Á sừng là bệnh ngoài da, nứt da chảy máu gọi là đứt cổ gà, thường trở nặng khi thời tiết hanh khô, để lâu rất khó điều trị.
Bác sĩ Lương Trường Sơn, Phó Viện trưởng Sốt rét Ký sinh trùng Côn trùng TP HCM, chuyên gia da liễu, cho biết á sừng hay bệnh chàm khô là tình trạng tế bào sừng biệt hóa còn dở dang hay tế bào còn nhân và nguyên sinh, chưa chuyển hóa hết thành sừng. Á sừng làm xuất hiện bong vảy da không hoàn toàn, thường xảy ra ở bàn tay, bàn chân. Bệnh gây đau đớn, nứt da rớm máu, đi lại, lao động khó khăn, mất thẩm mỹ, thiếu tự tin trong giao tiếp...
Bệnh hay gặp ở người trẻ như nhân viên nhà hàng, đầu bếp, người nội trợ, nhân viên y tế, thợ làm móng tóc, may vá, bán rau củ quả, hải sản... Tỷ lệ nữ bệnh nhiều hơn nam.
Á sừng làm xuất hiện bong vảy da không hoàn toàn, thường xảy ra ở bàn tay, bàn chân.
Nguyên nhân gây á sừng đến nay vẫn chưa xác định, song có thể do yếu tố di truyền trong gia đình hoặc thói quen dinh dưỡng thiếu cân đối từ bé. Thực tế cho thấy đại đa số bệnh nhân đều là ăn ít rau quả, thiếu vitamin nhất là A, C, D, E...
Một số yếu tố nguy cơ kích ứng gây ra viêm da cơ địa, thuận lợi cho quá trình phát sinh bệnh á sừng đó là thức ăn như hành tỏi, củ cải, nước nho, cam, tôm, cá. Đồ dùng sinh hoạt như găng tay cao su, chất mạ nickel của một số đồ dùng và đồ trang sức, chất PPD (paraphenylenediamine) có trong sơn móng hay các loại dung dịch tẩy rửa xà bông, nước rửa chén bát...
Khí hậu khô hanh mùa đông cũng khiến tình trạng nứt nẻ càng nặng, phần da bệnh dễ bị toác ra, rớm máu, nứt sâu ở gốc ngón gọi là đứt cổ gà, đi lại đau đớn. Nếu không giữ gìn vệ sinh, người bệnh dễ bị nhiễm khuẩn thứ phát gây sưng tấy, nổi hạch, phát sốt.
Tỷ lệ mắc bệnh á sừng (chàm khô) ngày càng nhiều, không chỉ tập trung ở vùng nông thôn mà ngay cả thành thị, nguyên nhân do lối sống sinh hoạt không điều độ, ô nhiễm môi trường...
Triệu chứng bệnh á sừng thể hiện ở lòng bàn tay, bàn chân và các ngón tay, ngón chân xuất hiện đỏ da, khô da và nứt da, vảy bong không hoàn toàn, nếu bóc vảy sẽ gây rách da, chảy máu. Vị trí hay gặp là bàn tay, ngón tay, đặc biệt là ở 1/3 trước của bàn tay, bàn chân.
Bệnh nặng về mùa đông, giảm về mùa hè, đôi khi khỏi hẳn, đến mùa đông năm sau lại tái phát. Bệnh viêm nhiễm mạn tính, khi cơ thể có sự thay đổi về nội tiết có thể tự khỏi như đến tuổi dậy thì, chửa đẻ, mãn kinh...
Nguyên tắc điều trị bệnh á sừng là làm lành tổn thương nhanh chóng, nâng cao miễn dịch, chống tái phát bền vững, vệ sinh môi trường và thay đổi môi trường làm việc phù hợp.
Khi mắc á sừng, có thể dùng thuốc bôi bạt sừng như axit salixilic, diprosalic, betnovate... Kem chống khô, thuốc kháng sinh phổ rộng, thuốc chống nấm: Nizoral, dẫn xuất imidazol, griseofulvin. Trường hợp nặng có thể phải dùng corticoid, kháng histamin.
Tránh bóc vẩy da, lể các mụn nước, chà xát kỳ cọ quá mạnh bằng đá kỳ, bàn chải... dẫn đến xây xước lớp sừng tạo điều kiện cho nhiễm khuẩn. Không nên ngâm rửa tay chân nhiều. Chú ý giữ khô các kẽ. Lớp sừng vốn bở nên càng ẩm ướt càng dễ bị vi khuẩn nấm tấn công. Bổ sung vitamin bằng ăn trái cây các loại mỗi ngày, cải thiện sức đề kháng cho cơ thể.