Nghiên cứu di truyền phát hiện loài rùa mới thuộc chi Chelus, có hình dáng kỳ lạ và hành vi săn mồi khác thường.
Các nhà khoa học Viện Nghiên cứu Sinh vật Senckenberg (Đức) đã mô tả một loài rùa lá Mata Mata mới dựa trên các phân tích di truyền. Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Molecular Phylogenetics and Evolution.
Rùa lá Mata Mata có hình dáng kỳ lạ. (Ảnh: Phys).
Rùa Mata Mata mới, thuộc chi Chelus, được nhóm phát hiện khi đang ẩn mình trong lớp bùn, thân dài tới 53 cm, giống như tảng đá phủ kín tảo xanh. Khi con mồi đến gần, rùa lá sử dụng chiếc mũi để hút con mồi, nhanh chóng nuốt trọn nó.
"Loài rùa mới được phát hiện vẻ ngoài kỳ lạ và hành vi săn mồi khác thường, hiện thông tin về sự biến đổi di truyền của loài này còn hạn chế", giáo sư Uwe Fritz, Viện Nghiên cứu Sinh vật Senckenberg nói và cho biết đến nay, loài rùa chi Chelus chỉ chứa một loài duy nhất, đó là rùa lá chi Chelus Fimbriata.
Sử dụng 75 mẫu DNA, nhóm nghiên cứu chỉ ra rằng, loài mới có nhiều khác biệt về mặt di truyền và hình thái, sinh sống trên các lưu vực Orinoco (Nam Mỹ) và Río Negro (Argentina), trong khi rùa lá chi Chelus Fimbriata giới hạn ở lưu vực sông Amazon.
Theo nghiên cứu, hai loài đã tách ra trong thời Miocen (khoảng 13 triệu năm trước). Trong thời kỳ này, lưu vực sông Amazon và Orinoco trước đây bắt đầu tách ra thành hai lưu vực sông được biết đến ngày nay. Nhiều loài sống dưới nước đã bị tách không gian và bắt đầu phân loài về mặt di truyền.
"Dựa trên nghiên cứu về sinh cảnh, chúng tôi quyết định xem xét kỹ hơn về cấu trúc di truyền của loài này", Uwe Fritz cho biết.
Rùa lá Mata Mata đực có đuôi dài và rộng hơn con cái.
Rùa lá Mata Mata cũng là những con rùa có kích thước rất lớn thường phát triển đến 43 – 45cm. Con lớn nhất được ghi nhận đạt 61cm. Rùa cái thường lớn hơn rùa đực. Giống như những con rùa trưởng thành khác, con đực có đuôi dài và rộng hơn con cái. Mặc dù những con rùa này được biết đến rộng rãi do ngoại hình kỳ quái và hành vi săn mồi của chúng, nhưng lại rất ít thông tin về sự biến đổi và di truyền của chúng.
Mata Mata có thị lực cực kỳ kém, nhưng một số hỗ trợ giác quan khác cho phép chúng phát hiện chuyển động trong chất nền âm u mà chúng sinh sống.
Rùa lá Mata Mata là một giống rùa ít vận động với đầu phẳng hình tam giác. Mũi hình ống và có một phần có sừng. Chúng có hình dạng như một chiếc lá chết và có màu vàng nhạt. Do nhìn vỏ của nó giống như một chiếc lá chết nên nó còn được gọi là rùa lá chết. Rùa lá Mata Mata được đặc trưng bởi mai rất chắc chắn. Khi bị tấn công, rùa có thể rút đầu, đuôi và tứ chi vào vỏ rùa.
Chúng thích sống trong nước sông có bùn hoặc nước chảy chậm. Khi rùa lá thở, nó chỉ duỗi cổ, kéo dài ống mũi ra khỏi nước và không bao giờ để lộ bất kỳ phần nào ngoài ống mũi ra khỏi nước. Chúng thường hoạt động trong vùng nước nông và mũi của nó có thể thở trong nước. Rùa lá Mata Mata không phải là động vật đứng đầu chuỗi thức ăn trong khu vực chúng sống. Nhưng vô số các sản phẩm tiến hóa và ngoại hình bắt chước mang lại cho nó khả năng săn mồi khá cao.
Chúng thích sống trong nước sông có bùn hoặc nước chảy chậm.
Loài rùa ăn thịt này chủ yếu ăn cá và động vật không xương sống dưới nước. Chúng cũng có thể ăn chim và động vật có vú nhỏ đã xuống nước.
Rùa lá Mata Mata được nhóm đánh giá chưa bị đe dọa về nguy cơ tuyệt chủng giống như loài rùa cùng chi Chelus. Hiện nhóm tiếp tục nghiên cứu về những đặc điểm sinh sống và khả năng sinh sản của loài rùa mới này.