Đá Alexandrite là một trong những loại đá quý được “cuồng” nhất trong thị trường đá quý thế giới, chúng mang dáng vẻ và màu sắc của ngọc lục bảo (emerald) vào ban ngày và “hóa thân” như những viên ruby vào ban đêm.
Đá Alexandrite là gì?
Đá Alexandrite là khoáng vật cực hiếm trong nhóm Crizoberyl (Chrysoberyl) có hiệu ứng thay đổi màu sắc. Ghi nhận trong lịch sử ngành đá quý và khoáng vật học, chúng lần đầu tiên được tìm thấy ở ngọn núi Ural thuộc Liên Bang Nga vào đầu những năm 1830, trong suốt một chặng đường dài làm điêu đứng giới nhà giàu trên thị trường đá quý thế giới, ngày nay chúng đã được tìm thấy ở một số quốc gia như Sri Lanka, Đông Phi và Brazil.
Hiệu ứng thay đổi màu sắc của Alexandrite. (Ảnh: GIA).
Dẫu vậy, việc để có được một viên đá chất lượng vẫn là một điều vô cùng khó khăn. Giá trị của Alexandrite vượt xa cả kim cương.
Đặc tính thay đổi màu sắc của đá Alexandrite được ví như những con tắc kè, chúng là viên đá xanh dịu dàng trong ánh sáng ban ngày hoặc đặt dưới ánh đèn huỳnh quang, bỗng đỏ dịu trong môi trường ánh sáng nhẹ hoặc trong bóng tối. Rất nhạy cảm, chỉ cần một chút thay đổi ánh sáng trong căn phòng cũng làm chúng tỏa ra sức hấp dẫn mà không ai có thể cưỡng lại.
Đương nhiên, Alexandrite không phải là khoáng vật duy nhất có hiệu ứng thay đổi màu sắc trong môi trường ánh sáng. Nhưng nét đẹp và “sự lấp lánh” của chúng thì không loại đá quý nào có thể sánh bằng, người ta gọi riêng cho hiệu ứng đó là ”hiệu ứng Alexandrite”. Đá cũng có đặc tính “đa hướng sắc – pleochroic” (màu sắc của chúng sẽ thay đổi tùy thuộc vào góc nhìn).
Lịch sử và truyền thuyết về Alexandrite
Một mỏ đá Alexandrite có trữ lượng lớn đầu tiên được tìm thấy ở ngọn núi Ural thuộc nước Nga vào năm 1830. Những viên đá đầu tiên có hiệu ứng tuyệt đẹp được dâng lên Nga hoàng cùng vào thời điểm Alexander đại đế II lên ngôi thừa kế, chúng sau đó được đặt tên theo tên của vị vua trẻ. Alexandrite được những người lính Nga mặc quân phục màu xanh đỏ gắn trên ngực và coi chúng như là biểu tượng của quân đội hoàng gia, là lá bùa hộ mệnh và thể hiện lòng trung thành với nhà vua.
Alexander đại đế trong trang phục xanh đỏ.
Mỏ đá đầu tiên tuy có trữ lượng lớn nhưng đã cạn kiệt từ lâu, ngày nay các mỏ mới ở Sri Lanka, Đông Phi hay Brazil hiếm khi khai thác được những viên đá có chất lượng cao và hiệu ứng chuyển màu đạt tiêu chuẩn như đá của Nga.