Dù tính thực dụng không cao, tính năng hiển thị chu kỳ tuần trăng vẫn là tâm điểm chú ý tại các triển lãm đồng hồ lớn, thể hiện đẳng cấp chế tác của nhà sản xuất.
Đồng hồ không chỉ là công cụ đo đếm thời gian, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật phức tạp, thể hiện sự khéo léo và tinh tế của những bậc thầy chế tác.
Trong số những chức năng phức tạp trên đồng hồ, moonphase, tính năng hiển thị chu kỳ tuần trăng, luôn có sức hút riêng biệt, dù ít người dùng thực sự tận dụng tính năng này.
Theo Bob's Watches, tính năng này được thể hiện qua một chỉ báo lịch tuần trăng trên mặt số đồng hồ, cho biết chu kỳ Mặt trăng diễn ra trong khoảng 29,5 ngày. Moonphase mô phỏng các giai đoạn của Mặt trăng như chúng ta quan sát được từ Trái đất, bao gồm trăng non, trăng thượng huyền, trăng tròn và trăng hạ huyền.
Cơ chế hoạt động của moonphase thường bao gồm một đĩa xoay bên dưới ô cửa, hiển thị hình ảnh Mặt trăng ở các giai đoạn khác nhau. Đĩa này được điều khiển bởi một hệ thống bánh răng phức tạp, đảm bảo độ chính xác trong việc hiển thị chu kỳ tuần trăng.
IWC Portugieser Eternal Calendar, đồng hồ hiển thị moonphase chính xác tới 45 triệu năm. (Ảnh: Monochrome Watches).
Từ thời cổ đại, con người đã quan sát mặt trời, Mặt trăng để xác định thời gian. Sự lên xuống của mặt trời tạo ra ngày, sự tròn khuyết của Mặt trăng tạo ra tháng, và vòng quay của Trái đất quanh mặt trời tạo ra năm. Hiểu được chu kỳ này, con người bắt đầu dự đoán mùa, thói quen di cư của động vật, và thời điểm gieo trồng, thu hoạch.
Ngày nay, trong thời đại công nghệ số, chiếc đồng hồ có tính năng hiển thị chu kỳ tuần trăng mang đến cơ hội kết nối lại với nguồn gốc của thời gian. Mặc dù không phải là chức năng hữu ích nhất, moonphase lại thể hiện đẳng cấp chế tác của nhà sản xuất cũng như gu thẩm mỹ độc đáo của người đeo, theo Financial Times.
Tại triển lãm Watches and Wonders năm nay, moonphase đã trở thành tâm điểm chú ý khi nhiều thương hiệu đồng hồ danh tiếng trình làng những mẫu thiết kế mới đầy ấn tượng.
Từ những mẫu đồng hồ giá cả phải chăng như: Raymond Weil Millesime Automatic Moonphase với mặt số xanh denim, Frédérique Constant Classic Moonphase Date với mặt số xanh lá, đến những phiên bản cao cấp hơn như Laurent Ferrier Classic Moon với mặt số được phủ Super-LumiNova phát sáng trong đêm.
Laurent Ferrier Classic Moon Annual Calendar với mặt số phụ moonphase được phủ Super-LumiNova. (Ảnh: Monochrome Watches).
Tuy không mang tính ứng dụng cao, moonphase lại chứa đựng nhiều ý nghĩa sâu sắc.
"Mặt trăng có sức hút trên nhiều phương diện. Trong nhiều năm, moonphase là chức năng phức tạp được yêu cầu nhiều nhất", Mike France, đại diện thương hiệu đồng hồ Christopher Ward, chia sẻ. Christopher Ward đã đáp ứng nhu cầu này bằng 2 mẫu đồng hồ mới là C1 Moonglow và C1 Moonphase.
France nhận thấy sức hấp dẫn của moonphase đến từ sự liên kết với thơ ca, tình yêu, thần thoại, và thậm chí cả truyện tranh. Điển hình như sự kết hợp giữa Omega và Swatch trong bộ sưu tập Moonswatch với hình ảnh Snoopy, đại sứ an toàn của NASA, đang ngủ trên Mặt trăng khuyết, đã tạo nên cơn sốt trong giới mộ điệu.
Moonphase thường xuất hiện trên những chiếc đồng hồ lịch vạn niên cổ điển, như Villeret Quantìeme Perpétuel của Blancpain. Hình ảnh Mặt trăng với khuôn mặt người trên đồng hồ Blancpain được xem là biểu tượng của sự tái sinh của thương hiệu sau cuộc khủng hoảng thạch anh, đồng thời là một lời đáp trả tinh nghịch cho sự chính xác đến mức khô khan của đồng hồ hiện đại.
Vacheron Constantin Les Cabinotiers “The Berkley” Grand Complication. (Ảnh: Watch by Sjx, Vacheron Constantin).
Tuy nhiên, đôi khi mặt đồng hồ không đủ lớn để chứa đựng tất cả thông tin về Mặt trăng mà người dùng mong muốn. Điển hình là chiếc đồng hồ bỏ túi Berkley của Vacheron Constantin, với 63 chức năng phức tạp, trong đó moonphase chiếm vị trí quan trọng ở góc 12 giờ.
Khả năng hiển thị chính xác lịch tuần trăng trong hơn một thiên niên kỷ của đồng hồ Berkley đã là một kỳ tích đáng kinh ngạc.
Tuy nhiên, kỷ lục này đã bị phá vỡ bởi siêu phẩm Eternal Calendar của IWC, được ra mắt trong năm nay.
Các chuyên gia tại IWC đã phát triển một hệ thống bánh răng giảm tốc moonphase, bao gồm ba bánh xe, cho phép hiển thị moonphase chính xác trong vòng 45 triệu năm. Để kiểm chứng độ chính xác, có lẽ nhân loại sẽ cần chờ thêm 45 triệu năm nữa để có câu trả lời.