Không chỉ có hương vị thơm ngon, quả vải còn chứa nhiều vitamin và chất chống oxy hóa giúp phòng ngừa ung thư, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, làm chậm quá trình lão thị, giúp da mịn màng và mái tóc óng ả.
Công dụng của quả vải
Theo các nhà thực vật học quốc tế, loại trái cây tuyệt đẹp này thuộc họ thực vật không có nhựa cây. Nó có tên quốc tế là lychee/litchi. Đây là một loại trái cây nhiệt đới bản địa ở vùng đồng bằng Trung Quốc và Đông Nam Á.
Quả vải, cũng được gọi là vải thiều thuộc loại thực vật họ Bồ hòn (Sapindaceae), được xếp cùng họ với mận, mơ, đào và xuân đào.
Cây vải có hơn 200 giống, được trồng nhiều ở Việt Nam, miền nam Trung Quốc, Đài Loan, một số vùng nhiệt đới thuộc khu vực Đông Nam Á, Tiểu lục địa Ấn Độ cũng như một số nước khác.
Quả vải là một loại cây nhiệt đới rất đặc trưng cho vùng đồng bằng Bắc Bộ của Việt Nam. Đây là loại trái cây theo mùa trĩu quả vào mùa hè. Loại trái cây này thường mọc ở các cành trung bình trên những tán lá xanh, mọc thành chùm và có hình tròn hay hình trái xoan. Ở các nước phương Tây, vải là một trái cây ngoại lai rất lạ lẫm và quý hiếm.
Theo mô tả của các nhà thực vật học tại các nước phương Tây, vải có hương vị giống quả nhãn và chôm chôm. Bên ngoài trái vải được bao phủ bởi lớp vỏ hơi ráp có màu đỏ hồng rất đẹp. Bên trong có cùi trắng ngọt lịm. Ở Ấn Độ, vải được gieo trồng ở Muzaffarpur, Bihar và Bắc Ấn Độ. Muzaffarpur sản xuất ra khoảng 75% tổng lượng vải của Ấn Độ.
Vải mang nhiều dưỡng chất và vitamin giúp chống lại vô số căn bệnh.
Vải thiều là một loại trái cây rất cân bằng với hàm lượng trong 100gram vải (khoảng 10 quả vải) chứa 64 calo; tổng lượng chất béo dao động khoảng 1mg; vitamin và khoáng chất tới 120%.
Trong 100g vải thiều cũng chứa 1% vitamin C; 5% hoặc 0,31mg sắt; 17g carbohydrate; 0,80g protein. Các khoáng chất và kim loại khác trong vải bao gồm đồng, mangan, magiê, phốt pho, sắt và canxi.
Đây là thực phẩm lành mạnh không có cholesterol (0mg/0%) và lượng chất xơ ấn tượng (1,3g/3,5%).
Loại trái cây giàu flavanol này còn có khả năng chống oxy hóa tuyệt vời và cải thiện hoạt động trao đổi chất. Khi sử dụng hàng ngày với liều lượng thích hợp sẽ mang lại những công dụng kỳ diệu cho sức khỏe và sắc đẹp.
Lợi ích đối với sức khỏe của quả vải
Vải mang ý nghĩa là “quà tặng cho hoàng gia”. Hẳn nhiên là hương vị của trái vải cũng xứng với cái tên gọi của nó. Lợi ích của trái vải đã được chứng tỏ ở các nước như Trung Quốc hay Ấn Độ và được ghi chép lại trong các sách cổ của Trung Hoa. Vải mang nhiều dưỡng chất và vitamin giúp chống lại vô số căn bệnh cũng như là liệu pháp tuyệt vời để chăm sóc da, giúp trẻ khôn lớn và nâng cao thể trạng cơ thể.
1. Phòng chống ung thư
Trái vải có đặc tính chống ung thư. Loại trái cây này chứa chất flavonoid giúp chống lại căn bệnh chết người như ung thư. Nó còn chứa flavones, quercitin và kaemferol là các hợp chất cực mạnh làm giảm sự tăng trưởng của tế bào ung thư. Trái vải có đặc tính ấn tượng giúp phòng chống ung thư vú.
2. Ngăn ngừa bệnh tim
Vải giúp bình ổn huyết áp và nhịp tim, do đó giúp chống lại đột quỵ và bệnh tim mạch. Một cốc nước vải mỗi ngày giúp nhịp tim trở lại bình thường. Vải còn chứa lượng polyphenol cao thứ hai trong các loại hoa quả giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Chất chống oxy hóa có trong quả vải cải thiện hệ miễn dịch, làm chậm lại sự tiến triển của bệnh thoái hóa võng mạc và ngăn ngừa các bệnh liên quan đến tim mạch.
