Đau đớn khiến 36 triệu người Mỹ nghỉ làm mỗi năm, khiến số lượt bác sỹ đến thăm khám bệnh nhân lên tới 70 triệu lần. Các nghiên cứu nhận thấy tập thể dục là một trong những phương thuốc hữu hiệu nhất cho cơn đau kinh niên.
Đầu tiên, chúng ta hãy nhìn thẳng vào các con số ghi chép. Đau đớn và chuyện bình thường. Khoảng 75 triệu người Mỹ phải chịu đựng cơn đau kinh niên, hay tái phát thường xuyên. Chứng đau nửa đầu tác oai tác quái đối với 25 triệu người dân. Cứ 6 người thì có một người mắc bệnh viêm khớp.
Mỗi năm phải tốn đến hơn 50 tỉ đôla chi dùng cho dược phẩm giảm đau toàn cầu. Nhưng đối với những người phải chịu đựng cơn đau kinh niên, thuốc giảm đau chỉ có công dụng chút ít trong khi mooc-phin hay các loại thuốc mê khác có thể được sử dụng làm thuốc an thần dễ gây lạm dụng.
Một nghiên cứu tổng quát mới công bố tháng trước trên tờ Journal of General Internal Medicine đã tập hợp lại rất nhiều nghiên cứu về cơn đau và phát hiện ra rằng: “các nhà nghiên cứu vẫn chưa biết bằng cách nào xác định được phương pháp điều trị tốt nhất cho từng bệnh nhân”. Từ các nghiên cứu về dược phẩm tới phẫu thuật và dược phẩm thay thế, “chúng tôi nhận thấy có khoảng trống lớn trong kiến thức cơ sở của chúng ta”, theo tiến sĩ Matthew J. Bair – trợ lý giáo sư y học tại trường Y, đại học Indiana.
Vậy cơn đau là gì và tại sao nhiều người phải chịu đau trong thời gian dài?
Chúng ta cảm nhận được cơn đau khi dòng điện được gửi từ các đầu dây thần kinh đến não bộ, ngược lại não sẽ giải phóng các chất làm tan cơn đau gọi là endorphin đồng thời làm phát sinh các phản ứng từ trước mắt đến lâu dài và từ thể chất đến tinh thần. Ngoài những điều này, hiểu biết khoa học về cơn đau khá là mờ nhạt. Dưới đây là những gì chúng ta được biết:
1. Các nhà khoa học không hiểu về cơn đau
Khi chúng ta bị đau thì chúng ta biết. Nhưng nếu các nhà khoa học có thể nắm bắt đầy đủ cơ chế của cơn đau cũng như lý do của nó, họ có thể giúp đỡ chúng ta nhiều hơn. Hội American Academy of Pain Medicine định nghĩa cơn đau là “một cảm giác khó chịu đồng thời là phản ứng về xúc cảm đối với cảm giác đó”. Một số cơn đau là kết quả của việc bị thương. Ngoài ra nó gây ra bởi các thương tổn thần kinh mà không dễ gì biết được chính xác. Theo Kathryn Weiner – giám đốc của Hội American Academy of Pain Management, “cảm giác đau rất phức tạp, nó thách thức khả năng đưa ra định nghĩa rõ ràng của chúng ta. Cơn đau không chỉ đơn giản là truyền cảm giác và truyền tín hiệu thần kinh. Cơn đau là phức hợp cảm xúc, văn hóa, kinh nghiệm, tinh thần và cảm giác”.
2. Đau kinh niên làm co não
Đau đớn khiến 36 triệu người Mỹ nghỉ làm mỗi năm, khiến số lượt bác sỹ đến thăm khám bệnh nhân lên tới 70 triệu lần. Các nghiên cứu nhận thấy tập thể dục là một trong những phương thuốc hữu hiệu nhất cho cơn đau kinh niên. (Ảnh: Dreamstime) |
Nếu bạn mắc chứng đau kinh niên, bạn sẽ biết nó nhức nhối và mệt mỏi đến dường nào, cả về mặt thể chất lẫn tinh thần. Nó có thể khiến bạn không thể làm được gì, khiến bạn bực dọc về những lý do mà không ai khác có thể hiểu được. Nhưng đó mới chỉ là một nửa của câu chuyện mà thôi. Những người mắc chứng đau lưng kinh niên có kích cỡ não nhỏ hơn 11% so với người bình thường, theo báo cáo của các nhà khoa học công bố năm 2004. Các nhà khoa học cũng không biết tại sao. A. Vania Apkarian thuộc đại học Northwestern cho biết: “Có thể chỉ là stress khi phải sống cùng với căn bệnh. Các nơron hoạt động quá mức hoặc quá mệt mỏi với các hoạt động”.
