Nghiên cứu cho thấy voi mamút có họ hàng gần gũi nhất với voi châu Á, hơn là với loài bà con ở Phi châu. 3 nhóm này phân tách ra từ một tổ tiên chung khoảng 6 triệu năm trước, và chỉ đến khoảng nửa triệu năm sau đó, voi châu Á và voi mamút mới chịu "chia tay" nhau.
"Cuối cùng chúng tôi đã làm sáng tỏ được sự phát sinh loài voi mamút vốn gây tranh cãi suốt gần 10 năm qua", trưởng nhóm nghiên cứu Michael Hofreiter từ Viện Max Planck về Nhân chủng học tiến hoá ở Leipzig, Đức, cho biết.
Voi mamút sống ở châu Phi, châu Âu, châu Á và Bắc Mỹ vào khoảng 1,6 triệu năm trước và tuyệt chủng khoảng 10.000 năm trước đây (ở đầu Kỷ thứ Tư). Loài voi mamút có lông, Mammuthus primigenius, với bộ lông rậm rạp che kín toàn thân đã thích nghi được với điều kiện cực lạnh của thời kỳ băng hà.
Trước kia, ADN của một vài loài thú bị tuyệt chủng trong thời kỳ đó (bảo tồn ở tầng đất đóng băng vĩnh cửu) cũng đã được phân tích, song không chi tiết như ở nghiên cứu voi mamút.
"Đây là đoạn AND dài nhất được giải mã tới nay từ các mẫu vật ở đầu Kỷ thứ Tư", giáo sư Hofreiter nói.
Khoảng 46 đoạn trình tự ADN đã được lắp ghép và xắp xếp theo thứ tự, tạo ra một bản đồ hoàn chỉnh về ADN ty thể của voi mamút - loại vật liệu gene dạng vòng tìm thấy ở ngoài nhân tế bào. Loại gene này chỉ di truyền theo dòng mẹ, với những thay đổi nhỏ nhưng thường xuyên. Nhờ nó, các nhà khoa học có thể nhìn về quá khứ, và tìm hiểu mối quan hệ tiến hoá giữa các loài khác nhau.
Trước voi mamút, đã có chim moa - một loài chim không biết bay, tuyệt chủng khoảng 500 trước - cũng được giải mã hoàn chỉnh ADN ty thể.
Thuận An