3. Hỗ trợ tiêu hóa
Vải giúp hệ tiêu hóa khỏe, làm sạch dạ dày, giúp ăn ngon miệng và chữa chứng ợ nóng cũng như cũng như cảm giác nóng dạ dày. Vải cũng giúp tăng cường mức năng lượng trong cơ thể và góp phần mang lại sức khỏe cho cả gia đình bạn. Hạt vải có chứa các chất làm se được sử dụng để chữa trị các bệnh đường tiêu hóa và giúp cơ thể đào thải giun đường ruột. Trái vải còn chứa chất xơ hòa tan giúp kiểm soát các vấn đề gặp phải ở đường ruột và giữ dạ dày khỏi các hợp chất độc cũng như giúp làm sạch ruột kết.
Vải giúp hệ tiêu hóa khỏe, làm sạch dạ dày, giúp ăn ngon miệng.
4. Giúp xương khỏe mạnh
Vải là nguồn cung dồi dào phốt pho và ma giê hỗ trợ xương chắc khỏe và các chất khoáng dẫn truyền như đồng và mangan giúp cải thiện tình trạng giòn xương. Cùng với đó, kẽm và đồng tăng cường hiệu quả của vitamin D, làm tăng sự hấp thụ can xi đồng nghĩa với việc duy trì sức khỏe của xương.
5. Vitamin C
Vải là nguồn cung vitamin C tuyệt vời. Đây là loại vitamin mà cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp được. Tiêu thụ các loại thực phẩm giàu vitamin C giúp cơ thể tăng cường khả năng đề kháng các nhân tố gây bệnh truyền nhiễm và loại bỏ các gốc tự do nguy hiểm gây ra viêm nhiễm. Quả vải rất tốt cho ai đang bị sốt, cảm lạnh, hay viêm họng. Vải cũng hỗ trợ tiêu hóa giúp nhận được dưỡng chất tối đa cho cơ thể. Vitamin C tốt cho làn da, bộ xương và các mô cơ. Do đó nó là loại vitamin cực kỳ quan trọng đối với cơ thể chúng ta.
6. Oligonol
Oligonol là một loại polyphenol trọng lượng phân tử thấp dồi dào trong trái vải. Oligonol có các đặc tính chống oxy hóa và chống virus cúm. Nó cũng giúp cải thiện lưu thông máu, giảm cân và bảo vệ làn da khỏi tia UVA có hại. Oligonol làm giảm mỡ sâu, tăng cường lưu thông máu cạnh sườn, giảm mệt mỏi sau tập luyện, tăng cường sức chịu đựng cũng như giảm nếp nhăn và tàn nhangtrên khuôn mặt.
7. Vitamin B
Vải là nguồn cung các hợp chất vitamin B như thiamine, riboflavin, niacin và folate. Những loại vitamin này giúp cơ thể trao đổi chất carbonhydrate, protein và chất béo. Nó cũng chứa hàm lượng Beta carotene cao giúp tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện chức năng gan cũng như các cơ quan khác trong cơ thể.
8. Giảm cân
Quả vải có hàm lượng calorie thấp, không chứa chất béo bão hòa hay cholesterol và giàu chất xơ, rất cần thiết đối với ai đang muốn giảm cân.
9. Cải thiện lưu thông máu
Trái vải có hàm lượng khoáng chất cao, trong đó đồng có thể được coi là quan trọng nhất. Đồng đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành các tế bào hồng cầu mới. Các tế bào hồng cầu có trách nhiệm mang oxy đi phân phối khắp nơi trong cơ thể.
Ngoài ra, trong vải thiều còn có một lượng magiê dồi dào giúp hạn chế sự hình thành cục máu đông, từ đó tuần hoàn máu sẽ được cải thiện rõ rệt giúp ngăn ngừa nhiều bệnh nguy hiểm cho cơ thể.
Vải là nguồn cung các hợp chất vitamin B như thiamine, riboflavin, niacin và folate.
Lợi ích của quả vải đối với làn da
10. Cải thiện làn da
Vải giúp nuôi dưỡng làn da, giảm sự phát triển của mụn. Trái vải cũng giúp da mịn màng hơn.
Vải là nguồn cung vitamin C tuyệt vời và các dưỡng chất khác cần thiết cho làn da của bạn.
11. Chống lão hóa
Làn da của bạn bắt đầu trở nên lão hóa khi bạn có tuổi. Trong bối cảnh hiện nay, ô nhiễm môi trường, tia UV và khói bụi cũng làm lão hóa sớm làn da hơn so với tự nhiên. Các gốc tự do khiến làn da bị lão hóa. Như đã nêu ở trên, vì trái vải rất giàu vitamin C giúp chống lại gốc tự do. Nó cũng chứa oligonol chống lão hóa và giảm nám da. Do đó, ăn vải hay dùng vải làm mặt nạ dưỡng da rất hiệu quả giúp các dấu hiệu lão hóa như nếp nhăn hay tàn nhang biến mất.
