Geoglyph (còn có tên gọi dòng Nazca) là những hình chim, cá… khổng lồ hằn trên sa mạc gần Nazca - khu vực ven biển khô cằn ở miền nam Peru, trải dài trên diện tích ước tính khoảng 450 km2.
>>> 10 bí ẩn về người ngoài hành tinh
Có hàng ngàn bức hình như vậy được tạo ra trên mặt đất, miêu tả hệ sinh vật trong thế giới tự nhiên và trong cả trí tưởng tượng của con người, bao gồm các loài động vật (nhện, chim ruồi, khỉ, thằn lằn, bồ nông, cá heo lưng đen…) và các loài thực vật, cây cối, hoa lá với hình dạng kỳ lạ. Minh họa cho chúng là những họa tiết hình học như đường lượn sóng, hình tam giác, hình xoắn ốc hay hình chữ nhật.
Ngoài một số hình vẽ đầu tiên được tạo ra với những tảng đá có niên đại 500 năm TCN, phần lớn hình vẽ ước tính xuất hiện vào khoảng năm 200 TCN đến năm 600 SCN - thời điểm nền văn minh cổ đại Nazca phát triển rực rỡ. Người Nazca được coi là nhóm người tiền sử duy nhất đã thành công trong việc sử dụng những kỹ thuật giúp đưa nước ngầm lên mặt đất phục vụ cho công tác thủy lợi. Từ đó, nhiều ý kiến nhận định geoglyph có liên quan đến nhu cầu về nước.
Nhìn từ trên cao, dòng Nazca khổng lồ này giống hình một con chim đang bay.
Trước đây, người ta luôn cho rằng các hình vẽ này chỉ có thể nhìn thấy từ không gian. Tuy nhiên sự thật hoàn toàn ngược lại. Nhà khảo cổ học Peru Toribio Mejia Xesspe là người đầu tiên nghiên cứu và đưa ra báo cáo chi tiết về dòng Nazca sau khi tiếp cận nó vào năm 1927. Ngoài ra, một nghiên cứu khác năm 2007 trên 1.500 bản vẽ ở khu vực Palpa kết luận tất cả geoglyph đều dễ dàng phát hiện được từ mặt đất.
Hiện có 3 giả thuyết chính được các nhà khoa học đưa ra bàn luận nhiều hơn cả. Thứ nhất, geoglyph có thể mang yếu tố tâm linh, là đại diện cho các chòm sao trên bầu trời đêm. Thứ hai, dòng Nazca chính là những con đường hành hương dẫn tới một khu vực linh thiêng như kim tự tháp ở Cahuachi. Thứ ba, chúng gắn với nước và những nghi lễ liên quan đến nước, một yếu tố vô cùng quan trọng cho sự sống nhưng lại là thứ hiếm ở sa mạc.
Nhìn chung, động cơ và mục đích xây dựng chúng hiện vẫn nằm trong top vấn đề nan giải mà các chuyên gia chỉ có thể phỏng đoán vì Nazca là một nền văn minh cổ đại thuộc thời kỳ tiền sử, đồng nghĩa với việc không có bất kỳ sổ sách, tài liệu nào về chúng.
Tham khảo: Livescience