Trí thông minh, giáo dục và kinh tế - xã hội đều có ảnh hưởng đến thu nhập và sự giàu có của một người, nhưng liệu người giàu có thông minh hơn?
Hãy xem các tỉ phú tự thân là Elon Musk, Jeff Bezos và Ray Dalio giàu có như thế nào, trong khi những nhà đổi mới hàng đầu trong các lĩnh vực tiên tiến như công nghệ và tài chính lại chỉ ở mức sống trung bình.
Tỉ phú Jeff Bezos.
Vậy, có phải người giàu thông minh hơn? Ông Giovanni Sala - giảng viên tâm lý học, Đại học Liverpool và ông Fernand Gobet - giáo sư tâm lý học, Trường Kinh tế và Khoa học chính trị London, lý giải vấn đề này trên trang The Conversation.
Theo đó, trí thông minh là yếu tố dự báo tốt nhất cho cả thành tích học tập và hiệu suất công việc. Và thành công trong học tập và nghề nghiệp lại là một công cụ dự báo khá tốt về thu nhập, nhưng đó không phải là toàn bộ câu chuyện.
Một nghiên cứu gần đây của Thụy Điển cho thấy điểm kiểm tra nhận thức của 1% những người có thu nhập cao nhất không khác biệt đáng kể so với điểm của những người thu nhập ít hơn.
Trên thực tế, trí thông minh bao gồm ít nhất 2 cấu trúc chính: trí thông minh linh hoạt và trí thông minh kết tinh.
- Trí thông minh linh hoạt khai thác các cơ chế nhận thức cốt lõi, chẳng hạn như tốc độ xử lý các tác nhân kích thích, dung lượng bộ nhớ và lý luận trừu tượng.
- Ngược lại, trí thông minh kết tinh đề cập đến những kỹ năng được phát triển trong môi trường xã hội, chẳng hạn như đọc viết, tính toán và kiến thức về các chủ đề cụ thể.
Trí thông minh linh hoạt có thể được di truyền, không thể tăng cường và giảm khá nhanh theo tuổi tác. Ngược lại, trí thông minh kết tinh tăng lên trong hầu hết tuổi trưởng thành và chỉ bắt đầu suy giảm sau khoảng 65 tuổi.
Điều đó nói rằng khả năng thiên bẩm không phải là yếu tố quan trọng duy nhất. Vì còn một yếu tố khác là giáo dục. Một đánh giá định lượng đã xác định rằng càng có nhiều năm học, điểm số thông minh của học sinh càng cao. Do đó, việc tiếp cận với nền giáo dục chất lượng hàng đầu có thể tạo ra sự khác biệt lớn về thu nhập trong tương lai.
Bên cạnh đó còn có một yếu tố quan trọng khác: may mắn. Theo một nghiên cứu gần đây, khả năng trí tuệ tốt của con người nâng cao cơ hội để họ làm giàu, nhưng nó không đảm bảo cho việc làm giàu thành công nếu thiếu may mắn.
Thông minh là... may mắn Được sinh ra trong một gia đình giàu có và học thức cao là một điều may mắn. Tương tự như vậy, những may mắn ngẫu nhiên (như trúng số) không đến từ nhiều năm làm việc chăm chỉ. Chúng ta thậm chí có thể đẩy lập luận đi xa hơn một chút và kết luận rằng bản thân thông minh cũng là một dạng may mắn. |