Tại hội thảo "Vì thị trường thực phẩm an toàn" do Hội tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) và báo Người tiêu dùng phối hợp tổ chức ngày 26/3, bà Nguyễn Huỳnh Mai, Phó Chi cục Trưởng Chi cục An toàn vệ sinh Thực phẩm TP.Hồ Chí Minh (Sở Y tế TP.Hồ Chí Minh) cho biết hiện nay vấn đề quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm chỉ làm từ ngọn là kiểm tra tại chợ, siêu thị còn cái gốc là nông dân, doanh nghiệp sản xuất thì hầu như bỏ ngỏ.
Người tiêu dùng nên mua thực phẩm có nguồn gốc và có hiểu biết cơ bản để nhận diện được thực phẩm có hóa chất.
Đơn cử, vừa qua, tại Củ Chi xuất hiện một số nông dân sử dụng nhớt cho rau muống, để rau xanh hơn và mướt hơn. Hay nhhư hóa chất tẩm vào những con gà tạo được màu vàng cho thịt gà. Do thói quen, thích sử dụng sản phẩm màu vàng óng, người kinh doanh đáp ứng ngay. Chất này vô cùng nguy hại.
Ngày 3/2/2016, cơ quan chức năng phát hiện Công ty TNHH Bính Hạnh tại 209/14 Lê Văn Sỹ, P13, Q.3 phù phép biến trên 2.000 kg thịt heo nái thành thịt bò từ heo nái sang thịt bò thơm ngon... và gần đây là thông tin chấn động do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tiết lộ là hàng tấn thịt lợn có hóa chất salbutamol đã vào bụng người tiêu dùng Việt Nam.
Do đó, bà Nguyễn Huỳnh Mai đưa ra lời khuyên rằng: "Người tiêu dùng nên tìm những mặt hàng tốt để mua. Nguyên tắc lựa chọn thực phẩm an toàn: Mua thực phẩm an toàn, truy được nguồn gốc. Nếu người tiêu dùng không biết nguồn gốc thì người tiêu dùng mất đi quyền tiêu dùng".
Nguyên tắc chung: Mua thực phẩm có nguồn gốc, nơi đã được cơ quan nhà nước kiểm soát (quầy, sạp trong chợ, cửa hàng, siêu thị...). Ưu tiên sản phẩm có bao gói, nhãn mác, các địa điểm kinh doanh sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh thú y (thịt gia súc treotrong các tủ mát, thịt gia cầm trong tủ bảo ôn...), có uy tín về chất lượng, có niêm yết giá theo quy định. Hạn chế các sản phẩm chế biến sẵn: tỏi xay, sả xay, rau củ đã thái sẵn, ngâm nước, thịt, cá xay nhuyễn... vì nguy cơ sử dụng chất tẩy trắng, hàn the".
Nguyên tắc chọn thực phẩm: Ví dụ thịt lợn sạch khối thịt rắn chắc, có độ đàn hồi cao, các thớ thịt đều, khi chế biến có mùi thơm, không bị ra nước. Lợn nuôi bằng thức ăn chứa hóa chất, da có độ căng, trương mỏng, ứ nước bên trong, trên da còn xuất hiện đốm đỏ.
Lợn siêu nạc có phần nạc gần sát với da, có nhiều cục nạc u lên, mỡ ít, chỉ mỏng khoảng 0,4 cm, thịt có màu đỏ như thịt bò. Thịt có tẩm ướp hàn the, muối diêm: nhìn rất tươi, cứng nhưng khô, thớ thịt săn, không dính... Khi cắt sâu vào bên trong, thịt khá nhũn, chảy dịch, có mùi, có độ đàn hồi kém.
Nhận biết thịt lợn siêu nạc:
- Lớp mỡ dưới da: lợn siêu nạc được ăn hóa chất nên lớp mỡ mỏng hẳn đi, có khi dày chưa đến 1 cm, trong khi lớp mỡ của thịt lợn bình thường khoảng 1,5-2 cm.
- Màu sắc: Thịt lợn có chứa các độc chất ractopamine và clenbuterol thường có màu đỏ tươi khác thường, sáng và bóng.
- Thái miếng thịt ra từng đoạn dày bằng 2-3 ngón tay, nếu thấy thịt mềm, không đứng thẳng được trên bàn rất có thể thịt của lợn được nuôi bằng chất tăng trọng.
- Quan sát liên kết giữa phần nạc và mỡ, nếu thấy tách rời rõ rệt, đồng thời có nước dịch màu vàng rỉ ra, thì đó là thịt siêu nạc.
Bó rau cải non mơn mởn, lá xanh ngắt, không dấu vết của sâu bọ và phần thân chắc mập, đều tăm tắp một cách bất thường, đó chính là rau cải được bón nhiều phân đạm nitrat. Bạn không nên sử dụng loại cải này, nhất là ăn sống.
Về rau muống: Khi dùng quá nhiều đạm hoặc phân bón lá thì thân rau thường to hơn bình thường, rau giòn, lá màu xanh đen. Khi luộc rau, nước luộc khi nóng có màu xanh nhạt, khi nguội nước biến thành màu xanh đen và có vẩn kết tủa đen. Những loại rau này khi ăn xong, nếu tinh ý ta nhận thấy có vị chát.
Vì vậy, bạn nên chọn những mớ rau ngọn nhỏ, nhìn hơi cứng nhưng ăn lại rất giòn, ngon và an toàn. Ngoài ra, rau không chứa hóa chất sẽ có vệt nhựa loãng ngắt cuống. Rau muống ngon nhất vào khoảng tháng 4, 5, 6 của năm. Bà Nguyễn Huỳnh Mai còn nói vui, trên thị trường xuất hiện dịch vụ bắt sâu bán để cho vào rau, để người tiêu dùng nghĩ đó là rau sạch.
Ngoài ra, người tiêu dùng nên lưu ý. Chọn những sản phẩm an toàn rồi, thì với các loại rau, sau khi mua về người tiêu dùng nên cắt bỏ phần gốc, tách rời từng lá, nhặt bỏ lá sâu. Sau đó, ngâm rau vào nước hòa muối khoảng 15 phút rồi rửa kỹ từng lá dưới vòi nước chảy vài lần trước khi đưa vào chế biến để đảm bảo sức khỏe cho chính bạn và cả gia đình.