Hành vi "phát khóc vì đẹp" chỉ có ở loài người

Không chỉ có chức năng giữ ẩm cho đôi mắt, khóc còn là phương tiện để con người biểu đạt cảm xúc trước khi xuất hiện ngôn ngữ, theo một nhà khoa học uy tín của Anh.

Michael Trimble, giáo sư chuyên ngành thần kinh học thuộc trường Đại học London (UCL), đã viết một cuốn sách có nhan đề “Tại sao con người thích khóc?” nhằm cố gắng giải đáp bí ẩn tại sao con người là loài duy nhất trong vương quốc động vật rơi lệ vì đau khổ.

Theo tác giả, cuốn sách đã đề cập tới hàng loạt khía cạnh của việc khóc vì cảm xúc, xem xét yếu tố sinh lý học cũng như lịch sử tiến hóa của hiện tượng này.

Xét về mặt sinh học, các giọt nước mắt rất cần cho việc giữ ẩm tròng mắt. Chúng chứa các protein và một số chất khác giúp đôi mắt của chúng ta luôn khỏe mạnh cũng như chống việc nhiễm khuẩn.

Trong vương quốc động vật, con người là loài duy nhất khóc vì cảm xúc. (Ảnh minh họa: Corbis)

Ở các động vật khác, việc chảy nước mắt dường như chỉ mang tính chất cơ sinh học, nhưng ở con người, hiện tượng khóc còn mang thêm ý nghĩa vô cùng lớn lao.

Giáo sư Trimble cho hay: “Con người khóc vì nhiều lí do. Tuy nhiên, khóc vì các nguyên nhân cảm xúc và khóc trước những trải nghiệm thẩm mỹ là độc nhất vô nhị đối với loài người.

Về khía cạnh cảm xúc, con người thường khóc nhiều nhất vì tổn thất hoặc mất mát người thân. Về khía cạnh thưởng thức nghệ thuật, việc con người rơi lệ thường gắn với âm nhạc, văn học và thơ ca.

Có một số rất ít người khóc khi chiêm ngưỡng các bức tranh, tác phẩm điêu khắc hoặc tòa nhà ấn tượng với họ. Tuy nhiên, con người cũng rơi lệ vì vui sướng, dù cảm xúc gắn với nó thường xảy ra ngắn ngủi hơn so với việc khóc trong những hoàn cảnh khác”.

Giáo sư Trimble bày tỏ hy vọng, công trình của ông sẽ giúp mọi người, đặc biệt là đàn ông, thoát khỏi cảm giác e ngại khi bị người khác nhìn thấy mình rơi lệ. Theo ông, khóc là một phản ứng tự nhiên trước sự đau khổ cũng như biểu hiện lòng trắc ẩn đối với những người khác.

Nghiên cứu hiện tượng khóc của con người từ góc độ thần kinh học, giáo sư Trimble nhận định, việc rơi lệ vì cảm xúc chắc chắn xuất hiện vào một thời điểm bước ngoặt tiến hóa của nhân loại. Ông tin rằng, khóc do cảm xúc xuất hiện khi con người bắt đầu biết tự nhận thức về bản thân và những người xung quanh.