Tính đến ngày 30 tháng 09 năm 1991, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) căn cứ theo con số thống kê do các nước cung cấp thì đã có 163 nước và vùng lãnh thổ phát hiện ra bệnh nhân AIDS, và số người mắc bệnh đã lên tới con số 41 vạn người. Theo ước đoán của các chuyên gia Tổ chức Y tế thế giới: Con số người mắc bệnh thực tế, trên thế giới phải là 1,1 triệu, đến cuối thế kỷ 20 tăng lên khoảng 40 triệu người.
Giữa năm 1986 WHO quyết định đặt trên cho căn bệnh AIDS là "căn bệnh suy giảm miễn dịch trong cơ thể người", tiếng Anh viết tắt là HIV, bệnh AIDS viết tắt trong tiếng Anh có nghĩa là mầm dịch bệnh HIV đang ủ bệnh và phát triển chậm trong cơ thể đã dẫn tới dịch bệnh.
Năm 1988, WHO vì muốn kêu gọi các nước trên thế giới cùng hợp tác chống lại căn bệnh dịch độc hại nhất trong lịch sử loài người cho đến nay, đã quyết định lấy ngày 01 tháng 12 hàng năm là "Ngày thế giới chống lại bệnh AIDS".
Tháng 05 năm 1983, nhóm nghiên cứu Ruyca, Môngtaniai thuộc Viện nghiên cứu Pastơ của Pháp đã phân lập được những bệnh AIDS ra khỏi hạch bạch huyết trong cơ thể những người bị nhiễm HIV trong thời gian sớm nhất. Theo cách nói thông thường thì đây là lần đầu tiên loài người phát hiện được virus gây bệnh AIDS.
Tháng 4 năm 1984, nhóm nghiên cứu của Rôbôtơ Carô thuộc viện nghiên cứu ung thư Mỹ cũng đã phân lập được từ trong một hệ thống nuôi cấy tế bào "T" những vật cảm nhiễm mầm bệnh trong những bệnh nhân mắc bệnh AIDS, người ta cũng phân lập ra được virus gậy bệnh AIDS. Đây là thành quả quan trọng có tính đột phát đối với giới y học trong quá trình nghiên cứu chống lại bệnh AIDS.
Từ sau đó, căn bệnh AIDS ngày càng được phổ biến rộng rãi. Nhưng cho đến nay, người ta mới tìm thấy được một hồ sơ bệnh án của một bệnh nhân được gọi là người mắc bệnh AIDS sớm nhất trên thế giới, đó là một thủy thủ người Manchester (Anh). Vào năm 1959 người thủy thủ 25 tuổi này mắc một căn bệnh quái dị: da đau buốt không chịu nổi, sốt cao không giảm, phổi bị cảm nhiễm nặng, cân nặng giảm sút nhanh chóng. Sau khi vào nằm bệnh viện không bao lâu, người thủy thủ đó qua đời. Các bác sĩ thấy chứng bệnh quái lạ như vậy thì sinh nghi. Họ bèn tiến hành giải phẫu thi thể để nghiên cứu, phát hiện thấy phổi của bệnh nhân nhiễm một loại trùng nang và tế bào phình to lên. vì những nguyên nhân đó mà trên phổi đầy những lỗ nhỏ. Bởi lúc bấy giờ y học chưa có hiểu biết về bệnh AIDS nên các bác sĩ có liên quan chỉ đưa triệu chứng đó đăng trên tạp chí y học, đồng thời giữ lại một phần nội tạng của người bệnh tại bệnh viện Manchester.
Các chuyên gia và các học giả ngành y sau 10 năm nghiên cứu đã đi đến nhận định, sự xuất hiện mầm bệnh của bệnh AIDS có thể đã có từ 50 năm đến 150 năm trước đây. Sau đó mầm bệnh bắt đầu di truyền, phát triển đột biến. Trải qua hơn 100 năm diễn biến, đến nay mới trở thành bệnh dịch độc hại, hung ác chưa từng có. Đến nay, thế giới đang đứng trước sự lây lan nhanh chóng và tỷ lệ tử vong càng cao càng hoảng sợ. Người ta nói đến AIDS là biến sắc và gọi là "Căn bệnh dịch của thế kỷ 20".
