Ít ai ngờ rằng kiến thức sinh tồn trong rừng thẳm lại giúp các em nhỏ sống sót sau vụ tai nạn máy bay vượt qua 40 ngày kinh hoàng khi không có người lớn ở bên.
Loại hạt "thần kỳ"
Khi 4 đứa trẻ bản địa được tìm thấy vào tuần trước, sau 40 ngày mắc kẹt trong rừng rậm Amazon ở Colombia, những người cứu hộ nhận thấy rằng em lớn nhất, Lesly Jacobombaire Mucutuy, 13 tuổi, đang ngậm một thứ gì đó giữa hai hàm răng.
Eliecer Muñoz, một trong bốn sĩ quan bản địa tiếp xúc với những đứa trẻ, cho biết: "Chúng tôi thấy cô bé đang ngậm một vài hạt để nhai từ từ giữa má và xương hàm".
Muñoz nói với CNN rằng hạt giống cô bé nhai là từ một cây cọ Amazon bản địa có tên là Oenocarpus Bataua, thường được gọi là "milpesos" ở Colombia.
Muñoz cho biết quả của nó rất giàu chất béo và các bộ lạc ở Amazon sử dụng chúng để làm dầu thực vật nhưng hạt của Leslie vẫn chưa chín khi cô bé được tìm thấy.
Muñoz nói: "Cô bé giữ chúng như vậy để hơi ấm từ miệng làm nở hạt và cô bé có thể cho những đứa em của mình ăn phần thịt của hạt. Đó là cách giúp các em nhỏ sống sót".
Cây cọ Amazon bản địa.
Kể từ khi những đứa trẻ được đưa về nhà, các phóng viên và chuyên gia sinh tồn đã cố gắng trả lời câu hỏi này: Làm thế nào mà 4 đứa trẻ - đứa nhỏ nhất mới chỉ là một đứa trẻ sơ sinh - sống sót giữa khu rừng nhiệt đới Amazon lâu như vậy?
Trong khi đó, phải mất một đội gồm hơn 130 lính đặc nhiệm và một số hướng dẫn viên bản địa lành nghề nhất trong nước để tìm thấy các em.
Đoạn rừng mà 4 em nhỏ được tìm thấy là một trong những vùng xa xôi và khắc nghiệt nhất ở Colombia, nơi có rất nhiều động vật hoang dã như báo đốm, trăn anaconda hay bọ độc, mưa có thể kéo dài hơn 15 giờ mỗi ngày và tầm nhìn đôi khi bị hạn chế ở mức 10 mét do đến thảm thực vật dày.
Lesly và các em bị suy dinh dưỡng một cách nguy hiểm khi được tìm thấy. Trong hơn 1 tháng không có người lớn theo cùng, các em nhỏ dường như đã sống sót nhờ hoa quả dại và hơn 1,3kg bột sắn, một loại thực phẩm truyền thống giàu protein trong chế độ ăn của người Amazon, mà các em lấy được từ đống đổ nát của vụ tai nạn máy bay.
Nhóm 4 em nhỏ cũng đã tìm thấy một trong hàng trăm bộ dụng cụ sinh tồn bị bỏ lại trong rừng do chiến dịch tìm kiếm và cứu nạn, bao gồm khẩu phần thức ăn nhỏ, chất điện giải và bật lửa.
Henry Guerrero, một trưởng lão bản địa, cũng là thành viên của nhóm tìm thấy chúng, cho biết: "Chúng tôi hiểu rằng các em chỉ sử dụng một trong những bộ dụng cụ của quân đội, phần còn lại chỉ là trái cây, các loại hạt và nước".
Niềm tự hào bản địa
Chỉ những người có kiến thức sâu rộng về khu rừng và khả năng phục hồi đáng nể mới có thể sống sót ở đó hơn 1 tháng - chưa nói đến việc giữ cho 3 người khác sống sót.
Nhiều tuần trước, hầu hết công chúng Colombia theo dõi câu chuyện không thể biết Lesly và các em của cô bé sở hữu những kỹ năng gì. Nhưng người chú của họ, Fidencio Valencia, không tuyệt vọng: "Chúng đã thấu hiểu rừng rậm... mặc dù chúng chỉ là những đứa trẻ nhưng chúng tôi hy vọng chúng còn sống và có thể tiếp cận với nước", ông nói với các phóng viên vào ngày 19/5.
Lời nói của ông đã được chứng minh bởi thực tế.
Những đứa trẻ vẫn chưa nói xuất hiện trước công chúng và đang hồi phục trong bệnh viện quân đội trung tâm của Colombia ở Bogota. Hôm 14/6, một tuyên bố từ bệnh viện cho biết những đứa trẻ đã thoát khỏi tình trạng nguy hiểm nhưng vẫn được coi là có nguy cơ cao do mắc các bệnh truyền nhiễm và suy dinh dưỡng nghiêm trọng.
Cách thức sinh tồn của các em nhỏ cho thấy kiến thức ấn tượng về thực vật và khả năng dự trù tương lai.
Trong quá trình tìm kiếm, lực lượng cứu hộ đã tìm thấy những loại trái cây bị vứt bỏ như avicure, một loại cây dại tương tự như chanh dây mà bọn trẻ đã ăn khi ở một mình trong rừng. Hạt milpesos cũng được tìm thấy dọc theo dấu chân của chúng và chính quyền Colombia tin rằng Lesly đã lấy một ít sữa dành cho em bé từ chiếc máy bay bị vứt bỏ để cho Cristin, 11 tháng tuổi, ăn trong vài ngày.
Khi được tìm thấy, bọn trẻ có những chiếc chai mà chúng dùng để hứng nước, từ suối hoặc từ nước mưa, vốn rất nhiều trong rừng.
Thành tích này giống như một giây phút đáng tự hào đối với cộng đồng bản địa của Amazon. "Nhờ những đứa trẻ này mà chúng ta đã 'chiến thắng công nghệ'", Guerrero rạng rỡ trong một cuộc họp báo gần đây ở Bogota. "Nhờ những đứa trẻ mà chúng tôi nhận ra rằng chúng tôi, những người bản địa, rất quan trọng".
Mặc dù sự sống sót của nhóm 4 đứa trẻ vẫn là một điều kỳ diệu nhưng chắc chắn điều đó nhờ phần lớn vào kiến thức truyền thống về khu rừng, nơi chúng sinh ra và lớn lên. Mặc dù Colombia triển khai quân đội để tìm kiếm thì 4 hướng dẫn viên bản địa lại là những người đầu tiên phát hiện ra những đứa trẻ.
Đặc biệt, Lesly được ca ngợi vì không chỉ sống sót mà còn đảm bảo những đứa em của cô bé sẽ sống sót sau khi mất mẹ trong vụ tai nạn máy bay.
"Một trong những nhiệm vụ truyền thống của phụ nữ bản địa là chăm sóc anh chị em của mình như thể họ là con ruột. Chị gái về cơ bản là người mẹ thứ hai, và tôi nghĩ đó chính là cách Lesly được nuôi dưỡng", Nelly Kuiru, một nhà hoạt động bản địa từ khu định cư murui ở La Chorrera, nói.