Nghiên cứu mới từ Đại học Bang Ohio (Mỹ) cho thấy dòng họ virus RNA - mà SARS-CoV-2 là một thành viên - khổng lồ hơn chúng ta nghĩ. Phát hiện đem đến nhiều ý nghĩa trong sinh học tiến hóa và bệnh học.
Theo bài công bố trên tạp chí Sicence, tổng cộng 5.504 loài virus RNA chưa từng biết đã được xác định trong một cuộc phân tích vật chất di truyền trong đại dương, làm tăng gấp đôi số lượng nhóm sinh học của các virus được cho là tồn tại.
Virus RNA được biết đến nhiều nhất bởi các loại bệnh mà chúng gây cho con người, từ cảm lạnh thông thường đến Covid-19: SARS-CoV-2 và các "anh em" của nó cũng là virus RNA. Nhiều virus lây nhiễm cho động thực vật cũng là virus RNA.
Bản đồ phân bố của virus RNA trên khắp các đại dương - (Ảnh: Ahmed Zayed và các cộng sự)
Những "quái vật" nhỏ này mang thông tin di truyền trong RNA thay vì DNA, tiến hóa với tốc độ nhanh hơn nhiều so với virus DNA.
Theo bài viết trên The Conversation của nhóm nghiên cứu dẫn đầu bởi tiến sĩ Ahmed Zayed, nhà khoa học vi sinh từ Đại học Ohio, virus RNA còn đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của chúng ta, chính bởi chúng lây nhiễm sang nhiều sinh vật khác nhau, bao gồm cả vi khuẩn, từ đó ảnh hưởng đến môi trường và lưới thức ăn của hành tinh ở cấp độ hóa học.
Vì thế, việc xác định được hàng ngàn loài mới sẽ giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn không chỉ về lịch sử tiến hóa của virus RNA mà còn đem đến nhiều dữ liệu quan trọng về sự tiến hóa của sự sống sơ khai trên Trái Đất.
Để đi đến phát hiện lớn này, các nhà khoa học đã sàng lọc cơ sở dữ liệu toàn cầu về trình tự RNA từ sinh vật phù du, được thu thập trong dự án nghiên cứu toàn cầu về cuộc thám hiểm Tara Oceans kéo dài 4 năm.
Sinh vật phù du lang thang khắp các đại dương và là vật chủ phổ biến của RNA. Quá trình sàng lọc dựa vào trí tuệ nhân tạo đã giúp xác định được hơn 44.000 gien mã hóa của virus.