3. Chứng đau nửa đầu đi kèm với sex
Có thể chứng bệnh sẽ không loại trừ câu nói “không phải hôm nay, (anh) em yêu” nhưng một nghiên cứu thực hiện vào năm 2006 chứng minh rằng những người mắc bệnh đau nửa đầu có nhu cầu tình dục cao hơn 20% nhưng người bị đau đầu căng thẳng. Nghiên cứu cho thấy ham muốn tình dục và chứng đau nửa đầu có thể bị ảnh hưởng bởi cùng một chất hóa học trong não bộ. Việc hiểu được mối liên hệ này rõ ràng hơn có thể giúp tìm ra các biện pháp điều trị hiệu quả hơn.
4. Phụ nữ đau nhiều hơn
Phụ nữ có nhiều cơ quan cảm nhận thần kinh hơn đàn ông nên cũng đau nhiều hơn. (Ảnh: vietfriendly) |
Bất cứ người đàn ông nào chứng kiến phụ nữ mang bầu mà không sử dụng dược phẩm sẽ thề chắc chắn rằng phụ nữ có thể chịu đựng bất cứ điều gì. Nhưng sự thực là phụ nữ cảm thấy đau đớn hơn nhiều những gì cánh đàn ông có thể tưởng tượng. Phụ nữ có nhiều cơ quan cảm nhận thần kinh hơn đàn ông. Ví dụ, phụ nữ có 34 sợi thần kinh trên một centimet vuông da mặt, trong khi đàn ông chỉ có khoảng 17. Trong một nghiên cứu công bố năm 2005, phụ nữ cảm thấy đau đớn nhiều hơn trong suốt cuộc đời của họ, so với đàn ông họ thấy đau ở nhiều bộ phận trên cơ thể hơn và trong thời gian lâu hơn.
5. Một số loài vật không có cảm giác đau
Nghiên cứu trên động vật có thể đưa ra các đầu mối giúp làm giảm nhẹ cơn đau của con người. Hãy lấy con chuột chũi không lông, loài vật sống dưới mặt đất gần như bị mù làm ví dụ. Một nghiên cứu công bố trong năm nay phát hiện nó hầu như không cảm thấy đau đớn với axit hay cảm giác đau đớn do ớt gây ra. Nếu các nhà khoa học có thể tìm ra nguyên nhân, họ có thể nghiên cứu các liệu pháp triệt cơn đau cho con người. Vào năm 2006, các nhà khoa học tìm ra con đường chuyển giao cơn đau kinh niên ở chuột mà họ hy vọng rằng nó sẽ giúp họ hiểu được sâu hơn về cơn đau kinh niên ở người. Tôm hùm không hề biết đau đớn là gì, ngay cả khi nó bị luộc, báo cáo nghiên cứu năm 2005 cho rằng đây chỉ là một loạt tấn công mới trong cuộc tranh luận lâu dài.
Những gì chúng ta có thể làm
Tập luyện là phương thức hiệu quả đối với nhiều dạng đau kinh niên.
Trong một nghiên cứu tại Italy được công bố chi tiết trên số ra tháng 5 tờ Cephalalgia, nhân viên văn phòng thường thực hiện các hình thức giải trí và các bài tập tư thế cứ 2 đến 3 tiếng đồng hồ một lần. Trong suốt khoảng thời gian 8 tháng, họ duy trì ăn kiêng. Nhóm này được so sánh với nhóm điều khiển không hề thay đổi thói quen sinh hoạt. Cuối cùng, nhóm có tập luyện thông báo cơn đau đầu, cổ và vai của họ giảm khoảng 40%, họ cũng bớt sử dụng thuốc giảm đau đi một nửa.
Một nghiên cứu công bố trên tờ Arthritis Care and Research vào tháng 4 kết luận rằng: “Hoạt động thể chất thực sự là liều thuốc giảm đau tự nhiên đối với đa số những người bị viêm khớp. Ngay cả khi lối sống có một sự thay đổi nhỏ như đi bộ 10 phút 3 lần một ngày cũng có thể giảm ảnh hưởng của bệnh viêm khớp trong các hoạt động thường nhật của người bệnh, đồng thời giúp ngăn ngừa phát triển thêm chứng bệnh”, theo tiến sĩ Patience White – cán bộ y tế công cộng tại Quỹ viêm khớp. “Các hoạt động thể chất thực sự có thể giảm đau một cách tự nhiên cũng như giảm sự phụ thuộc vào dược phẩm triệt cơn đau”.