Theo chuyên gia văn hóa Nguyễn Đức Hiển, Viện Nghiên cứu văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, việc kiêng kỵ khiến chúng ta cảm thấy an tâm và phần nào tránh được tai ương. Đặc biệt, trong dịp Tết Nguyên đán, ngoài việc kiêng kỵ trong hành động, trang phục… thực phẩm cũng cần được chú ý.
Những món ăn nên tránh đầu năm mới
Một nét văn hoá khá thú vị trong nền ẩm thực Việt Nam chính là các món ăn được lựa chọn theo từng dịp. Mà một trong những dịp quan trọng nhất chính là Tết Nguyên đán. Trong thời điểm đầu năm mới này, bên cạnh những món ăn truyền thống với các ý nghĩa may mắn thì người Việt còn có quan niệm kiêng kỵ một vài món ăn được cho là mang đến những điều không may. Đây là quan niệm của ông bà ta được truyền lại từ lâu đời, không những vậy, theo các chuyên gia nghiên cứu về văn hóa tín ngưỡng Việt Nam, việc kiêng kị này cũng giúp chúng ta an tâm hơn và phần nào tránh được tai ương.
Dưới đây là danh sách các món "đại kỵ" mọi người không nên ăn trong ngày đầu năm để tránh gặp điều xui xẻo.
1. Thịt chó
Thịt chó là thức ăn giàu chất dinh dưỡng và là món "khoái khẩu" của nhiều người. Thậm chí, thịt chó coi được coi là "quốc hồn quốc túy", là nét ẩm thực riêng có của người Việt Nam.
Thế nhưng, người ta quan niệm rằng ăn thịt chó vào đầu năm hay đầu tháng thì cả năm, cả tháng đó sẽ xui xẻo, không may mắn.
Tuy vậy, thịt chó lại được coi là món giải xui nếu ăn vào cuối tháng.
2. Mực
Theo quan niệm "đen như mực" rất phổ thông hiện nay thì mực là món ăn đầu tiên được nhiều người liệt vào "danh sách đen" những món ăn không nên ăn ngày Tết để tránh cả năm sẽ đen đủi, không may mắn.
3. Thịt vịt
Đối với người miền Bắc hay miền Trung, thịt vịt là món ăn phải kiêng kị dịp đầu tháng và đầu năm bởi nhiều người cho rằng, nếu ăn thịt vịt sẽ đen đủi, "tan đàn, xẻ nghé".
4. Tôm
Người miền Bắc không kiêng kị tôm vào ngày Tết nhưng người miền Nam thì lại đặc biệt "tránh" tôm vào dịp này. Người miền Nam cho rằng tôm đầu to và đi giật lùi, nếu ăn tôm vào đầu năm sẽ khó "đầu xuôi, đuôi lọt". Do đó mọi việc trong năm mới sẽ không thể thuận buồm xuôi gió, không thăng tiến và phát tài phát lộc được.
5. Cá mè
Đối với người miền Bắc và người miền Trung, cá mè thường có nghĩa là "mè nheo". Loại cá này còn khá tanh và nhiều xương nên người ta cho rằng ăn cá mè đầu năm thì cả năm sẽ bị "hãm tài", đen đủi.
6. Trứng vịt lộn
Món trứng vịt lộn ngon và bổ dưỡng. Tuy nhiên, quan niệm của người miền Trung và miền Bắc rất kiêng ăn trứng vịt lộn đầu tháng, đầu năm. Họ quan niệm rằng, nếu ăn trứng vịt lộn vào đầu tháng, đầu năm thì cả tháng, cả năm sẽ không được may mắn. Mọi thứ đều xảy ra trái với ý mình.
7. Chuối
Tuy chuối là thức quả không thể thiếu trong mâm ngũ quả của người miền Bắc nhưng với người miền Nam, người ta kiêng không ăn chuối dịp đầu năm. Chữ "chuối" nói lái đi sẽ thành "chúi" theo giọng miền Nam nghĩa là không thể ngẩng lên được nên ăn chuối ngày Tết sẽ ảnh hưởng tới sự thăng tiến trong công việc.
8. Cam, lê
Cùng với chuối, cam và lê là món ăn kiêng kị đối với người miền Nam vào dịp Tết. "Quýt làm, cam chịu" hay "lê lết" là những quan niệm dân gian mang ý nghĩa xui rủi nên người Nam thường không bày biện các loại quả này trên mâm ngũ quả.
9. Sầu riêng
Sầu riêng là món ăn thơm ngon bổ dưỡng nhưng lại rất kỵ ăn vào ngày đầu năm vì nhiều người sợ ăn vào sẽ gặp nhiều chuyện buồn khiến cả năm u sầu, đau khổ.
10. Những món ăn chua, cay, chát, mặn
Đầu năm mới nhiều người thường chọn những món ăn có hương vị ngọt ngào và kỵ những món chua, cay, chát, mặn để mong cả năm cũng được hưởng những điều ngọt ngào và trọn vẹn, tránh xa đau khổ, chua chát.
11. Mắm tôm
Những ngày đầu năm mới hoặc đầu tháng âm lịch, nhiều người, đặc biệt là người miền Bắc đều kiêng ăn mắm tôm vì ai cũng sợ gặp điều xui xẻo.
Nhất là nếu mùng một, khi đi lễ đình, chùa, đền… người ta kiêng ăn mắm tôm và tỏi, vì sợ ô tạp, hôi hám, xúc phạm thần linh.
12. Thịt chim
Tương tự như thịt vịt, quan niệm dân gian cho rằng, ăn thịt chim đầu năm sẽ đen đủi cả năm.
13. Cháo trắng
Trong các món ăn cúng cô hồn thì cháo trắng là món không thể thiếu. Dân gian quan niệm ăn cháo trắng vào ngày mùng 1 đầu năm sẽ khiến ma quỷ nghĩ rằng bạn đang giành ăn với họ nên sẽ đến quấy phá khiến bạn gặp nhiều tai ương.
Ngoài ra, cháo trắng còn được dân gian xem là một món ăn "nghèo", khi không có điều kiện hay gia đình thiếu thốn mới ăn cháo trắng, chính vì thế để tránh những điều không may mà người ta sẽ không ăn cháo trắng vào đầu năm.
Một số thắc mắc về các món ăn kiêng kỵ trong dịp Tết
Ăn thịt con mang có xui không?
Con mang hay con nai là loài động vật tượng trưng cho đức tính xông pha dũng cảm, sự trung kiên và sự tái sinh. Cho nên nhiều người, đặc biệt là người làm kinh doanh, quan niệm rằng đầu năm ăn thịt nai, hươu sẽ đem lại may mắn, sự tiến tới nhanh chóng và dũng mãnh trong công việc.
Tuy nhiên, hươu, nai là động vật hoang dã cần được bảo tồn. Số lượng của chúng đang ngày một ít đi do sự săn bắt quá mức của con người. Bạn nên cân nhắc kỹ trước khi quyết định ăn thịt loài vật này.
Ăn ốc đầu năm có sao không?
Đầu năm người ta thường kiêng ăn ốc. Bởi lẽ “ăn ốc nói mò” dễ dẫn đến những tranh cãi, lục đục không đáng có trong gia đình hay công việc xuất phát từ lời ăn tiếng nói. Cuộc sống do đó sẽ gặp phải nhiều trắc trở, bất lợi, còn ảnh hưởng cả những người xung quanh.
Tuy nhiên việc trưng vỏ ốc tại bàn làm việc lại được xem là hợp phong thủy, thu hút tiền tài, vận may, đảm bảo cho cuộc sống sung túc, thịnh vượng.