Xuân về, cây cối đâm chồi, nảy lộc. Nhiều búp lá xanh là những vị thuốc mà dân gian tín nhiệm. Chẳng hạn, búp tre giảm sốt, búp ổi chữa tiêu chảy, búp bàng chữa viêm quanh răng...
Búp tre
Còn gọi là đọt tre, tên thuốc trong y học cổ truyền là trúc diệp quyển tâm, có vị ngọt nhạt, tính lạnh mát.
Chữa đái buốt, đái dắt: Búp tre phối hợp với rau má mỗi thứ 20 g, để tươi, rửa sạch, giã nát với vài hạt muối, thêm nước gạn uống.
Chữa kiết lỵ kinh niên: Búp tre 4 g; hạt cau già 2 g; chè tươi 10 g sao vàng, sắc với 200 ml nước còn 50 ml, uống trong ngày.
Chữa sốt cao, háo khát: Búp tre 20 g; thạch cao nung 12 g, tán nhỏ, trộn đều, sắc uống trong ngày.
Búp ổi
Chứa nhiều tanin, có tác dụng làm săn, chữa đau bụng, đi ngoài. Mỗi lần dùng 5-7 búp rửa sạch, nhai với vài hạt muối, nuốt nước. Hoặc: Búp ổi 20 g, phối hợp với lá khổ sâm 12 g, gừng sống 8 g băm nhỏ, sắc uống hoặc búp ổi sao qua 20 g; vỏ quýt khô, gừng nướng chín mỗi thứ 10 g, sắc uống chữa tiêu chảy.
Búp bàng
Chữa sưng tụt lợi: Búp bàng 2 cái để tươi, rửa sạch, nhai nát, ngậm trong 10-15 phút, rồi nhổ cả bã lẫn nước.
Chống nhiễm khuẩn: Búp bàng phối hợp với lá sòi tía, sắc nước đặc, rửa vết thương.
Búp chè
Búp chè (Ảnh: lamdong-industry) |
Chữa tiêu chảy, kiết lỵ: Lấy búp chè (loại để lâu ngày) dùng riêng nhai mỗi lần một dúm, nuốt nước dần dần, ngày nhiều lần. Hoặc phối hợp với búp ổi mỗi thứ 20 g, sao vàng; cam thảo 5 g, sắc đặc, uống làm hai lần trong ngày.
Búp dứa dại
Búp dứa dại 20 g giã nhỏ với lá ngải cứu 20 g, rau bộ nước 30 g, lá phèn đen 10 g, thêm nước, gạn uống, chữa sỏi thận. Hoặc sắc uống với mầm rễ cỏ gừng liều lượng bằng nhau, chữa đái dắt, đái buốt có máu.
Dùng ngoài, búp dứa dại và lá đinh hương giã đắp, chữa đinh râu.
Búp sim
Búp sim 8-16 g thái nhỏ, sắc uống, chữa đau bụng, tiêu chảy. Có thể tán thành bột mà uống. Để chữa lỵ trực khuẩn, lấy búp sim và búp ổi mỗi thứ 16 g; rễ hoàng liên, lá phèn đen, liên kiều, cát căn mỗi thứ 10 g sắc uống trong ngày. Dùng 3-5 ngày.
Dùng ngoài, búp sim nấu nước rồi cô đặc được dùng rửa làm thuốc sát khuẩn vết thương.
Búp dâu
Để chữa ho gà, lấy búp dâu 16 g; mè đất 30 g sao vàng, hạ thổ; búp cây chanh 12 g; hoa cây guốc nước mặn 20 g sao vàng. Tất cả thái nhỏ, sắc nước, rồi hòa với đường. Trẻ em 1-3 tuổi, uống mỗi lần 1 thìa cà phê; 4-6 tuổi mỗi lần 1,5 thìa; 7-9 tuổi mỗi lần 2 thìa; 10-12 tuổi mỗi lần 2,5 thìa; 13-15 tuổi mỗi lần 3 thìa. Ngày uống 2 lần, kiêng ăn chất tanh.
DS. Đỗ Huy Bích, Sức Khỏe & Đời Sống