Ruột thừa - cơ quan thường được nhiều người coi là thứ vô dụng trong quá trình tiến hóa, giống như tàn tích của xương chân sau được tìm thấy ở cá voi.
Trên thực tế, theo một báo cáo trên tạp chí Case Reports in Surgery thì trên thế giới cứ 100.000 người thì có 1 người sinh ra mà không có ruột thừa. Cơ quan này được định nghĩa là một bộ phận thuộc cuống tiêu hóa của con người với gốc đổ vào manh tràng khoảng 3cm dưới góc hồi manh tràng, nơi 3 dải cơ học hội tụ.
Ruột thừa có hình dạng như ngón tay, ở người trưởng thành có đường kính khoảng 0,5 - 1 cm và dài khoảng 3 - 13 cm. Theo Viện y tế quốc gia Mỹ, cứ 20 người thì có 1 người bị viêm ruột thừa và tình trạng này có khả năng gây tử vong.
Trên thế giới cứ 100.000 người thì có 1 người sinh ra mà không có ruột thừa.
Charles Darwin cho rằng ruột thừa là cơ quan có từ thời tổ tiên của chúng ta ăn lá cây và giúp tiêu hóa thức ăn. Khi con người thời sơ khai chuyển sang ăn trái cây để dễ tiêu hóa hơn thì Darwin suy đoán ruột thừa không còn phục vụ một chức năng nào nữa. Điều này giống với xương cụt hình tam giác ở đáy cột sống của con người, phần xương còn lại của xương đuôi được tìm thấy trong tổ tiên xa xôi của chúng ta.
Tuy nhiên, William Parker - phó giáo sư phẫu thuật tại đại học y khoa Duke, Bắc Carolina, Mỹ cho rằng: 'Nếu Darwin biết những gì khoa học hiện tại đã tìm hiểu được về ruột thừa thì ông ấy sẽ không bao giờ cho rằng đó là một bộ phận vô giá trị của quá trình tiến hóa'.
Vào năm 2007, Parker và các đồng nghiệp đã phát hiện ra rằng ruột thừa có thể đóng vai trò như một ổ chứa vi khuẩn đường ruột hữu ích, loại giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn. Điều này đã được viết trong một báo cáo đăng trên tạp chí Theoretical Biology. Ở một thời điểm nào đó, khi cơ thể đào thải cả vi khuẩn tốt và xấu ra khỏi ruột thì vi khuẩn tốt có thể xuất hiện từ ruột thừa để giúp khôi phục đường ruột về trạng thái khỏe mạnh.
Ruột thừa có nồng độ bạch huyết trong mô cao.
Ngoài ra, ruột thừa có nồng độ bạch huyết trong mô cao. Mô này tạo ra các tế bào bạch cầu được gọi là tế bào lympho giúp gắn kế các phản ứng của hệ thống miễn dịch với vi trùng xâm nhập. Điều này cho thấy ruột thừa có thể tạo ra, chỉ đạo và đào tạo các tế bào miễn dịch này - theo nhà sinh học tiến hóa Heather F. Smith tại Đại học Midwestern, Arizona, Mỹ.
Khi Smith, Parker và các đồng nghiệp tìm hiểu về ruột thừa, họ nhận thấy rằng bộ phận này đã tồn tại trong quá trình tiến hóa của động vật có vú ít nhất 80 triệu năm, lâu hơn nhiều so với một bộ phận nào đó được coi là dấu tích. Các nhà khoa học viết điều này trong một báo cáo năm 2009 đăng tại tạp chí Evolutionary Biology. Hơn nữa, họ cũng phát hiện ra rằng ruột thừa tiến hóa độc lập ít nhất 32 lần giữa các loài động vật có vú.
'Khi tìm hiểu về các loài có ruột thừa, chúng tôi không tìm thấy bất kỳ điểm tương đồng nào trong chế độ ăn uống, nơi sống hay xã hội của chúng. Tuy nhiên, các loài có ruột thừa lại tập trung mô miễn dịch ở đó'.
Vì vậy, nếu cho rằng ruột thừa không phải là cơ quan vô dụng thì điều gì sẽ xảy ra khi nó bỗng dưng biến mất khỏi cơ thể. Theo Parker: "Điều này có thể phục thuộc vào thời điểm ruột thừa biến mất".
"Nếu ruột thừa biến mất ở một xã hội săn bắn hái lượm, bạn sẽ thấy nhiều người chết vì bệnh truyền nhiễm hơn. Sau đó, trong một thời gian dài, qua hàng triệu năm, tôi nghĩ rằng thứ gì đó sẽ từ từ phát triển hoạt động giống như ruột thừa để mọi người không chết nhiều như vậy" - Parker nói.
Ông cho biết thêm rằng nếu ruột thừa biến mất trong xã hội nông nghiệp, sau khi mọi người bắt đầu sống trong các khu định cư thì có thể sẽ còn có nhiều người chết hơn. Điều này đến từ việc con người bắt đầu sống trong các khu vực đông đúc với điều kiện vệ sinh kém và dịch bệnh dễ lây lan hơn.
Còn nếu ruột thừa biến mất trong một xã hội hiện đại, mọi người sẽ có thuốc kháng sinh để có thể tồn tại. Tuy nhiên, việc không có cơ quan này khiến con người không có nguồn vi khuẩn hữu ích để phục hồi sau khi mắc các bệnh nhiễm trùng có hại. 'Nếu điều đó xảy ra, chúng ta có thể cần phải cấy ghép phân cho mọi người' - Parker nói.
Bạn không nhìn lầm đâu, đúng là cấy ghép phân đó. Quy trình này ngày càng phổ biến và có thể được hiểu đơn giản là chuyển phân từ người khỏe mạnh vào ruột bệnh nhân có vấn đề về đường ruột.
Trên toàn cầu, có khoảng hơn 10 triệu ca viêm ruột thừa mỗi năm.
Tuy nhiên một thế giới không có ruột thừa cũng có nghĩa là sự biến mất của bệnh viêm ruột thừa. Trên toàn cầu, có khoảng hơn 10 triệu ca viêm ruột thừa và có tới 50.000 người chết vì căn bệnh này mỗi năm. Cắt ruột thừa là một trong những loại phẫu thuật bụng được làm thường xuyên nhất thế giới. Nếu cơ thể con người bỗng dưng không có ruột thừa thì chắc chắn sẽ không có người chết vì đau ruột thừa nữa.
Nói chung, một thế giới không có ruột thừa sẽ có thể khiến nhân loại phải vật lộn với vi khuẩn thường xuyên hơn.