Các con cá đực thuộc loài cá cichlid sống ở Đông Phi thường xây những lâu đài bằng cát với nhiều hình thù khác nhau, để thu hút con cái và xua đuổi những kẻ có ý định tấn công đối tượng.
>>> Video: Cá xây lâu đài cát để thu hút bạn tình
Theo nghiên cứu, loài cá cichlid sống ở hồ Malawi, thường xây lâu đài cát để làm nơi giao phối của chúng, từ một đến hai lần mỗi năm, thường vào mùa sinh sản.
Nhóm nghiên cứu thuộc Đại học Hull và Đại học Nottingham, Anh, cho biết hiện có khoảng 200 phân loài cá cichlid. Mỗi phân loài sẽ xây các đụn cát với nhiều hình thù và cấu trúc, kích thước khác nhau để thu hút các con cái và đồng thời xua đuổi tình địch.
Hình dạng khác biệt của những lâu đài cát sẽ hạn chế nguy cơ xung đột giữa các con cá trong cùng phân loài với nhau. (Ảnh: The Guardian)
Các đoạn video ghi lại hoạt động này của con cá đực cho thấy, chúng thường hút cát và nhả cát thành những đụn cát nhỏ. Các con cá đực sau đó sẽ thường xuyên canh giữ và bảo vệ những lâu đài cát này, hy vọng thu hút sự chú ý của những con cái.
Theo nhóm nghiên cứu, hình dáng chính xác của các lâu đài cát sẽ ảnh hưởng đến số lượng các cuộc chiến mà những con cá đực sẽ phải tham gia để đối phó với những con đực khác.
Telegraph dẫn lời tiến sĩ Domino Joyce cho biết sau 26,5 giờ quan sát 99 con cá thuộc cùng một phân loài cá cichlid, nhóm nghiên cứu đã cẩn thận thay đổi cấu trúc của một số lâu đài cát. Họ rất ngạc nhiên khi phát hiện số lượng những cuộc tranh giành mà chủ nhân của những lâu đài cát này tham gia ít hơn so với với những con cá đực khác. Điều này cho thấy nếu cá đực xây những đụn cát có điểm khác biệt so với những con cùng phân loài, con tình địch sẽ ít tấn công hơn.
Trong quá trình ghi lại hành vi giao phối thành công cũng như hành động thù địch trước và sau khi tác động đến các đụn cát, họ nhận thấy mặc dù mức độ hiếu chiến của những con cá đều giảm xuống, nhưng việc thay đổi hình dạng đụn cát không ngăn cản các con cái bị thu hút bởi những con đực này.
Theo đó, nếu các con cá đực thay đổi hình dạng của lâu đài cát khác với những phiên bản khác của con cùng phân loài, chúng sẽ hạn chế được các nguy cơ xung đột với nhau.
Theo thời gian, nếu những con cá cái thích hình dạng mới của lâu đài cát, thì một phân loài cá cichlid mới có thể được hình thành. Những con cá thuộc phân loài này sẽ xây dựng các đụn cát theo một cấu trúc mới.