó là nhờ sự chuyển động siêu tốc của các xung thần kinh từ não tới mọi bộ phận trên cơ thể và ngược lại.

11. Khả năng lưu trữ thông tin

Não có thể lưu giữ thông tin gấp 5 lần cuốn Bách khoa toàn thư Britannica. Các nhà khoa học chưa thế các định chính xác dung lượng của não. Họ cho rằng, nếu tính theo đơn vị lưu trữ điện tử, não có dung lượng từ 3 tới 1.000 terabyte. Trung tâm lưu trữ quốc gia Anh lưu giữ các dữ liệu của hơn 900 năm lịch sử nhưng chỉ tương đương khoảng 70 terabytes. Con số đó cho chúng ta thấy khả năng lưu trữ dữ liệu khủng khiếp của não.

12. Thời điểm não hoạt động nhiều nhất

Não hoạt động vào ban đêm nhiều hơn ban ngày. Nhiều người tin rằng, các hoạt động di chuyển, tính toán, suy nghĩ, tương tác vào ban ngày sẽ khiến não lao động mệt mỏi hơn nhiều so với khoảng thời gian ban đêm cơ thể nằm nghỉ trên giường. Sự thật lại hoàn toàn trái ngược. Khi bạn nghỉ ngơi là lúc não bắt đầu làm việc. Các nhà khoa học vẫn chưa thể giải thích được hiện tượng này. Tuy nhiên, họ cho rằng nhờ những hoạt động này của não mã bạn có thể trải qua những giấc mơ đẹp.

13. Người thông minh thường mơ nhiều

Những người có IQ càng cao thì giấc mơ xuất hiện khi ngủ càng nhiều. Tuy nhiên, bạn không nên cảm thấy mất tự tin nếu như bạn không thể nhớ nổi những diễn biến trong giấc mơ. Hầu hết mọi người đều không thể nhớ hết tất cả sự kiện trong giấc mơ bởi nó chỉ kéo dài 2 - 3 giây, quá ngắn để não ghi lại.

14. Tốc độ truyền thông tin khác nhau

Các tế bào thần kinh khác nhau truyền thông tin với tốc độ khác nhau. Nhiều loại nơron tồn tại trong não. Một vài loại chỉ có tốc độ lan truyền 0,5 m/s trong khi số khác truyền thông tin mới mức siêu tốc là 120 m/s.

15. Não không cảm thấy đau

Là trung tâm tiếp nhận những đau đớn khi bạn cắt vào tay hoặc bỏng nhưng chính não lại không thấy đau khi nó tổn thương do không có tế bào thụ cảm đau. Những cơn đau đầu khủng khiếp xuất hiện do vô số các mô, dây thần kinh và mạch máu bao bọc xung quanh tiếp nhận đau đớn từ những vị trí tổn thương.

16. Não có nhiều giác quan

Não có nhiều hơn các giác quan thông thường. Vì dụ như giác quan cảm nhận độ đau, giác quan cảm nhận vị trí của cơ thể, giác quan cảm nhận sự cân bằng, độ cao, nhiệt độ, giác quan cảm nhận thời gian, v.v...

17. Chúng ta có khoảng 100 tỉ tế bào não

Năm 2009, các nhà khoa học đã tiến hành thí nghiệm và nhận ra con người chỉ có trung bình khoảng 86 tỉ tế bào não, so với mức 100 tỉ được nhận định trước đó. Tuy con số chênh lệch tưởng chừng như không lớn, nhưng 14 tỉ là số lượng tế bào thân kinh của loài vượn Phi Châu. Để so sánh được trực quan hơn, hãy tưởng tượng 1 triệu giây là 12 ngày, còn 1 tỉ giây tương đương với 31 năm, con số 14 tỉ không nhỏ chút nào.

18. Chứng suy giảm trí nhớ khi già đi là do sự thoái hóa não bộ

Chỉ 3% số người ở độ tuổi 65-75 bị ảnh hưởng này, trong khi 85 tuổi bị chứng giảm trí nhớ gần đến 50%. Căn bệnh này là vấn đề sức khỏe phổ biến ở những nước phát triển, nó gây co rút nào, đặc biệt vùng trung tâm thông tin hippocampus. Bệnh béo phì ở tuổi trung niên cũng là nguy cơ gây ra bệnh này.

19. Cân nặng của não

Bộ não của trẻ sơ sinh nặng khoảng 400g, đạt khoảng 1,4-1,5kg khi đến tuổi thiếu niên và không tăng thêm nữa cho đến khi trưởng thành. Não của đàn ông lớn hơn não của phụ nữ 10%.