Thế nhưng, loại bệnh độc ghê gớm chưa từng có trong lịch sử loài người ấy từ đâu mà sinh ra?
Đầu tiên, người ta phát hiện thấy những người mắc bệnh AIDS chiếm tỷ lệ rất cao ở những đối tượng đồng tính luyến ái và có sinh hoạt tình dục tập thể ở các thành phố lớn nước Mỹ. Bởi vậy người ta cho rằng, do đồng tính luyến ái đi ngược với với quy luật tự nhiên, là bệnh hoạn, tạo ra sự hỗn loạn tình dục dẫn đến những bệnh tật mà người ta không lường được nên mới sinh ra bệnh AIDS. Tuy nhiên, khi được rất nhiều nhà khoa học nghiên cứu mới nhận thấy rằng, ở các nước phương Tây, từ thời Hy Lạp, La Mã cổ đại đã xảy ra vấn đề đồng tính luyến ái. Còn các nước phương Đông từ thời cổ đại đã có vấn đề này. Nếu vì đồng tính luyến ái mà dẫn đến việc sinh ra bệnh AIDS thì bệnh đó đã lưu truyền từ thời cổ đại, vì sao mãi tới nay mới lan truyền? Từ đó kết luận: Đồng tính luyến ái không phải là nguồn gốc gây ra bệnh AIDS, nhưng nó cũng là con đường lây bệnh truyền AIDS rất nguy hiểm.
Các nhà khoa học đã đưa ra những quan điểm khác nhau về nguồn gốc gây ra bệnh AIDS như sau:
- Một: Giả thuyết từ Vũ Trụ truyền vào Trái Đất. Hai nhà khoa học Anh đầu tiên nêu ra quan điểm này: Mầm bệnh AIDS từ lâu đã tồn tại trong Vũ Trụ. Nhưng hàng ngàn, hàng vạn năm nay vì không có vật trung gian để truyền vào Trái Đất, nên loài người xưa nay chưa nhiều bệnh đó. Về sau, do có một sao chổi bay sạt và vào Trái Đất mới mang mầm bệnh ấy đưa vào Trái Đất, làm hại cho loài người.
- Hai: Giả thuyết về loài khỉ truyền mầm bệnh đó cho loài người. Các nhà khoa học sau khi nghiên cứu phát hiện thấy, trên cơ sở loài khỉ cũng tồn tại những mầm bệnh giống như mầm bệnh của các bệnh nhân AIDS. Những con khỉ bị phát hiện có mầm bệnh ấy sống ở Châu Phi. Các nhà khoa học trong quá trình truy tìm phạm vi lan truyền ở Châu Phi còn sớm hơn cả Châu Âu và Châu Mỹ, tốc độ lan truyền cũng nhanh hơn. Theo ước tính, những người mang mầm bệnh AIDS ở các thành phố lớn miền Trung châu Phi có thể lên tới 10% dân số. Thập niên 80 tại thành phố Kinsaxa của Daia, sau khi kiểm nghiệm một ngàn mẫu máu thì phát hiện có tới 6-7% có chứa mầm bệnh AIDS.
