Tranh cãi kéo dài 17 năm qua xung quanh việc phát hiện xác ướp 5.300 tuổi trong băng tuyết ở phía bắc Italy vừa mới được giải quyết dứt điểm.
Ngày 19/9/1991, Erika Simon và Helmut Simon – hai vợ chồng du khách người Đức - phát hiện một xác ướp tại dòng sông băng ở thung lũng Oetzi, thuộc tỉnh Bolzano (phía bắc Italy). Ban đầu người ta cho rằng đó là một thi thể của người hiện đại. Nhưng các nhà khoa học xác định đây là xác ướp có niên đại khoảng 5.300 năm. Xác ướp này được biết đến với tên gọi "người băng Oetzi", trưng bày trong Bảo tàng khảo cổ học Bolzano.
Do giới chức tỉnh Bolzano từ chối trả thù lao nên hai du khách Đức có công phát hiện người băng quyết định đâm đơn kiện. Tranh cãi bắt đầu nổ từ năm 1994, khi hai vợ chồng nhà Simon từ chối khoản tiền thưởng tượng trưng 10 triệu lire (tương đương 5.200 Euro). Luật pháp Italy quy định những người phát hiện cổ vật được hưởng 25% giá trị của chúng. Trong khi "người băng Oetzi" đã thu hút hàng vạn du khách, và theo đó là hàng chục triệu Euro đổ về Bolzano.
Do đó tòa án cho rằng, khoản tiền thưởng 5.200 Euro dành cho hai vợ chồng nhà Simon quá nhỏ so với những gì mà “người băng” mang tới cho tỉnh Bolzano. Năm 2006, tòa án ra phán quyết tỉnh này phải trả 150.000 Euro cho hai du khách Đức. Nhưng các luật sư của Bolzano phản bác rằng địa phương đã phải gánh vác khoản kinh phí khai quật cũng như cung cấp nơi lưu trữ "người băng" với hệ thống điều hòa nhiệt độ phức tạp trong nhiều năm.
"Người băng" được coi là một trong những phát hiện quan trọng nhất của giới khảo cổ học thế giới trong những năm gần đây. (Ảnh: Novinky.cz) |
Mãi tới ngày 29/9 vừa qua, chính quyền tỉnh Bolzano mới đồng ý trả 150.000 Euro cho những người phát hiện, chấm dứt những năm tháng tranh cãi kéo dài. Họ nói khoản tiền thưởng là sự công nhận phát hiện của hai vợ chồng Simon và nguồn lợi du lịch mà “người băng” mang lại cho địa phương.
Tuy nhiên, nhiều người cho rằng "người băng" đã mang đến rủi ro cho những người liên quan đến việc phát hiện. Bản thân người chồng Helmut Simon thiệt mạng trong một tai nạn leo núi vào năm 2004 và 6 người khác lần lượt mất mạng một cách bí ẩn, dẫn đến tin đồn về “lời nguyền Oetzi”. Do đó số tiền đền bù nói trên thuộc về bà vợ góa 71 tuổi của ông Helmut là Erika Simon.
Trong khi đó, "người băng Oetzi" vẫn nằm trong bảo tàng với một chiếc áo choàng không tay bằng cỏ bện, áo da và giày chống thấm nước. Những đồ tùy thân khác của ông gồm rìu đồng, dao đá, ống chứa đầy tên, giáo gỗ, cây sơn thù du và mũi đá lửa được đặt bên cạnh.
Ban đầu người ta nghĩ rằng "người băng" chết vì đói và rét, nhưng sau đó các nhà khoa học nhận ra rằng ông chết vì những vết thương trong một trận chiến. “Người băng” được xác định khoảng 46 tuổi và có chiều cao 159 cm.