Song điều này không có nghĩa nam giới có nhiều khả năng hoặc thông minh hơn, não phụ nữ lại có nhiều tế bào thần kinh và khớp nối hơn, đồng thời hoạt động hiệu quả hơn não nam giới. Hơn thế nữa, phụ nữ có xu hướng xử lý mọi việc ở bán cầu não trái theo cảm xúc hơn, trong khi nam giới tập trung ở bán cầu não phải “logic” hơn. Ngoài ra, một khu vực có tên gọi “nếp cuộn não thẳng” của bộ não - vùng chịu trách nhiệm về sự nuôi dưỡng, các đặc điểm nữ tính - chiếm tỷ lệ lớn hơn ở phụ nữ.

Khoảng 60% bộ não là chất béo và đây là một trong những cơ quan béo nhất trong cơ thể, mặc dù khoảng 75% tổng thể bộ não được tạo thành từ nước.

Do đó, bộ não cần được cung cấp nước, giống như cơ bắp và các cơ quan khác của bạn. Nghiên cứu sâu hơn đã chỉ ra rằng tình trạng mất nước kéo dài khiến các tế bào não để thu nhỏ kích thước và khối lượng. Đây là hiện tượng phổ biến ở người lớn tuổi - những người có xu hướng mất nước mãn tính trong nhiều năm.

20. Một phần quan trọng của chức năng não là cá tính

Phần này có thể là do di truyền hoặc do chúng ta bị ảnh hưởng bởi môi trường thời thơ ấu. Có năm đặc điểm tính cách phân chia rõ rệt ở não, những đặc điểm này cũng đóng vai trò quyết định cho tính cách con người: cởi mở, lương thiện, hướng ngoại, dễ chịu và nóng nảy. Người cởi mở dường như ít buồn bã hơn, người thật thà lương thiện có thể rất được mọi người quý mến nhưng lại nhận được nỗi đau trong cuộc sống nhiều hơn. Người hướng ngoại thì nhiều niềm vui nhưng lại có xu hướng thiếu tỉnh táo. Người dễ tính thì ấm ấp song lại quá tin người và khả năng phán xét vấn đề cũng kém.

21. Bộ não phải được cung cấp oxy liên tục

Khi nghĩ về tầm quan trọng của oxy, bạn có thể nghĩ đến phổi và cơ bắp của mình, nhưng não cũng cần được cung cấp oxy liên tục. Việc thiếu oxy chỉ trong 5 phút có thể gây ra cái chết của nhiều tế bào não, điều này có thể dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng.

22. Bộ não tăng gấp đôi kích thước trong năm đầu tiên của cuộc đời

Khi một đứa trẻ được sinh ra, kích thước não của chúng chỉ nhỏ bằng 1/4 kích thước não của người trưởng thành. Tuy nhiên, trong năm đầu tiên, não phát triển tăng gấp đôi và tiếp tục phát triển với tốc độ chóng mặt.

Đến khi 5 tuổi, não của trẻ đạt khoảng 90% kích thước não của người trưởng thành.

23. Thông tin chúng ta chỉ sử dụng 10% bộ não là hoang đường

Trước đây, chúng ta thường được nghe rằng con người chỉ đang sử dụng 10% bộ não. Điều đó không hề chính xác.

Thực tế là chúng ta dùng cả não phải và não trái 100%, và thậm chí ngay cả khi ngủ, hơn 10% bộ não của chúng ta vẫn tiếp tục hoạt động để xử lý và sắp xếp những trải nghiệm trong ngày, hình thành ký ức dài hạn.

24. Bộ não không thể làm nhiều việc cùng một lúc

Năng suất là một yếu tố quan trọng đối với nhiều người cố gắng hoàn thành nhiều nhiệm vụ cùng một lúc. Tuy nhiên, bộ não con người không thể tập trung vào hai việc cùng một lúc và cũng không thể học nhiều thứ cùng một lúc.

Khi phải xử lý nhiều thông tin cùng lúc, bộ não tiêu tốn nguồn năng lượng rất lớn, có thể gây ra tình trạng quá tải, khiến hiệu quả công việc giảm sút.

25. Các mạch máu hiện diện trong não có chiều dài gần 170.000km

Bộ não chỉ chiếm khoảng 2% tổng trọng lượng của toàn cơ thể nhưng tất cả những suy nghĩ, quyết định và xử lý của bộ não tiêu hao khoảng 20% tổng năng lượng, oxy và máu trong cơ thể.

Việc cung cấp máu, oxy và chất dinh dưỡng cho bộ não con người đòi hỏi gần 170.000km mạch máu phân bố khắp hộp sọ.

• Bộ não và những điều kỳ diệu
• Chuyện lạ về những người không có não
• Điều gì sẽ xảy ra nếu "kích điện" vào bộ não chết?