Một cây họ Dứa cao 12m trên dãy Andes chỉ nở hoa một lần duy nhất trong suốt thế kỷ.
Loài cây lớn lâu năm hiếm khi ra hoa có tên khoa học Puya raimondii là thực vật thống trị dãy Andes. Loài cây có biệt danh "Nữ hoàng của Andes" này thuộc họ Dứa. Dù P. raimondii cũng có gai nhọn tương tự quả dứa, loài cây này cao hơn rất nhiều.
Cây "Nữ hoàng của Andes" chỉ được tìm thấy ở hai nước là Peru và Bolivia trên độ cao chừng 3.000m đến 4.800m nơi điều kiện khí hậu vô cùng khắc nghiệt và đất đai vô cùng cằn cỗi. Bởi vậy nó cần thời gian để hấp thụ dinh dưỡng cho hoa và sinh sản.
Cây Nữ hoàng Andes có thể cao đến 12m. (Ảnh: Flickr).
P. raimondii được mô tả lần đầu tiên bởi nhà tự nhiên học người Pháp Alcide d'Orbigny vào năm 1830. Nhưng mãi tới năm 1874, nó mới được phân loại khi nhà khoa học Antonio Raimondi gọi nó là Pourretia gigantea. Về sau, năm 1928, cây được phân loại vào chi Puya và đặt tên nhằm vinh danh Raimondi.
Biệt danh "Nữ hoàng Andes" xuất phát từ việc P. raimondii được tìm thấy trên dãy Andes, dãy núi dài nhất thế giới trên lục địa. Gần 1/2 tổng số cây P. raimondii tập trung ở một nơi là Khu bảo tồn vùng Titankayocc của Peru, nơi sinh sống của hơn 450.000 loài thực vật. Số lượng còn lại thường phân tán rải rác ở xa hơn.
Một trong những đặc điểm khiến cây trở nên ấn tượng là chiều cao sừng sững của nó, nhưng một số nhà nghiên cứu nghi ngờ đây có thể là cây cận ăn thịt. Nó có thể bẫy và giết chết động vật nhưng không tiêu hóa chúng. Dù cần nghiên cứu sâu hơn để chứng minh giả thuyết này, trường hợp trên có khả năng xảy ra. Một loài khá cùng chi là Puya chilensis, cũng bị nghi là cây cận ăn thịt và chuyên nhắm vào cừu.
P. raimondii có thể sống lâu hơn nhiều người với tuổi thọ 80 - 100 năm. Trong suốt một thế kỷ, nó chỉ ra hoa một lần duy nhất vào cuối đời. Mỗi một cây "Nữ hoàng của Andes" chỉ cho duy nhất một bông hoa với 10 triệu hạt giống. Tuy nhiên, các cây con của nó lại đang đối diện với nguy cơ chết yểu bởi thường xuyên bị chà đạp, bị gia súc ăn... Hiện tại Peru có khoảng 800.000 cây, còn Bolivia có 35.000 cây. Nhưng những con số này đang giảm dần.
Loài cây này có thể thích hợp với mọi tiêu chuẩn khí hậu nhưng chỉ có ở Peru và Bolivia.
Phải mất 80-100 năm cây mới có thể nở hoa.
Theo các nhà nghiên cứu, loài cây này cũng được bổ dung dinh dưỡng một phần nhờ phân chim.
Hàng nghìn bông hoa mang 10 triệu hạt giống.
Những cây Nữ hoàng của Andes nở hoa ở vùng núi Thumi, Bolivia.
Lá cây như những móng vuốt đầy gai quặp vào trong khiến người dân địa phương không dám tới gần chúng.
Cây chỉ nở hoa vài tuần trước khi chết.