Giờ đây, các nhà khoa học có thể sử dụng công nghệ AI để phát hiện các điểm khảo cổ trên cạn cũng như dưới nước.
Hải quân Mỹ đang thực hiện dự án quét và tìm kiếm tàu đắm dưới đáy biển bằng trí tuệ nhân tạo. Theo bà Leila Character, nghiên cứu sinh địa lý của Đại học Texas, người phụ trách chương trình này, việc quan trọng nhất là dạy cho máy tính cách nhận biết xác tàu đắm dưới đáy đại dương từ ảnh quét do máy bay và tàu bè thực hiện.
Máy tính này có độ chính xác lên đến 92% khi tìm kiếm xác tàu đắm đã xác định tên. Dự án đang tập trung tại các bờ biển của Mỹ và Puerto Rico. Hiện công nghệ này sắp được đưa vào sử dụng để tìm kiếm các tàu đắm chưa rõ danh tính và tại những vùng biển chưa lập bản đồ.
Hình ảnh được ghi lại bởi máy bay không người lái và sóng sonar từ tàu bè. (Ảnh: NOAA).
Bước đầu tiên để tạo ra mô hình tàu đắm là dạy cho máy tính những con tàu đó trông như thế nào. Ngoài ra, việc dạy máy tính phân biệt tàu đắm và và địa hình đáy biển cũng rất quan trọng.
Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ lưu giữ cơ sở dữ liệu công khai về các cuộc đắm tàu, được thu nhập từ khắp nơi trên thế giới, bao gồm hình ảnh sonar và đáy biển. Ví dụ như hình ảnh dưới đây: khu vực này cách bờ 14 dặm (23 km) và sâu 279 foot (85 m), với ít xác tàu dưới đáy biển.
Tìm kiếm xác tàu là bước rất quan trọng để hiểu về những con đường thương mại, cuộc di cư và chiến tranh trong lịch sử loài người. Nhưng việc tìm kiếm và khảo cổ những con tàu đắm dưới biển rất nguy hiểm và tốn kém. Công nghệ trí tuệ nhân tạo giúp cho Leila lẫn các nhà khoa học lập bản đồ tìm kiếm tốn ít thời gian hơn và giảm nguy hiểm khi trục vớt bằng tàu ngầm không người lái hoặc thợ lặn.
Hải quân Mỹ quan tâm đến công nghệ này vì có thể giúp họ tìm kiếm được những xác tàu chiến chưa được xác định. Mở rộng hơn, đây có thể là phương pháp mới trong lĩnh vực khảo cổ học dưới nước, bao gồm các tòa nhà, tượng và máy bay đã nằm dưới đáy biển từ xưa đến nay.
Dự án này là mô hình ứng dụng công nghệ cao trong khảo cổ học để xác định những con tàu đắm tại một khu vực lớn như bờ biển của lục địa Mỹ. Bằng việc sử dụng công nghệ AI và máy bay không người lái, các nhà khoa học có thể tìm kiếm xác tàu đắm mà không gặp nguy hiểm như trước đây.
Công việc tìm kiếm xác tàu cũng như các hiện vật thời xưa rất nguy hiểm cho thợ lặn. (Ảnh: Getty Images).
Leila cho biết bà cùng các cộng sự muốn có thêm dữ liệu về những con tàu đắm từ khắp nơi trên thế giới vào mô hình này. Điều này giúp cho công nghệ khảo cổ nhận biết được những xác tàu tốt hơn. Họ cũng mong muốn Hải quân Mỹ sẽ trục vớt những con tàu đã được phát hiện để kiểm tra độ chính xác của công nghệ tìm kiếm này.
Trong tương lai, bà và các nhà khoa học khác sẽ phát triển công nghệ này để có thể khảo cổ trên mặt đất cũng như dưới biển ở những khu vực trên thế giới. Họ cũng đang thí nghiệm mô hình tìm kiếm tại các hang động ở Maya, Mexico và những hầm mộ ở Romania.