Tại Dămbia, năm 1987 đã có khoảng 6.000 trẻ em được chữa trị bệnh AIDS. Tại một số vùng ở Châu Phi, trẻ sơ sinh mang mầm bệnh AIDS chiếm tới 5%, trong đó từ một nửa đến hai phần ba sẽ chuyển sang bệnh AIDS trong vòng một đến hai năm. Khi bệnh AIDS đang lây lan mạnh ở vùng hồ lớn Trung Phi, một nhân viên nghiên cứu người Pháp ngẫu nhiên tìm hiểu thấy một số cứ dân ở vùng ấy có tập tục sinh hoạt rất lạ: Họ lấy máu của khỉ đực và khỉ cái tiêm cho đàn ông và đàn bà vào đùi và vào lưng để có sự kích thích tình dục. Một số người còn dùng biện pháp này để chữa bệnh vô sinh và bệnh liệt dương. Từ góc độ tiếp xúc máu có thể lây nhiễm mầm bệnh AIDS, cùng tỷ lệ nhiễm bệnh AIDS cao và tập tục tiêm máu kỳ lạ đó, các nhà nghiên cứu đưa ra giả định, bệnh AIDS là do loài khỉ truyền sang cho loài người. Lịch sử về tập tục tiêm máu đó của một bộ phận người dân Trung Phi chắc chắn lâu dài hơn nhiều so với lịch sử bệnh AIDS, do đó các nhà nghiên cứu lại đưa ra giả thuyết: Có lẽ đã từ rất xa xưa loài khỉ đã truyền bệnh AIDS sang cho loài người; nhưng do nguyên nhân ngẫu nhiên bao đời tự sinh ra rồi tự tiêu diệt không ai biết tới. Tới thời hiện đại, do nhiều người Âu Mỹ đến châu Phi, trong đó không hiếm những kẻ trăng hoa làm họ mang mầm bệnh AIDS và mang sang cả Châu Âu, Châu Mỹ... lại thêm sinh hoạt tình dục và nạn hút chích bừa bãi nên bệnh AIDS càng lan rộng hơn.
- Ba: Quan điểm "con người tạo ra mầm bệnh". Đó là tin được giới báo chí tiết lộ. Vào khoảng giữa thập niên 80 của thế kỷ XX, báo "Tin tức hàng ngày" của chính phủ Tandania đưa tin, bệnh AIDS là sản phẩm nghiên cứu chiến tranh vi trùng của Mỹ. Về sau, một người Anh trích tin ở một tờ báo đáng tin cậy nói rằng nước Anh phản đối quan điểm của Hội giải phẫu học cơ thể sống. Thành viên Hội này nói rằng: Bệnh AIDS là do trung tâm nghiên cứu chiến tranh sinh học, lợi dụng kỹ thuật mới sắp xếp lại gien di truyền mà tạo ra mầm bệnh nguy hiểm mới. Họ cho rằng, đầu tiên phía Mỹ nghiên cứu từ thời chiến tranh Việt Nam, mục đích là tạo ra một loại vũ khí sinh học kiểu mới.
Những người nghiên cứu đầu tiên thử nghiệm trên cơ thể khỉ xanh ở Trung Phi, về sau chuyển sang thử nghiệm ở những tù nhân bị án phạt nặng tự nguyện cho thử. Trong số tù nhân ấy có không ít những người đồng tính luyến ái, sau khi họ được phóng thích mới đem bệnh AIDS gieo rắc vào xã hội, rồi qua nhiều con đường mà lây lan rộng rãi. Đó là hậu quả mà cả người thí nghiệm và người bị thí nghiệm không lường tới được. Có thể nói đây là kế hoạch thí nghiệm nghiên cú chiến tranh sinh học, cũng bởi vì các nhân viên hữu quan phát hiện thấy mầm bệnh độc có thời gian ủ bệnh quá dài, hiệu quả không lý tưởng... nên bỏ luôn các bước tiếp theo. Sau khi tin này được đưa lên báo, đến nay có hàng chục quốc gia và vùng lãnh thổ dưa lên mặt báo, dẫn đến nhiều dự luận và phỏng đoán. Giới hữu trách nước Mỹ phủ nhận quan điểm đó. Nhưng một số quốc gia Châu Phi, giới báo chí thông tin đã liên hệ việc Mỹ là nước có nhiều người mắc bệnh AIDS nhất trên thế giới, với việc giới nghiên cứu vũ khí sinh học của Mỹ và giữ thái độ khẳng định.
Mặc dù việc nghiên chứ bệnh AIDS đã thu được thành tựu to lớn, song về nguồn gốc của bệnh AIDS lại chưa biết từ đâu đến. Việc làm rõ nguồn gốc bệnh AIDS chính xác từ đâu là điều có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với khoa học chữa bệnh của giới y học và của toàn thể loài người.