12. Chống lại các gốc tự do
Trái vải chứa hàm lượng chất chống oxy hóa như vitamin C, hợp chất của vitamin B và flavonoid cao. Những chất chống oxy hóa này bảo vệ cơ thể khỏi stress gây ra bởi ô nhiễm và tia UV. Các gốc tự do được tạo ra từ các phân tử bị oxy hóa và chúng đảo ngược chức năng của tế bào để tạo thành tế bào ung thư. Các chất chống oxy hóa giúp trung hòa các gốc tự do này, do đó bảo vệ tế bào da khỏi bị tổn thương. Bằng cách này, quả vải có thể bảo vệ chúng ta khỏi bệnh ung thư da hay viêm nhiễm.
13. Các dưỡng chất nuôi dưỡng làn da
Vải giàu các chất thân thiện với làn da như thiamin, niacin và đồng. Thiamin hỗ trợ cơ thể trao đổi chất béo và protein giúp da khỏe mạnh. Niacin thúc đẩy mức độ hydrat trên da trong khi đồng, với liều lượng rất nhỏ giúp đẩy nhanh việc hồi phục làn da bị tổn thương. Tất cả những lợi ích này khiến cho vải trở thành siêu trái cây cho làn da đẹp.
Vải giàu các chất thân thiện với làn da như thiamin, niacin và đồng.
Lợi ích của quả vải đối với mái tóc
14. Duy trì mái tóc khỏe mạnh
Tất cả chúng ta đều khao khát một mái đầu khỏe mạnh với suối tóc dài óng ả. Một chế độ dinh dưỡng cân bằng là điều sống còn để có suối tóc khỏe mạnh vì nó giúp cung cấp oxy và các dưỡng chất để nuôi dưỡng nang tóc. Vải với các dưỡng chất vitamin C, niacin và thiamin có lợi cho sức khỏe mái tóc của bạn.
Vitamin C trong vải giúp lưu thông, cung cấp đủ máu để nuôi dưỡng nang tóc.
Một số bài thuốc chữa bệnh từ quả vải
Theo cựu đại tá, lương y đa khoa Bùi Hồng Minh (Nguyên Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội) cho biết: "Bạn hoàn toàn có thể sử dụng quả vải để chăm sóc sức khỏe, làm đẹp da, miễn là tuân thủ đúng liều lượng cho phép".
Một số món ăn, bài thuốc chữa bệnh từ quả vải mà bạn có thể áp dụng dễ dàng là:
- Suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể, quý ông bị liệt dương: Vải tươi bóc vỏ 500g đến 1kg đem ngâm 1 lít rượu 7-10 ngày. Sau đó đem uống vào chiều tối, mỗi lần 25-30g có tác dụng hồi phục thể lực rất tốt. Hoặc bạn có thể lấy vải khô 10 quả, ăn vào chiều tối từ 1-2 tháng.
- Tiêu chảy do tỳ hư: Vải 7 quả, đại táo 5 quả. Sắc lấy nước uống nhiều lần trong ngày.
- Răng sưng đau: Quả vải xanh, thêm ít muối ăn hoặc đốt tồn tính, tán mịn, xát vào chân răng.
- Viêm họng, đau răng: Dùng hoa, vỏ thân, vỏ rễ vải đem sắc lấy nước súc miệng.
- Xuất hiện mụn nhọt sưng tấy trên cơ thể: Cùi vải tươi hoặc khô giã nhuyễn với ô mai đắp.
- Tim đập nhanh, mạnh (hồi hộp), thở nhanh khi gắng sức: Ngâm cùi vải khô hoặc vải khô nấu nước để uống.
- Phụ nữ đau bụng kinh hoặc xuất hiện hiện tượng đau bụng sau sinh: Hạt vải đốt tồn tính 20g, hương phụ 40g tán bột mịn, ngày 6-8g uống với nước muối loãng hoặc nước cơm. Mỗi ngày sử dụng 2 lần.
- Đau dạ dày mãn tính: Hạt vải sấy khô, tán mịn, cất vào lọ nút kín để dùng dần. Ngày uống 3 lần, mỗi lần 6g. Khi dùng thì lấy lượng hợp lý đem pha với rượu trắng loãng hoặc nước ấm.
- Trị nấc: Quả vải 7 quả, gừng tươi 6g, đường đỏ 4g đem sắc uống.
Thói quen ăn vải thiều sai cách, gây hại sức khỏe
Ăn khi bụng đói
Vải là loại quả có chỉ số GI cao. Ăn vải khi đói sẽ kích thích tiết insulin quá mức, khiến hàm lượng đường huyết giảm đáng kể, chân tay bủn rủn, đổ mồ hôi lạnh.
Vì vậy, bạn nên ăn vải khi no, có thể ăn sau các bữa để tráng miệng. Lúc này cơ thể tích lũy đủ lượng nước muối qua thức ăn nên không sợ say, nóng.
Ăn quá nhiều vải cùng một lúc
Nạp quá nhiều vải vào cơ thể cùng lúc sẽ khiến chỉ số đường của cơ thể tăng cao, tăng mỡ máu. Đặc biệt, những người bị tiểu đường nếu ăn vải quá nhiều làm biến động đường huyết. Mỗi lần bạn chỉ nên ăn 5-6 quả.
Ăn vải xanh
Ăn vải xanh không chỉ chua mà còn không tốt cho đường huyết. Nó ảnh hưởng đến việc tái tạo giá trị đường, ức chế chuyển hóa glucose và gây ra sự bất thường lượng đường trong máu.
Vải là một loại quả tốt cho sức khỏe, nhưng chúng ta cần biết cách ăn sao cho đúng để phát huy tối đa các giá trị dinh dưỡng loại quả này mang lại.
Nạp quá nhiều vải vào cơ thể cùng lúc sẽ khiến chỉ số đường của cơ thể tăng cao.
Ăn vải thiều cần chú ý gì?
Có thể không thân thiện với bệnh tiểu đường
Vải thiều chứa hàm lượng đường cao và chỉ số đường huyết là 50. Thông thường, trái cây có chỉ số đường huyết thấp hơn 55 được tiêu hóa chậm, cho phép giải phóng đường vào máu chậm. Tuy nhiên, ăn vải thiều ngay sau bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ vào ban đêm có thể làm tăng lượng đường trong máu của bạn. Do đó, bệnh nhân tiểu đường nên tiêu thụ vải thiều ở mức độ vừa phải.
Nguy cơ dị ứng
Tuy không phổ biến nhưng một số người có thể bị dị ứng với vải thiều. Phản ứng này có thể xảy ra 15-20 phút ăn quả vải, khi hệ thống miễn dịch của bạn diễn giải các protein từ vải giống như chất xâm lấn.
Các nghiên cứu chứng minh rằng những người bị dị ứng với vải thiều có thể bị nổi mụn trên da sau khi tiếp xúc với vải thiều. Một số triệu chứng phổ biến xảy ra do phản ứng dị ứng là đỏ, ngứa, hụt hơi, sưng môi.
Mất cân bằng nội tiết tố
Vải thiều có xu hướng làm xáo trộn sự cân bằng nội tiết tố của bạn. Vì vậy, tiêu thụ nó với số lượng quá nhiều có thể gây ra các triệu chứng đau họng và sốt. Bạn có thể ăn 8-10 quả vải mỗi ngày hoặc uống một cốc nhỏ vải thiều cắt nhỏ hàng ngày.
Không thích hợp để ăn khi mang thai
Vải thiều có thể gây ra kết quả bất lợi cho sức khỏe ở phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường. Do chỉ số đường huyết của nó, thai phụ nên cẩn thận khi bổ sung loại trái cây nhiệt đới này.
Cách chọn vải ngon và bảo quản lâu
Mùa vải thường bắt đầu từ tháng 6, kết thúc vào tháng 10. Vải thường chín trên cây và sẽ không chín thêm sau khi thu hoạch. Khi mua vải, bạn nên chọn những quả sáng màu, đỏ tươi hoặc đỏ đậm, vỏ cứng, không có vết bầm. Tránh những quả bị nứt, rỉ nước hay có mùi lên men.
Khi mua vải, bạn nên chọn những quả sáng màu, đỏ tươi hoặc đỏ đậm, vỏ cứng, không có vết bầm.
Lớp vỏ dày của vải giúp chúng có thể tươi được ở nhiệt độ bên ngoài trong vòng 5 ngày và trong tủ lạnh đến 5 tuần. Để giữ được màu sắc của vải và tránh mất nước, vải nên được bọc trong khăn giấy, để trong bịch ni lông và bảo quản ở ngăn mát tủ lạnh.
Ngoài việc sử dụng như một loại trái cây, bạn có thể dùng vải để trộn làm salad hay thêm vào kem, sữa trứng hay sữa chua để làm tăng thêm hương vị và dinh dưỡng cho món ăn. Vải sấy khô có thể được sử dụng để ăn nhẹ hoặc thêm vào sữa chua, bánh hay chè. Nước ép vải cũng có thể được dùng để pha chế cocktail, tạo ra những thức uống ngon và bổ dưỡng trong mùa hè này.
Lưu ý "thực phẩm tốt cũng không nên ăn nhiều quá", do đó chỉ ăn vải với một lượng vừa phải và lắng nghe cơ thể để tăng hay giảm cho phù hợp.